"Barışçı Bir Hava Yok, Kolon Devrilirse Altında Kim Kalır Belli Olmaz"

Tarihçi İlber Ortaylı, AKP’nin yüzde 49’la zafer kazandığı 1 Kasım seçimlerinin ardından başta Başbakan Ahmet Davutoğlu olmak üzere iktidar kanadından gelen uzlaşma mesajlarına karşın barışçı bir hava görmediğini söyledi. Ortaylı, “Bir yerde bir kolon devrilirse, altında kim kalır belli olmaz” dedi.

Hürriyet gazetesinden Çınar Oskay’a konuşan Ortaylı, “1 Kasım seçimlerinde ne oldu? Laikler, demokratlar, AB yanlıları, AK Parti karşıtları dükkânı kapayıp, kapağı başka bir yere mi atsın?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Tam manasıyla partisiz ve silahsızlar. Onları temsil etmesi gereken partilerin bilgi birikimleri, politik görgüleri, teşkilatlanma gelenekleri, tecrübeleri sıfırın altında. Nasıl bir kasaba İslam’ı varsa, karşısında kasaba ilericiliği, kasaba sosyalizmi de var. Mesela çevre politikasını mı eleştirecek? İl başkanlarını biliyorum, hepsi kasaba müteahhidi! Nasıl alternatif olsun?”

Hiç de barışçı bir hava görmüyorum

Başbakan Davutoğlu’nun balkon konuşmasında “Sizi kucaklıyoruz” demesine karşın, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan aynı doğrultuda bir açıklama gelmediğine dikkat çeken Ortaylı, şöyle devam etti:  “Türkçe’yi, özendikleri Osmanlıca’yı telaffuz edemeyen adamlar, ‘Bizi küçük görenler bu dev başarıdan ders alsın’ diyor. Başarı dediği, yüzde 49.5. Yüzde 50.5’un kendisinden bile sinirli olduğunun farkında değil. Bu tehlikeli bir provokasyon. “Haddini bilsinler” diyor, sanki kendileri hadlerini biliyormuş gibi. ‘Otokritik yapsın, sonra oturup konuşuruz’ diyor. Dolayısıyla hiç de barışçı bir hava görmüyorum.”

Hepimize çok yazık olacak

İç savaşın devlete karşı isyan değil, kimin kimi vurduğu belli olmayan bir durum olduğunu vurgulayan Ortaylı, “Sovyet harbi literatürde yazıldı. İspanya ve Yunanistan bazı şeyleri hatırlamıyor. Bilhassa Yunanistan için yüz kızartıcı bir şeydir. Böyle şeyleri tartışmak, bilmek gerek ki, uzak durabilelim” diye konuştu.

Oskay’ın “Gerilim bu kadar büyük mü” sorusuna “Teşvik ediyorlar. O aşamaya getiriyorlar” karşılığını veren Ortaylı,“Neden böyle yapıyorlar?” sorusunu ise şöyle yanıtladı:”‘Herkes kendine gelecek!’ diyor. Öyle bir şey olur mu ya! Sen yüzde 49.5’sin. Yüzde 50.5 da öbür tarafta… Nedir yani? İnsanların çok dikkatli olması şart. İpin ucunu kaçıran matbuatın, birtakım grupların kendilerine hâkim olması gerekir. Aksi takdirde hepimize çok yazık olacak.”

Kolonun altında kim kalır belli olmaz

Ortaylı, Davutoğlu’nun Hürriyet gazetesine yönelik taşlı sopalı saldırıda yer alan AKP Gençlik Kolları Abdurrahim Boynukalın’la birlikte poz vermesiniyse, “Korkunç bir şey. Herhalde ‘Bizim yaramaz çocuk, bizim deli oğlan’ diye bakıyorlar. Bir yerde bir kolon devrilirse, altında kim kalır belli olmaz. Bizim gibi kalabalık ve sorunlu ülkelerde herkesin, her partinin, en başta hükümetin fevkalade dikkatli olması gerekir. Küçük provokasyonlar, çatlamalardan büyük şeylere gidilebilir. Bunu unutmamak lazım” diye yorumladı.‘

Bu kadın sosyalist’ diye iyi bir manikürcüyü dışlayamazsın

Kutuplaşmanın tarafları olan kesimlerin uzlaşmalarının değil, birbirlerine tahammül etmelerinin istendiğini belirten Ortaylı, şöyle devam etti: “Batı’da bile böyle. Almanlar iflah olmazdır,‘A, o kırmızı’ derler sosyalist partiliye. Avusturya’da ‘Braun’derler faşist parti için. Fakat bunlar devlet dairesinde kavga etmez. Tayinlere bu işler karıştırılmaz. Bir okulda o öğretmen, bir okulda bu öğretmen olmaz. Millet birbirine tahammül eder. ‘Ben muhafazakârım, bu kadın sosyalist’ diye iyi bir manikürcüyü dışlayamazsın. Tırnakların ona muhtaçtır. Türkiye’de daha buraya gelinmedi. Yeni açıldı, bir neslin içinde şehirleşti. İlhan Tekeli buna ‘Beğenelim, beğenmeyelim, başarıdır’ diyor. İyi ama birtakım şeyleri de bulamıyorsun işte. Şehrin gerektirdiği konsensüs, uyum yok. Dışlama olabilir ama varlığını kabul edeceksin. Bu balans çok önemlidir. Onu yapamıyoruz, bütün sorun oradan geliyor.”