Ederlezi Gibi Bir Şaheseri Dünya Müziğine Kazandıran Balkan Müziğinin Akla İlk Gelen İsmi: Goran Bregovic
Balkan müziği denince aklımıza ilk gelen isimlerden biri şüphesiz Goran Bregovic oluyor. Görkemli sahnesi, hem kıpır kıpır hem yürek dağlayan şarkılarıyla muhteşem bir müzisyen olan Bregovic; müzik literatürüne sadece Ederlezi gibi bir şarkı bırakmış olmasıyla bile efsane olarak anılmayı hak eden bir isim. Siz de bizim gibi düşünüyor ama onu pek de tanımıyorsanız o halde gelin hep birlikte bu ünlü müzisyenin hayatını ve kariyerini mercek altına alalım...
Bugün artık yaşayan bir efsane olarak andığımız Goran Bregović, 22 Mart 1950'de Saraybosna'da dünyaya geldi.
Bregovic; Sırp bir annenin, Hırvat bir babanın oğlu olarak birden çok inancın, kültürün ve kimliğin bir araya geldiği ve sonrasında bu çeşitlilikten müzikal kariyerinin de çok etkileneceği Saraybosna'da dünyaya geldi ve orada büyüdü. Biyografisinde kendi ifadeleriyle şöyle tarif ediyor Saraybosna'yı: 'Zamanı; yanıbaşımızdaki Katolik kilisesinin çanları, Ortodoks kilisesinin çanları ve müezzinin okuduğu ezanlarla ölçebildiğimiz bir yer olan Saraybosna'da büyüdüm. O zamandan beri tüm hayatım ve müziğim bu farklı tonların zenginliğiyle mimlendi.'
Ünlü müzisyeni, Avrupa'nın bu renkli şehrinden alıp tüm dünyaya tanıtan eseri ise hepimizin bildiği gibi Ederlezi oldu.
1988'de bu ani yükselişine gelmeden önce efsane müzisyenin müzik kariyerindeki ilk basamaklara bakalım öncelikle...
Saraybosna'da 60'lı yıllarda bir müzik okulunda müzik kariyerine başlayan Goran Bregovic, bu okulda keman çalmayı öğrendi.
Müzik okulundayken aldığı eğitim kendisini pek tatmin etmez fakat aynı yıllarda rock n' roll ile tanışır ve bu müzik ile kariyerini inşa etmeye başlar.
Biyografisinde yazdığına göre Tito'nun Yugoslavya'sında bile fırtınalar estiren rock n' roll; Bregovic'i de teğet geçememiş.
Müzik okulundan atılır ve ardından felsefe ve sosyoloji okur. Bu yıllarda ülkesinin müzik tarihine damgasını vuracak bir rock grubu kurar.
Beyaz Düğme anlamına gelen bu grubun ismi Bijelo Dugme olur. Grubun hem söz yazarı hem de prodüktörü olarak boy gösteren Bregovic, ülkesinde büyük bir etki bırakır. Batı Avrupa ezgilerini ve rock müziğin soundunu birbirine harmanlayan bu grup aynı zamanda ilk albümleriyle gittikçe genişleyen bir coğrafyada hayran kitlesi edinir. Çok sayıda hit şarkıya imza atarlar. 80'lerin sonuna dek devam eden bu şöhrete 12 albüm sığdırırlar.
1989 yılında Bregovic, konserlerinde seyircisini etkisi altına alan fanatik nasyonalizmin yükselişini fark ettikten sonra grubu dağıtmaya karar verir.
Buna rağmen birkaç yıl önce kuruluşunun 40. yılı vesilesiyle grup yeniden bir araya gelip konserler de vermişlerdir.
Bu turnenin bir ayağı da İstanbul'da gerçekleşmişti.
Grubun şarkılarından birini ise şuradan dinleyebilirsiniz 👇
Çingeneler Zamanı sonrası gelen şöhreti sonrasında birçok filmin de müziğini yapmaya başlar.
Hemşehrisi Kusturica da o yıllarda Bregovic'in ve eserlerinin hayranlarından biriydi. Hem bu sebeple hem de ünlü müzisyenin müzikal dramaturjisine olan güveni sebebiyle yeni filminin müziklerini Bregovic'e teslim etti. Ortaya da bugün bile dilden dile dolaşan o muhteşem klasik eser kaldı. Ardından şanı Hollywood'a taşındı ve başrollerinde Faye Dunaway, Jerry Lewis ve Johnny Depp gibi isimlerin Arizona Dream filminde yine Emir Kusturica ile birlikte çalıştı. Bu soundtrack albümünün aynı zamanda bir diğer güzelliği ise Goran Bregovic'in Iggy Pop ile güçlerini birleştirmesi olmuştu.
Bu ortaklıktan doğan en unutulmaz şarkılardan biri ise In the Death Car oldu.👇
1994 yapımı kült filmlerden biri olan Queen Margot için yaptığı şarkılardan da bahsetmeden geçmeyelim. Elo Hi, bu soundtrack albümünün en akılda kalan şarkılarından biri olmuştu.
Yaptığı bu unutulmaz film müziklerinin yanı sıra ünlü müzisyen aynı zamanda "Wedding and Funeral Orchestra" adındaki ekibiyle dünyanın dört bir yanında konser veriyor.
20 yılı aşkın süredir, dünyanın dört bucağında birlikte konserler verdiği orkestrası Wedding and Funeral Orchestra, geniş çaplı bir enstrüman ve ses yelpazesine sahip. Orkestradaki müzisyen sayısı konserin büyüklüğüne göre değişiyor. Kimi zaman 9 kişilik küçük bir ekiple de sahne alabiliyorlar kimi zaman 60 kişiyle de...
Goran Bregovic'in sık sık ziyaret ettiği ülkelerden biri de Türkiye. Ülkemizin çeşitli şehirlerinden konserler veren müzisyenin şu muhteşem performansını izlemeden geçmeyin! 👇
Birçok uluslararası müzisyenle işbirliği yapan Bregovic'in Sezen Aksu ile de 1997-1998 yıllarında ortak çalışmaları oldu. Sezen Aksu'nun Düğün ve Cenaze adını verdiği ünlü albümü bu ortaklıktan doğdu.
Goran Bregoviç'in çıkardığı son albüm ise 2017'de Three Letters from Sarajevo adını verdiği ve büyük beğeni toplayan albümü oldu.
Wedding and Funeral Orchestra ile birlikte kaydedilen bu albüm, esasında doğup büyüdüğü memleketi Saraybosna'ya bir saygı duruşu niteliği taşıyor. Üç büyük imparatorluğa ev sahipliği yapan Saraybosna'nın çeşitliliğini alegorik bir şekilde hem sözlerle hem de enstrümanlarla müziğe taşıyan Bregovic, bu albümde aynı zamanda birçok öenmli müzisyenle de işbirliği yaptı. Bebe, Riff Cohen, Rachid Taha, Asaf Avidan gibi ünlü müzisyenlerin vokalleriyle zenginleşen albüm İspanyolca, İbranice, İngilizce, Arapça, Sırpça gibi birçok dilin yansımalarıyla da ayrı bir güzelliğe bürünüyor.
Bu albümün Asaf Avidan'ı ağırladığı şarkısını şöyle bırakalım...
Diğer Bregovic performanslarından bazılarını listeleyelim sizler için: Goran Bregovic - Bella Ciao
Goran Bregović - Kalashnikov
Goran Bregović - Maki Maki
Goran Bregović - Alkohol
Yorum Yazın
En sevdiğim müzisyenlerden biridir. Herkese dinlemesini şiddetle tavsiye ederim.
Bayılırım, mesecina ve bubamarayı da dinlemenizi tavsiye ederim eğer ki dinlemediyseniz.
%100 müzik içerikleri gerçekten çok başarılı, vazgeçilmemeli bu konseptten👏