Altının, Taşın ve Gümüşün Tarihi Yolculuğu: Anadolu’nun Antik Takıları

Altın, gümüş ya da diğer değerli taşlardan yapılan takıları değerli kılan şey aslında onların tarihi. Geçmişte bu antik takıların sahibi belki ünlü bir hükümdar ya da bir köylü kızının çeyizi… Gelin, Türkiye'nin zengin müze seçkisinde sergilenen antik takıların en güzel örneklerinden bazılarına birlikte bir göz atalım.KaynakBronz Çağı’ndaki gelişmeler sayesinde özellikle, bakır ve kalay alaşımı olan bronzun keşfiyle takı yapımında oldukça büyük bir sıçrama yaşandı. Bu gelişim takılarda süs taşları ve altın da daha sık kullanılmaya başlanmasına vesile oldu. Çağın en güzel örneklerinden biri olan fotoğraftaki küpe bize, dönemin yüksek sanat becerilerini gösteriyor. Bu eser ve daha fazlası için Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi ziyaret edebilirsiniz.Fotoğrafta gördüğünüz bu eser, insanların yerleşik düzene geçtiği Neolitik Dönem’den kalma bir kolyedir. Kolye, antik dönemlerde yaşayan toplumların kullandıkları doğal malzemelerle nasıl kendilerine takı yaptıklarını ve gelişmiş bir sanat anlayışı oluşturduklarını gözler önüne seriyor. Bu eser ve daha fazlası için Niğde Müzesini ziyaret edebilirsiniz.Ön Asya’nın güçlü devletlerinden Urartu Krallığı oldukça zengin bir kültür ve sanat dünyasına sahiplerdi. Takı yapımında da yerleştikleri bölgelerde zengin maden yataklarının bulunması ve bunların ustaca işlenmesi Urartular için takıyı; zenginlik, şans, uğur, bereket ve beğeni kazandırma amaçlarının yanı sıra, toplumsal statünün sergilenmesi için de kullanıldığı bir devlet haline getirmiş. Bu eseri ve daha fazlasın için Van Müzesini ziyaret edebilirsiniz.Anadolu’nun en eski medeniyetlerinden olan Hititler, hammadde açısından oldukça zengin bölgelere yerleşerek çok çeşitli takı örneklerini bize miras bıraktılar. Bu takılardan bazıları saç süsleri, küpeler, bilezikler, kolyeler ve yüzüklerdir. Bütün sanat alanlarında oldukça başarılı olan Hititler, bize el sanatlarındaki yeteneklerini de fotoğrafta gördüğünüz eserle kanıtlıyor. Bu takıyı, Çorum Müzesi’nde ziyaret ettiğinizde görebilirsiniz.Hititler gibi Anadolu’nun en eski uygarlıklarından olan Lidyalılar da yaşadıkları dönemde birçok konuda yaptıkları yenilikler ile tanınırlar. Zenginlikleri sayesinde ve sanatsal becerileriyle sanat alanında ortaya çıkardıkları eserlerse kesinlikle görülmeye değer. Bunlardan en bilindik ve büyüleyici olan örneği şüphesiz Karun Hazinesi’ne ait takılar. Lidya Kralı Kroisos'a (Karun) ait olan bu hazineden çıkarılan eserleri ve daha fazlasını görmek için Uşak Müzesi’nde ziyaret edebilirsiniz.Pontus İmparatorluğu, Hellenistik Dönem’de Karadeniz kıyısında hüküm sürdüğü zamanlardan günümüze sayısız eser bıraktı. Kalan eserlerden en ilgi çekici ve görkemli olanı ise Amesos Hazineleridir.. Hazinede çok sayıda altın takı, çanak-çömlek, cam ve mermer eser bulunuyor. Fotoğraftaki eser, imparatorluğun o dönemli zenginliğini ve yüksek işleme tekniklerini bize gösteriyor. Amesos Hazinesi’nin diğer parçaları ve daha fazlası Samsun Müzesi’nde sizleri bekliyor.Ani Arkeolojik Alanı Orta Çağ’ın şehircilik, mimarlık ve sanat açısından gelişiminin tüm zenginliğini bir arada görebileceğiniz bir İpek Yolu yerleşim yeridir. Ani’de bulunan ve fotoğraftaki altın küpe de kentteki kültür çeşitliliği sayesinde ortaya çıkan özgün eserlerden sadece bir tanesi. Dönemin zenginliğini gösteren ve oldukça ince bir işçiliğe sahip olan bu küpe, bugün Kars Müzesinde sergilenmekte.Sergilenen bu güzel bilezik gerek işlenmesi gerekse üzerinde bulunan motifle dikkat çekiyor. Bilezikte Hitit kralının tanrıçaları Sauska'ya adakta bulunduğu bir Hitit ritüelini tasvir etmektedir. Bu ilginç parça, moda ve yaşamın birbirine bağlılığının bir kanıtıdır. Bu eser ve daha fazlası Çorum Müzesinde sergilenmekte.Troya Müzesi'nde sergilenen eserler arasında yapılan kazılarda bulunanan 'işçi hazineleri' 2012 yılında ABD'deki Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi'nden diplomatik çabalarla getirilen 24 parça altın takı bulunuyor. Troya kadınlarının kullandığı altın takılardan oluşan 'Troya Hazinesi' bölümü, '2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü'nün ardından '2020/2021 Avrupa Müze Akademisi Özel Ödülü'nü kazanmıştır.Birçok tarihi esere yıllardır ev sahipliği yapan Anadolu Medeniyetleri Müzesi eski dönemden kalma birçok takıyı da ziyaretçilerine gösteriyor. Medusa başlı altın örme kolye de bunlardan en dikkat çekeni… Kolye Helenistik dönemden kalma bu kolyeyi görmek için Anadolu Medeniyetleri müzesini ziyaret edebilirsiniz.