Filmleri Aratmayacak Hikâye: Bosna'da Üç Farklı Orduda Birbirine Karşı Savaşan Baba ve Oğulları

Zoran Laketa filmlere konu olabilecek bir hayat hikâyesine sahip. Binlerce cana mâl olan kanlı Bosna Savaşı sırasında, Mostar'da yaşayan Sırp Laketa ailesinin bireyleri 3 farklı orduda birbirlerine karşı savaştı. Zoran Laketa Hırvat ordusuna katılırken kardeşi Boşnak, babası ise Sırp ordusu saflarında yer aldı. Laketa uçak teknisyeni olmanın hayalini kurarken, kendini savaşın ortasında buldu ve kardeşini de bir saldırıda kaybetti. Kanlı savaştan geriye yıkılan bir aile, kaybolan hayaller ve acı kaldı...

Bosna'daki savaşta birbirine karşı çatışan üç ordu bünyesinde görev yapan baba ve iki oğlu, savaşın tam manasıyla parçaladığı bir aile olarak görülüyor. Baba ve iki oğlundan bugün hayatta olan tek isim ise Zoran Laketa.

AA'nın haberine göre, savaşın başında 25 yaşında olan Zoran, Hırvatların kurduğu Hırvat Savunma Konseyi'nde (HVO) görev yaparken, kendisinden bir yaş küçük kardeşi Goran büyük çoğunluğunu Boşnakların oluşturduğu Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu'na (ARBiH), babaları Ratko ise Bosnalı Sırpların kurduğu Sırp Cumhuriyeti Ordusu'na (VRS) katıldı.

İşçi maaşıyla geçimini sağlayan basit bir ailenin nasıl böyle karmaşık bir duruma düştüğüne hala anlam veremediğini söyleyen Zoran, o günlerde tek hayalinin genç bir uçak teknisyeni olarak Mostar'daki uçak fabrikasında çalışmak olduğunu ancak savaşın tüm hayallerini yıktığını ifade etti.

Kardeşi Goran'ın, şehit edilen Boşnak bir askerin cenazesine 6 Ağustos 1993 tarihinde HVO tarafından yapılan havan topu saldırısında öldüğünü belirten Zoran, kardeşinin ölüm haberini bir hafta sonra radyodan öğrendiğini kaydetti.

'Köylü ayaklanması' olarak nitelendirdiği savaşın ailesini mahvettiğini vurgulayan Zoran, 'Adım Sabahudin, Zoran veya Ranko. Soyadım Laketa. Tüm bu isimlerin anlamları aynı. Hepsi, sabahın erken saatlerinde doğmuş birine verilen adlar' ifadelerini kullandı.

Zoran, savaştan önce Mostar'da yaşayanların birbirlerinin inançlarına saygı duyduğunu, dini bayramlarında birbirlerini ziyaret ettiklerini anımsatarak, 'Gençliğimin baharında birinden nefret eden, birine silah doğrultan bir askere dönüştürüldüm. Kardeşin kardeşi öldürdüğü bir savaşta, babam ve erkek kardeşimle farklı ordularda savaştım' diye konuştu.

Zoran, savaş başlayana dek Ortodoks olduğunu dahi bilmediğine işaret ederek, 'Ortodoks olduğumuz için Sırpların tarafında savaşmamız gerekiyormuş. Başına Kokarda (Çetnik şapkası) takan Sırpların cephesinde nasıl savaşabilirdim? Benim idealim (Komünizmin simgesi) beş köşeli yıldızdı. Kardeşlik ve eşitliğe inanıyordum. Tüm insanların aynı olduğuna, birlikte çalışıp bir şeylere birlikte sahip olabileceğimize inanıyordum. Maalesef, bunun tam tersi oldu' dedi.

8 Mayıs 1993 tarihinde bir düğüne davetli olduklarını dile getiren Zoran, takı takacak durumu olmadığı için düğüne gelmek istemeyen kardeşi Goran'ı da bir daha göremediğini belirtti.

Savaşta, kardeşiyle burun buruna gelebileceği ihtimalinin kendisinde büyük bir travma yarattığını da vurgulayan Zoran, 'Bir düşünün! Herkes arkanızdan konuşuyor. Kimse yüzünüze bir şey söylemeye cesaret edemiyor. Arkamdan, 'Şu Sırp'a bak! Kendisi bizim ordumuzda, kardeşi ise Müslümanların yanında savaşıyor' şeklinde konuşuyorlardı' diye konuştu.