Ebru Şinik Yazio: Beyin Nöroplastisitesi Nedir? Yaşamımızı Nasıl Etkiler?
Meditasyon entellektüel bir uygulama olmadığı halde, zihnimizin bu tekniği ve etkilerini ayrıntısı ile bilimsel açıdan anlaması ve ikna olması pratiğin sürdürülebilirliği açısından son derece önemlidir.
Meditasyonun beden, zihin ve ruh sağlığımız üzerindeki olumlu etkileri uluslararası saygınlığı olan birçok bilimsel araştırma ile kanıtlanmıştır.
Harvard Tıp Fakültesi, Massachusetts Institute of Technology, Yale Üniversitesi, Massachusettes General Hospital’e bağlı olan ‘Benson-Henry Beden ve Zihin Tıbbı Enstitüsü’ vb. gibi bilim dünyasındaki önemli kurumlarca yapılan bu araştırmaların bir çoğu nöro-plastisite değişimini kanıtlayan araştırmalardır. Bu araştırmalara göre düzenli meditasyon ile beyindeki nöronların birbirleri ile bağlantı şekilleri ve ilişkileri evrimleşme yönünde hızlı bir değişim göstermekte ve bununla beraber beynin kimyası da değişmektedir. Yani düzenli meditasyon zihnimizin çalışma şeklini değiştirmektedir.
Plastisite terimi Yunancada “plaistikos” kelimesinden kaynaklanır ve biçimlendirmek, şekil vermek anlamına gelir. Nöroplastisite özetle merkezi sinir sisteminin çevresel değişimlere uyum gösterebilme yeteneğidir. Nöraplastisite beynin öğrenme, unutma ve hatırlama yeteneklerine işaret ederek, beyindeki nöronlar ve oluşturdukları sinapsların vücudun içinden ve dışından gelen uyaranlara bağlı olarak gösterdikleri yapısalsal ve işlevsel değişiklikleri kapsar. Nöraplastisite sürecinde uyarılan bir nöron çevresindeki diğer nöronları uyararak, onlarda da plastik değişimlere sebep olmaktadır.
Stres , Nöroplastisite ve Fiziksel&Zihinsel Hastalıkların Oluşumu
Meditasyon ile ilgili bilimsel saygınlığı olan kurumlarca yapılan klinik araştırma neticelerine göre depresyonun oluşumunda beynin nöroplastisite kapasitesindeki yetersizliğin rol oynadığı oldukça önem kazanmıştır.
Stres, santral sinir sistemini etkileyen en önemli uyaranlardan birisidir. Kronik stres altında beynin uyum gösterme yeteneğinde çeşitli düzeylerde yetersizlik oluşabilir. Böyle bir yetersizlik nöronlarda olumsuz yeniden yapılanma sonucu başta depresyon olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açabilmektedir.
Beyinde nöroplastik değişikliklerin görüldüğü başlıca bölgeler korteks, septum, amigdala ve hipokampustur.
Hippokampüs limbik sistemin bir parçası olup duygu, hareket ve hafıza gibi birçok işlevin genel merkezidir. Hipokampüs öğrenme ve bellek gibi bilişsel işlevler için sürekli olarak yeni nöronlar üretir. Hipokampüs, fazla sayıda adrenal steroid reseptörü içerir ve stres hormonlarının etkilerine oldukça duyarlıdır. Kronik stresin beyinde sinyal ileti yolaklarında bozulmaya neden olarak nöroplastisiteyi etkilediği, hipokampüste nöronal atrofi ve hücre ölümüne yol açtığı gösterilmiştir. Ayrıca stres, hipokampüste nöronların hayatta kalabilmelerini ve çoğalmalarını da baskılayabilir. Özetle stres nöral kök hücre oluşumunu ve sinaptik plastisiteyi olumsuz olarak etkileyen en önemli etkendir.
Tüm bu veriler ışığında yapılan klinik araştırmalar neticesinde düzenli meditasyon yapan insanların stres ile çok daha rahat baş edebildikleri ve stresli durumlar içerisindeyken meditasyon yapmadıkları dönemle karşılaştırıldığında eskisi gibi etkilenmedikleri gözlemlenmektedir. İşte bu sebep ile meditasyon bilim otoriteleri tarafından yüzyılımızda bilinen en etkin Strese Karşı Panzehir uygulaması olarak adlandırılmaktadır.
Düzenli meditasyon sayesinde yaşanan bilinç açılımları kişilere daha sağlıklı bir beden, daha sevgi dolu ilişkiler, büyük başarılar, koşulsuz huzur alanları ve ruhani bir uyanış sağlamaktadır.
Meditasyonla içimize yapacağımız keşif sayesinde yaratıcılığımız, şifalanmamız ve dönüşüm sürecimiz uyanır; gerçek doğamızı keşfederek, yaşamlarımızda bütünlük hafızasının yeniden canlanmasına olanak veririz.
Meditasyon bizi şüphe, kaygı ve yargılamaların yarattığı zihinsel hapislerden kurtararak, yükselmiş bilinç seviyelerinin sağladığı o dingin alana götürür . O alanda gerçek tabiatımız olan huzuru, an’da yaşamayı ve yüksek yaratıcılık niteliğimizi tekrar hatırlarız.
Günde iki sefer yarımşar saatten uygulayacağımız özellikle Mantra Meditasyonları çok etkili olup, yaşamlarımıza denge, şifa ve dönüşümü getirecek olan bütünlüğü, tamlık hissini deneyimlememize olanak verir.
Yaşamımızı her manada olumlu yönde etkileyecek, entellektüel zekamızın anlam veremeyeceği şekilde hayatlarımızı dönüştürecek, uygulaması son derece basit bu tekniği öğrenmek ister misiniz?
Kalbinizden Yükselen Seslere Her Daim Kulak Vermeniz Dileklerim ile,
İyi Ol, Mutlu Ol!
Kaynakça:
1. Super Brain – Deepak Chopra & Rudolp Tanzi / Thorndike Press
2. Lazar, S. W., Kerr, C. E., Wasserman, R. H., Gray, J. R., Greve, D. N., Treadway, M. T.,& Fischl, B. (2005). Meditation experience is associated with increased cortical thickness. Neuroreport, 16(17), 1893-1897
3. Vestergaard-Poulsen, P., van Beek, M., Skewes, J., Bjarkam, C. R., Stubberup, M., Bertelsen, J., & Roepstorff, A. (2009). Long-term meditation is associated with increased gray matter density in the brain stem. Neuroreport, 20(2), 170-174.
4. Luders, E., Toga, A. W., Lepore, N., & Gaser, C. (2009). The underlying anatomical correlates of long-term meditation: larger hippocampal and frontal volumes of gray matter. Neuroimage, 45(3), 672-678.
5. Hölzel, B. K., Carmody, J., Vangel, M., Congleton, C., Yerramsetti, S. M., Gard, T., & Lazar, S. W. (2011). Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Research: Neuroimaging, 191(1), 36-43.
6. Tang, Y. Y., Lu, Q., Fan, M., Yang, Y., & Posner, M. I. (2012). Mechanisms of white matter changes induced by meditation. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(26), 10570-10574.
Yorum Yazın