CHP’li Umut Oran’dan Cumhurbaşkanlığı İçin İki Önemli Teklif

“Erdoğan aday olursa Başbakanlık’tan ayrılmış sayılmalı”

“Bağımsız cumhurbaşkanı adayına da Hazine yardımı yapılsın”

ANKARA

CHP, Cumhurbaşkanlığı seçimlerine 102 gün kala seçim sürecinde yaşanacak yasal boşluğu kapatacak iki yasa teklifini hazırlayarak TBMM Başkanlığı’na sundu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, Cumhurbaşkanı adayı olması halinde Başbakan veya bakanlar kurulu üyelerinin görevlerinin sona ermesini zorunlu kılan yasa

teklifinin yanı sıra aynen genel ve yerel seçimlerde olduğu gibi

Cumhurbaşkanlığı seçiminde de siyasi partilere ve hatta partilerinden bağımsız olarak 20 milletvekilinin çıkaracağı cumhurbaşkanı adayına da Hazine yardımı yapılmasını içeren iki yasa teklifini TBMM’ye sundu.

Bağımsız cumhurbaşkanı adayına dahi maddi destek!

Yazılı açıklama ile her iki yasa teklifini duyuran Umut Oran, açıklamasında şunları kaydetti:

“Cumhurbaşkanlığı seçimi kanununda adaylara yardım konusu bilerek boşlukta bırakılmış sanırım. İktidar olanaklarını kullanan parti açısından bir sorun olmayabilir ancak Cumhurbaşkanlığı gibi partilerüstü, tüm toplumu ve Türkiye Cumhuriyeti Devletini ilgilendiren bir konuda iktidar karşısında çıkacak adayların da eşit silahlara sahip olması büyük önem taşımaktadır. Diğer adayların da güçlü ve bağmışız bir seçim propaganda dönemi yürütebilmesi açısından desteklenmeleri çok önemli çünkü sadece 81 ile gidip miting yapmanın maliyeti bile 5 milyon TL. Bu nedenle aday çıkaracak partilere ve hatta partilerinden bağımsız olarak diyelim ki 20 milletvekilinin dahi çıkaracağı adayın maddi olarak desteklenmesi de adil ve saydam bir seçim için çok anlamlı olacaktır. Yasada bağış konusu düzenlenmiş

ama Türkiye’de bu sistemin temelleri, örneği, pratiği henüz yok. Üstelik

Cumhurbaşkanlığı seçim takvimi de çok kısa adaylar ne zaman belirlenecek de bağış toplamaya başlayacak. Siyasetin finansmanı ve saydamlık açısından da teklifimizin önemli olduğunu düşünüyorum. Zira yapılacak hazine yardımının hangi hesaba yatırılacağı nasıl harcanacağı zaten YSK tarafından denetlenecek o açıdan bir keyfiliğin, kötüye kullanımın önleneceğini düşünüyorum.”

Aday olursa Başbakanlıktan ayrılmış sayılacak

Diğer yasa teklifinde ise cumhurbaşkanı adayı olacak başbakan veya bakanlardan birisinin seçim propaganda döneminde görevine devam edip etmeyeceği konusunda da yasada boşluk bulunduğuna işaret eden Umut Oran, “Teklifim bu haliyle yasalaşırsa 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanununda, hakime savcıya, kamu personeline, seçimle gelmiş olan örneğin bir büyükşehir belediye başkanına dahi getirilmiş olan cumhurbaşkanlığına aday olunduğu takdirde görevden ayrılmış

sayılma hali başbakan veya bakanlardan birisinin adaylığında da geçerli olacak. Böylece seçim sürecinde yürütmenin gücünü pervasızca kullanılması önlenmiş olacak. Örneğin Recep Tayyip Erdoğan partisinin cumhurbaşkanı adayı olur ise aday listesinin kesinleştiği tarihte Başbakanlık görevinden ayrılmış sayılacak” dedi.

Anayasa’ya aykırı değil

Umut Oran, tekliflerinin, Anayasa’nın 67’nci maddesinde yer alan seçim yasasında yapılan değişikliklerin bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmayacağına dair yasak kapsamına girmediğini, değişikliğin Siyasi Partiler Kanunu ile Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu ile ilgili olduğunun da altını çizdi!

Teklifler neyi içeriyor?

CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran’ın, 6271 sayılı Cumhurbaşkanlığı Seçimi Kanunu’nun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi yürürlük ve yürütme dahil toplam 3 maddeden oluşuyor. Teklifinin gerekçesinde Umut Oran, “Cumhurbaşkanlığı Seçimi Kanunu’nda Cumhurbaşkanı adayı gösterilen Bakanlar Kurulu üyeleri ile Başbakan’ın durumunun ne olacağı belirsiz bırakılmış, böylelikle idarenin başında bulunan bu makamlarda görev almış şahıslar ile diğer kamu görevlileri arasında bir ayrım yaratılarak eşitsizlik meydana getirilmiştir. İlgili teklif ile adil rekabet koşullarının sağlanması ve demokratik toplumun temel ilkelerine uygun bir şekilde, Cumhurbaşkanlığı’na aday gösterilen Başbakan ve Bakanlar Kurulu Üyelerinin de diğer adaylarla eşit koşullarda yarışmasının önünün açılabilmesi amacıyla bu görevlerinden ayrılmış sayılmaları amaçlanmaktadır” ifadesini kullandı. 

Teklif bu haliyle yasalaştığı takdirde, Cumhurbaşkanlığı’na aday gösterilen

Başbakan ve Bakanlar Kurulu Üyelerinin de diğer adaylarla eşit koşullarda

yarışmasının önünün açılabilmesi amacıyla, aday listesinin kesinleştiği gün bu görevlerinden ayrılmış sayılacaklar.

Umut Oran’ın hazırladığı ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan’ın da imzaladığı 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ise yürürlük-yürütme dahil toplam 4 maddeden oluşuyor.

Genel seçimlerde yüzde 7 ve üzeri oy alan siyasi partilere Hazine yardımı yapılmasına karşın Cumhurbaşkanı Seçiminde böyle bir düzenleme bulunmuyor. CHP’nin Cumhurbaşkanlığı teklifinde ise aday çıkaracak siyasi partilerin yanı sıra 20 milletvekilinin desteğini alarak partiler dışında çıkabilecek olası cumhurbaşkanı adaylarına da yardım yapılması öngörülüyor.

Bağışlarla ilgili etik tartışma olur

Bu teklifin gerekçesinde ise şu ifadelere yer verildi:

“Ortaya çıkan boşluk seçim hukuku açısından büyük bir sorun yaratmakta, siyasi partilerin hangi mahiyette çalışacakları, Cumhurbaşkanı adaylarının nasıl çalışacağı ve topladıkları bağışlar karşısında kişilere ne gibi yükümlülükler altına gireceği etik bir tartışma olarak ortada durmaktadır. Siyasi partiler hukukumuzda siyasal partilerin tam bağımsız bir şekilde hareket edebilmesi, bu yönüyle hiçbir gerçek veya tüzel kişiye etik bir yükümlülük altında bulunmaması için siyasi partilere kamu yardımı yapılması öngörülmüştür. Bu durumun tam olarak tarafsız ve bağımsız olan Cumhurbaşkanı için de geçerli olması, seçim sürecinin başlangıcından itibaren de bu durumun korunması doğal bir durum olacaktır.

Bağımsız adaylar da güçlü olabilmeli

Yine Cumhurbaşkanlığı Seçimi Kanunu’nda Cumhurbaşkanı adaylarına yönelik kamu yardımı düzenlenmemiş olup, bu durum adaylar arasında adil ve şeffaf bir siyasi rekabet yaşanmasına yönelik bir boşluk bırakmaktadır.  Halbuki Cumhurbaşkanı Adaylarının da demokratik bir seçim dönemini yürütebilmeleri, halkımızın karşısında bağımsız olarak çıkabilmeleri gerekmektedir.

Cumhurbaşkanı adayları açık olmalı, kamuoyuna hesap verebilmeli, şeffaf bir şekilde kampanya sürecini yönetebilmeli ve halka hizmet etmek için gereken imkanlara sahip olmalıdır. Yapılan düzenleme ile boşluğun kapatılması amaçlanmış, adaylara eşit ve adil bir 

yardım ile siyasi rekabeti sürdürme imkanı tanınmıştır. “

NOT: İki yasa teklifine şu adresten

ulaşabilirsiniz:

www.umutoran.com/2014/04/30/22-04-1983-tarihli-ve-2820-sayili-siyasi-partiler-kanunu-ile-bazi-kanunlarda-degisiklik-yapilmasi-hakkinda-kanun-teklifi/