Bir Gecede Cahil mi Kaldık? Harf Devriminden 100 Yıl Önce Arap Harfleriyle İlgili Gazetede Yer Alan Haberler
Bir Gecede Cahil mi Kaldık? Harf Devriminden 100 Yıl Önce Arap Harfleriyle İlgili Gazetede Yer Alan Haberler
Latin Harfleri Kanunu’nun kabul edildiği 1 Kasım 1928, Türkiye tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır fakat bu tarih ve Latin harflerine geçiş üzerine tartışmalar bugün olduğu kadar 1928'den neredeyse 100 yıl önce de mevcuttu. Öyle ki ilk özel Türkçe gazete olan Ceride-i Havadis'te kaleme alınan önemli yazılar Cumhuriyet öncesine dair öyle detaylar veriyor ki, tarihsel gerçekleri daha iyi anlamamızı sağlayacak.
Kaynak: Osmanlıcadan Türkçeye Okuryazarlığımız - Orhan Koloğlu
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
1800'lü yıllarda okuma ve yazma arasındaki uçurum, konuşurken kullanılan sade dilin hiçbir basılı organda yer bulamaması bilginin sadece belli bir zümreye ait hale getirildiği izlenimi yaratıyordu.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
Yazı, dildeki kolaylığın sosyal hayata etkisini şöyle özetler: Bir çocuk mektepten çıktığı anda birdenbire yazıcı olabilir.
Gazetenin bir sonraki sayısında yayınlanan Havadisat-ı Ecnebiye yazısı dilde kolaylığı sağlamanın kökenlerinin çok eskilerde yattığını anlatır.
Bilginin sadece seçkinler değil herkes için elzem olduğu çarpıcı bir örnekle özetlenir.
Çiftçinin ihtiyacı olan tekniği okuyarak edinmesi önündeki engel her ne kadar büyük bir etki gibi görünmese de okuma dilinin sadece belli bir kesime hitap etmesiydi.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
1849'da Osmanlı'daki durumu değerlendiren yabancı araştırmacılar Ceride-i Havadis gazetesinin zorlukla ayakta kalmasının sebeplerini sıraladığında ortadaki problemin boyutları iyiden iyiye ortaya çıkar.
Ceride-i Havadis'e hem o dönemde hem de günümüzde yöneltilen 'dış kültürün temsilcisi olma' eleştirisini dikkate alsak bile başka çarpıcı örneklerle karşılaşırız.
Ziya Paşa'ya göre 'bizim çocukların' yaradılış ve yetenekçe bir eksikleri yoktur, asıl eksiklik eğitim yönteminde gizlidir. Şu örneği verir:
O dönem kaleme alınan tüm bu eleştirilere objektif bir gözle bakıldığında harf devriminin ardından toplumun 'cahilleştiğini' savunmak çok zordur.
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Reklam
Yorum Yazın
Gel bizim cahillere anlat. Arap sevmekten ve sevmeye çalışmaktan neyin ne olduğunu bilmezler.
harf devriminden once okur yazarlik %10u gecmiyordu. toplum bir gecede cahil kalmadi, zaten cahildi. inkilaplarin tum amaci bu cehaleti ulkeden sokup atmakti.
öncelikle şunu aklınıza koyun bir kişinin okur yazar olmaması cahil olduğunu göstermez. harf değişimi padişahlar varken tartışılan bir konuydu ataturk donemi... Devamını Gör
Çomar anadolulular arab alfabesinden latin alfabesine geçince tekrar kuran okuyamayacaklarını düşündükleri için cahil kaldık diyorlar. Bilmedikleri ise kuran... Devamını Gör