AİHM'den Türkiye'ye Bir Günde İki Mahkumiyet

Türkiye eşi tarafından öldürülen kadının  “yaşam hakkını” koruyamadığı ve görme engelli bir öğrencinin konservatuvara yaptığı başvurunun reddedilmesi nedeniyle AİHM tarafından iki ayrı davada tazminata mahkum edildi.

AİHM, eşi tarafından öldürülen Selma Civek'i koruyamayan Türkiye'yi tazminat ödemeye mahkum etti. Hayriye Pınar Civek, Rabia Merve Civek, Yaşar Civek, 5 Temmuz 2011’de AİHM’ye devletin annelerini koruyamadığı gerekçesi başvuruda bulunmuştu.

Davayı inceleyen mahkeme, Selma Civek’in polise birkaç defa başvurmasına, sanığın mahkeme önüne çıkarılmasına rağmen, ayrıca ölüm tehditleri ve tacizlerin de olmasına rağmen devletin yeterince koruma sağlanmadığına kanaat getirdi. Mahkemenin emirlerine uymayan kocaya dışarıda kalması için izin verilirken, çocukları ve eşini koruması adına gerekli tedbirlerin alınmadığını belirtildi. 

AİHM, maktulün 10 Ocak’ta tekrar başvuruda bulunmasına rağmen gerekli tedbirler alınmamış ve 4 gün sonra sokak ortasında öldürülmüş olmasını 'yaşam hakkının ihlali' olarak değerlendirdi. 

Strasbourg mahkemesi AİHS’nin 2. Maddesi olan “yaşam hakkını” koruyamadığı sebebiyle Türkiye Cumhuriyeti’ni, Civek’in çocuklarına 53 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti. 

Davanın geçmişi

Selma Civek 1987 yılında evlendiği kocasından sürekli şiddet ve taciz görüyordu. Civek şiddet gördüğü gerekçesi ile başvuruda bulunmuş ve 2009 yılında Ankara’da bir müddet istismar gören kadınlar kurulan bir merkezde kaldı. Eve geri dönmüş fakat tekrar aile şiddete maruz kaldığı için 14 Ekim 2010 tarihinde suç duyurusunda bulunmuştu. Eşi H.C. karısına karşı şiddetten dolayı gözaltına alındı. 

Kasım 2010’da denetimli serbestlikle salıverildi. Selma Civek 23 Kasım 2010’da ölüm tehdidi ve tacizlerden sonra 10 Aralık 2010’da yeni bir şikayette bulundu fakat 14 Ocak 2011’de sokak ortasında 22 bıçak darbesiyle kocası tarafından öldürüldü. H.C. ömür boyu hapisle cezalandırıldı.

Mahkeme ayrıca görme engelli bir öğrencinin konservatuvarın müzik bölümünde eğitim almak için yaptığı başvurunun reddedilmesinin de ‘’insan hakları ihlâli’’ olduğuna hükmetti.

Ceyda Evrim Çam isimli başvuru sahibinin yaptığı şikâyeti karara bağlayan AİHM, ‘’Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ayırımcılığın yasaklanması ile ilgili 14. maddesi ile eğitim hakkının garanti altına alınması ile ilgili 1. protokolün 2. maddesini ihlâl ettiğine’’ hükmetti.

AİHM gerekçeli kararında, ‘’konservatuvarda özürlü öğrenciler için gerekli fiziksel imkânların sağlanamamasının insan hakları ihlâli teşkil ettiğini’’ bildirdi.

Türkiye, AİHM kararı gereği İstanbul’da yaşayan 1989 doğumlu Çam’a 13 bin euro tazminat ödeyecek.

Çam, 2004 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi'ne bağlı konservatuvarın müzik bölümünün ilk sınavlarını geçmiş ve hastaneden müzik derslerini izleyebileceğine dair olumlu rapor almıştı.

Çam ve ailesi, konservatuvar yönetiminin kararının ardından İstanbul’daki idari mahkemeye yaptıkları başvurunun sonuçsuz kalması üzerine 2008 yılında AİHM’e başvurmuştu.

CHA ve AA