Doğru Yönetim Şekli Nedir?
Her Birey Dünya'ya Bastığı Anda Bir Aile, Bir Toplum ve Bir Devlet İçerisine Girer.
Bu da çevresinde gördüğü geleneklere,öğretilere maruz kalmasına neden olur. Kimleri bunları kabul ederken kimileri sıyrılmaya çalışır. Bu sayede her devlet kendi özgünlüğüne ulaşarak kültürel kimliğini oluşturmuş olur. Nasıl ki günümüzde Avrupa ülkelerinin benzer bir kültürü varsa Orta Doğu veya Uzak Doğu ülkelerinin de birbirinden farklı ve kendilerine özgü kültürü vardır. Peki, bu kadar düşünce sistemi varken en iyi yönetim şeklini nasıl bulabiliriz?
Neden Düzen İsteriz?
Düşünebilme yeteneğine sahip olan insanoğlu var olduğu günden beri düzen oluşturmaya çalışmıştır. Bilim ve teknoloji gibi fen bilimleri yapılanmaları yanında hukuk ve siyaset gibi sosyal yapılanmalar da oluşturmuştur. Fen bilimlerinin doğruluğu ''deney'' gibi kanıtlanabilir yöntemlere bağlı olduğundan herkesçe kabul edilir. Ancak sosyal bilimlerin tamamı insani olduğundan hiçbir zaman tek bir karara bağlı kalınamamıştır. Devletin var olma amaçlarının başında Platon'un ''Devlet'' isimli eserinde de vurguladığı gibi asker, polis gibi güvenlik güçlerinin gerekliliği gelir. İnsan kendinin ve yakınlarının güvenliğini ister. Bu yüzden de geçmişten süregelen devlet yapılanmalarını bir şekilde kabullenmiştir.
Tarihteki Ülkelerin Politika Anlayışı
Tarihin önemli bir bölümünü dini yapılanmaya sahip devletler oluşturur. Birbirinden farklı inançlara sahip toplumların çoğunda lider kutsal kabul edilmiştir. Örneğin Gazali ''Sultan, Tanrı'nın yeryüzündeki gölgesidir.'' demiştir. Eski Mısır veya Babil'den günümüze kadar binlerce toplumda görülen bu yönetim şekli tek bir kişinin hakimiyetine de neden olmuştur.
Günümüz Ülkelerinde Politika Anlayışı
Günümüzde özellikle gelişmiş ülkelerin birçoğu laikliği anayasal güvenceye alıp tüm dini görüşlere eşit uzaklıkta kalarak devleti bağımsızlaştırmıştır. Yönetim şekillerinde yöneten kesimin kim olduğuna göre sınıflandırmalar yapılabilir. Jean Jacques Rousseau'nun Toplumsal Sözleşme'si bunlardan en ünlü olan ''demokrasi'' kavramını yaygınlaştırmıştır. Buna göre insanlar güvenlik gibi her türlü ihtiyaçlarını karşılayabilmek için bir araya gelmek, ortak kararlar vermek zorundadırlar. Yani egemenlik toplumun kendisindedir.
Diğer Yönetim Şekilleri
Diğer seçeneklere bakıldığında hanedan gibi bir grup kesime verilen egemenlik aristokrasi veya oligarşi, tek bir kişiye verilen egemenlik ise monarşi olarak adlandırılır. Bu egemenliklerin niteliğine göre de mutlakiyet, meşrutiyet ve cumhuriyet terimleri vardır. Mutlakiyet mutlak güç, meşrutiyet anayasal güç, cumhuriyet ise halkın gücü demektir. Örneğin cumhuriyette, halkın seçimiyle başa geçen iktidar devleti yönetmekle yükümlendirilir. Son yüzyıllarda devlet düzeninin işleme şekli olarak ortaya çıkan liberalizm ve sosyalizm ayrılığı da tüm dünyayı derinden etkileyen gerilimlere neden olmuştur. Öyle ki bu dönem ''Soğuk Savaş'' olarak adlandırılır. Günümüzde ise liberalizm neredeyse tüm dünyada kabul görmüşken sosyalizm seyrek bir dağılım göstermiştir. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere gibi ülkeler liberalizm taraftarı iken Rusya, Çin, Küba, Kuzey Kore gibi ülkeler yüksek sayıda sosyalist taraftara sahiptir. Bu iki fikrin savaşı daha uzun yıllar sürecek gibi görünürken aralarında ince bir çizgi vardır aslında. Temeline bakacak olursak liberalizme göre devletin amacı bireylerin özgür olmasını sağlamak iken sosyalizmin amacı eşitliği sağlamaktır. Aslında ikisi de bireyin iyiliğini ister. Sadece bunu uygulama biçimleri farklıdır. Liberalizme göre birey birçok yönden özgürlüğe sahiptir. Örneğin ekonomik gücüne göre istediği mülkiyete sahip olabilir. Eşitliği temel alan sosyalist yaklaşıma göre özgürlük birçok insanın haksızlığa uğramasına ve günümüzde oluşan kapitalizme neden olacaktır. Bu da örneğin işçi sınıfının ezilmesine ve hakkını alamamasına neden olur. Liberalizme göre ise işçilerin bulunduğu konuma gelmesi kendi ellerindedir. Yani hayat bir savaştır ve güçlü olan kazanır. Buna bağlı olarak da işçilerin patronlar altında ezilmesi normal bir durumdur. Adalet ve emeğe göre güç kazanılan sosyalizmde dengeler arası fark çok değildir. Herkes yaptığının karşılığını alır. Daha da ileriye götürecek olursak komünizme göre eşitliğin her alanda uygulanması gerekir. Yani günümüzde Kuzey Kore'de de görüldüğü gibi devlet, yurttaşlarının saçına hatta eşine bile karışmalıdır. Elbette, bu tanımlar değişiklik gösterebilir. Liberalizm ile sosyalizmin birleştirildiği fikirlerden tutun teorisyenlerin oluşturduğu yüzlerce tasarı örnekleri vardır. Örneğin teknokrasi yönetim elinin mühendis gibi teknik bilgi sahibi kişilere verilmesini savunurken kritarşi yargıçların devleti yönettiği bir fikri savunur. Ayrıca çoğu insanın taraftarı olduğu muhafazakarlık devletin bulunduğu durumun iyi olmasına binaen konumunu muhafaza etmesini savunurken sağ görüşün en uç noktası olarak bilinen faşizm de İtalyan lider Benito Mussolini ile uygulanmaya çalışılmıştır.
İşte, tüm bu görüşlere göre devlet canlı bir yapıdır.
Var olmak zorundadır ve sürekli değişim içerisindedir.
Diğer görüş ise düzeni reddederek ''devlet'' kavramına karşı duran görüştür.
Sofizm, kinizim, nihilizm gibi felsefi görüşlerin yanında en çok bilineni Proudhon'un ortaya attığı anarşizmdir. Genel olarak bu görüşlere göre ideal bir düzen olamayacağından devlet yapılanması da olmamalıdır. Devlet doğaya aykırıdır hatta devletin insana yarardan çok zararı olduğu kabul edilir. Ayrıca mülkiyetin bir hırsızlık olduğu, insanların kurallar olmadan da uyumlu yaşayabileceği kabul edilebilir.
O zaman birey mi devlet için vardır? Devlet mi birey için vardır?
Cevaplarınızı yorum olarak atabilirsiniz.
Yorum Yazın
2 gündür bu içerik için uğraşıyorum içerik kabul edildiğinde siyasi kavga başlamaz inş.
Heheheheh kabul edilmemiş ezik herif.