CHP'de Liderlik Yarışı Devam Ediyor. Peki, Ecevit'in İnönü'yü Yendiği 1972 Kurultay'ını Kim Hatırlamak İster?
Cumhuriyet Halk Partisi, son derece hareketli günler geçiriyor. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nu destekleyenler ile değişim talebinde bulunanlar arasında kıyasıya bir rekabet yaşanırken gözler Kasım ayında yapılacak Kurultay'a çevrilmiş durumda.
CHP tarihinde genel başkan değişiminin yaşandığı son derece çarpıcı bir kurultay örneği ise 51 sene önce yaşanmıştı.
Bülent Ecevit, İsmet İnönü'nün tam 34 yıllık liderliğine son vererek CHP Genel Başkanı seçilmişti.
Yarım asır sonra bugün CHP'de değişim rüzgarları eserken, 1972 Kurultay'ında neler olduğunu sizler için derledik.
Atatürk'ün silah arkadaşı, İstiklal Savaşı kahramanı İsmet İnönü, 1938'de Atatürk vefat ettikten sonra CHP'nin yeni lideri oldu ve uzun yıllar bu liderliği sürdürdü.
1960'lı yıllar geldiğinde Paşa da hem yaşlanmış hem de yorulmuştu. Buna rağmen genel başkanlığı bırakmak noktasında bir karar almadı. CHP için büyük bir efsane olan İsmet İnönü'ye karşı parti içinde bir muhalefetin yeşermesi oldukça güçtü. Ancak her devrin bir sonu olduğu gibi Paşa'nın siyasi ömrünün de bir sonu vardı. 1970'ler geldiğinde artık karşısında genç ve dinamik bir rakip vardı. O rakibin ismi Bülent Ecevit'ti.
Bülent Ecevit o dönemde 40'lı yaşlarında bir politikacıydı. Siyasete 1957 yılında İsmet Paşa tarafından milletvekili yapılarak dahil olmuştu. 1961 seçimleri sonrasında ise yine İnönü'nün kurduğu hükümetin çalışma bakanlığına getirilmişti.
Gazeteci, çevirmen ve şair nitelikleri olan son derece kabiliyetli bu genç siyasetçi; siyaset basamaklarını hızla tırmanıyordu. CHP'nin 'Ortanın Solu' politikasının mimarlarından birisi oldu ve 12 Mart 1971 darbesine karşı güçlü bir direnç gösterdi.
Yaşlı kurt İsmet İnönü'nün rakibi olarak Genel Başkanlık iddiasıyla sahneye çıkması ise uzun sürmeyecekti.
12 Mart sonrası askerler yeni hükûmeti eski CHP'li Nihat Erim'in kurmasını istedi. Ecevit bu askerî müdahaleye karşı olduğundan CHP'nin bu hükûmette yer almasını istemiyordu. İsmet İnönü muhtıraya karşı ılımlı bir tavır takınınca ve hükûmete destek vereceğini belirtince Genel Sekreter Bülent Ecevit istifa etti.
Bülent Ecevit her ne kadar İnönü'ye karşı saygıda kusur etmese de, artık açıkça Parti'de muhalif saflara geçtiğini belli etmiş oldu.
CHP'nin 1972 kurultayı bu ortamda toplandı.
İsmet İnönü, olağanüstü kurultayı toplayarak genç rakibini yenmeye karar vermişti. 6 Mayıs 1972 günü İsmet İnönü, Kurultay salonunun içine girdiğinde adeta yer yerinden oynadı.
Delegeler coşkuyla ayağa kalkarak yalnız CHP'nin değil ülkenin de milli kahramanı olan İsmet İnönü'yü coşkuyla alkışlamaya başladılar. Bazı delegeler İnönü'ye yaklaşarak elini öpmeye çalıştı.
Kurultay'da İnönü'ye o kadar büyük bir sevgi gösterisi vardı ki, bu coşkuyla İsmet Paşa'nın genç rakibini rahatça yeneceği düşünülüyordu. O sıralarda kimsenin düşünmediği gerçek ise şuydu: Delegeler, İnönü'yü coşkuyla alkışlıyorlardı ama bu onun genel başkanlığı sürdürmesi için değil, kendisine veda etmek içindi.
Kurultay'da gördüğü coşku karşısından mutlu olan Paşa, kürsüye çıktı ve rest çekti.
İl ve ilçe kongrelerinde başarı gösteren Ecevit'e karşı kendi özgül ağırlığını ve tarihi kişiliğini masanın üstüne koyan İnönü; "Ya Bülent Ya Ben" dedi.
Bülent Ecevit ise bu rest karşısında geri adım atmayarak Kurultay'ın oylama yapması yönünde duruş gösterdi.
Yapılan Parti Meclisi Güven oylamasında Bülent Ecevit'in listesi 709, İnönü'nün listesi 507 oy aldı.
Delege, Paşa'yı bağrına basmış, oyunu ise genç Ecevit'e vermişti.
İlk kez CHP içinde bir oylamadan yenik ayrılan İsmet Paşa için yolun sonu gözükmüştü. Delegenin kendisine karşı Ecevit'i tercih etmesi sonucu genel başkanlık yarışından çekildiğini duyurdu.
Tarihi bir kişilik karşısında CHP delegelerinin desteğini arkasına alan Ecevit ise artık genel başkanlık yarışında tek başına kaldı.
Ecevit karşısında aldığı bu yenilgiden dolayı çok içerleyen İnönü ise karara saygı gösterdi ve 7 Mayıs 1972 günü 34 senedir sürdürdüğü CHP liderliğinden istifa ettiğini açıkladı.
Bülent Ecevit ise 14 Mayıs'ta düzenlenen Genel Başkanlık seçimi özel kurultayında 51 il başkanının adayı olarak delegelerin tamamına yakınının oyunu alarak CHP'nin üçüncü genel başkanı seçildi.
CHP'de Ecevit devri yeni bir başlangıç demekti. Nitekim Genç Ecevit, partiye yeni bir dinamizm katmayı başararak tabanı etrafında kenetlemeyi başardı.
1973 ve 1977 seçimlerine Ecevit liderliğinde giren Cumhuriyet Halk Partisi, seçimlerden birinci çıktı. Karaoğlan lakabını alan Ecevit ise o yıllarda adeta bir fırtına gibi esiyordu.
İsmet İnönü ise CHP liderliğini bıraktıktan iki sene sonra yaşamını yitirdi. Arkasında devrimlerin, ihtilallerin, savaşların, uzun yolculukların bulunduğu uzun bir hikaye bıraktı.
Bizlere de, CHP'de yine bir kurultay ve değişim süreci yaşanırken, 51 sene önce yaşanmış bu büyük değişim sürecini yeniden hatırlatmak kaldı.
İlgini çekebilir...
Yorum Yazın
valla ben ülkemiz için olumlu degifime karşı değilim ama bu siyasi partilerde ki değişim beni korkutuyor AKP degisimpe grlfi sonuç ortada mesela CHP'de ki de... Devamını Gör