Deprem Felaketlerinde Uydu Görüntüleri Arama Kurtarma Ekiplerine Nasıl Fayda Sağlıyor?
Türkiye'yi yasa boğan iki büyük depremin yaşandığı bu günlerde arama kurtarma ekipleri canla başla çalışıyorlar. Uluslararası yardımlar da son hız devam ederken yol ve hasar haritalarının çıkarılmasında uydu görüntülerinin azımsanmayacak faydaları var. Neyse ki uluslararası alanda yapılan anlaşmaların sonucunda ve AFAD'ın talebiyle bu görüntülere bedava olarak hızlıca ulaşılabiliyor! İşte uyduların arama kurtarma ekiplerine sağladığı faydalar...
Dün ülkemizde art arda meydana gelen biri 7.7 diğeri 7.6 büyüklüklerinde iki yıkıcı deprem felaketi yaşandı.
Komşumuz Suriye'yi de yerle bir eden depremler sonucunda uluslararası toplum, insani yardım ve uzman ekipler göndererek mahvolmuş iki ülkeye de yardıma koştu. Hala devam eden yardımların yanı sıra uydu görüntüleri konusunda uluslararası işbirliği sağlamak da arama kurtarma çalışmalarına faydası açısından oldukça elzem.
Uydular yoluyla edinilen bilgilerin enkaz altında kalan insanlar kadar açık alanlarda yardım bekleyen depremzedelere kayda değer yardımı oluyor.
Su ve yiyecek gibi insani yardımların afet bölgesine ulaşabilmesi için yolların, köprülerin ve yapıların haritalanması uydulardan alınan görüntüler sonucunda çok kolaylaşıyor. Daha önemlisi artçı depremlerin devam ettiği yerlerden uzaklaşmak için bekleyen depremzedelerin toplandıkları bölgelerin tespiti ve tahliyesi için de çok yardımcı.
İlk depremin meydana geldiği gün sabah saat 7 sularında AFAD, 'Uzay ve Felaket' hakkındaki uluslararası şartın harekete geçmesi için talepte bulundu.
Bu şart birçok başka örgütü ve ülkeyi de kapsayan ve yetkililerin talebi üzerine uydu görüntülerini ulaşıma açan uluslararası bir sistem. AFAD'ın talebiyle anında uydu görüntüleri paylaşılmış ve arama kurtarma çalışmalarına böylece başlanmıştı.
Aynı şekilde Birleşmiş Milletler de Suriye ve Türkiye için 'Acil Durum Uydu Haritası'nı etkin hale getirerek katkıda bulundu.
Bu bağlamda Fransa'nın devreye soktuğu bazı optik ve radar uyduları birbirleriyle paralel çalışarak arama kurtarma ekiplerine hasarın büyüklüğünü ve en ufak değişimleri bile belgeleyerek yardımcı oluyor. Optik uydular bölgenin ilk halini ve genel görünümünü verirken radar uydular geceleri de etkin çalışarak kaymaların ve değişimlerin görüntülerini oluşturabiliyor.
Sadece Türkiye'de meydana gelen bu korkunç felakette değil dünyanın her yerinde gerçekleşen her tür afette kullanılıyor bu teknoloji.
Arama kurtarma ekiplerine sağladığı sayısız bilgi ve görüntü ile birçok insanın sel, deprem, patlama gibi felaketlerden kurtarılmasına vesile oluyor uydular. Ne yazık ki dünya çapında insan eliyle ya da doğal yollardan kaynaklanan felaketlerin sayısı da azımsanmayacak kadar çok. O yüzden uyduların sağladığı bu hizmet ve uluslararası işbirliği her şeyden önemli.
Uluslararası Uzay ve Felaket Şartı, kurulduğu 2000 yılından bu yana farklı ülkelerden 17 adet uzay ajansını bünyesine katmış durumda.
Bu da ondan fazla uzay ajansının acil durumlarda uydu görüntülerini bedava olarak paylaşması anlamına geliyor. Günümüze dek kurum, 154 farklı ülkede 797 adet felaket için etkinleştirildi. Öngörülemeyen afetlerin yaşandığı zamanlarda karadan hasarı ve yardıma ihtiyacı olan yerleri tespit etmek çok zor. Bu bakımdan uzaydan alınan yüksek çözünürlüklü görüntülerin faydasını siz de tahmin edebilirsiniz.
Uydulardan gelen görüntüleri ham halleriyle kullanmak da ne yazık ki mümkün değil. Arama kurtarma ekipleri için bu görüntüler modifiye ediliyor.
Felaketin tipine ve boyutuna göre yapılan işlemler değişse de genelde arama kurtarma görevlileri için çıkarılan haritalar ve görüntüler uzmanlar tarafından kullanıma hazır hale getiriliyorlar. Bunlar özellikle radar uydularının verilerinde gerekli oluyor. Tabii sahada bulunan ekiplerin uzmanlarla olan işbirliği de çok önemli rol oynuyor.
Felaketin yaşandığı ilk saatler ve günler her zaman kritik olsa da uydu verileri yeniden inşa ve iyileşme döneminde de çok etkili.
Bunun örneklerine yakın tarihimizde rastlıyoruz. Örneğin Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta 2019'da meydana gelen liman patlaması ve 2021'de Haiti'de yaşanan sel felaketinden sonra uydu verileri çok işe yaramıştı. Zarar gören yerlerin ve yapıların tespitini kolaylaştırmış uydu görüntüleri koordineli olarak kullanılarak yeniden inşa sürecinin süresi kısaltılmıştı.
Ülkemizin içinde bulunduğu bu zor günlerde uydular olsun insani yardımlar olsun her tür desteğe ihtiyacı var.
Enkaz altında yardım bekleyen vatandaşlarımızın arama kurtarma ekiplerinin özverili çalışmalarıyla en kısa sürede sağlıkla kurtulmalarını diliyoruz.
Düşüncelerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın! 👇
Yorum Yazın