Finansal Fair Play Nedir? Uyulması Gereken Kurallar Neler?

Kulüplerin mali yapılarını düzenlemek için UEFA'nın 2011 yılında başlattığı Finansal Fair Play (FFP), Türk takımlarının özellikle de 'Dört Büyüklerin' borçlarının artmasını engelleyemedi. Peki Finansal Fair Play Nedir? Finansal Fair Play'ın Kuralları neler?UEFA, Avrupa futbolunun genel mali durumunun iyileştirilmesi için FFP adıyla bilinen uygulamayı 2011 yılında başlattı.İlk olarak 2010 yılında kabul edilen sistem, UEFA organizasyonlarına katılmaya hak kazanan kulüplere uygulandı. Bu uygulama kulüplerin başta futbolculara, vergi dairelerine, diğer kulüplere olan borçları başta olmak üzere birçok mali kalemi inceleme altına aldı.Kulüplere oyuncu satışından elde ettiği gelir kadar transfer bütçesi sınırı ve maaş sınırlandırması da bu sistem kapsamında kulüplerden isteniyor.UEFA, FFP kapsamında 2013 yılında kulüplerin mali gelir giderlerini başabaş dengelemek için Mali Kontrol Kurulu kurdu. Bu kurul, UEFA yarışmalarına katılan kulüplerin mali borçlarının olup olmadığını kontrol ediyor, şartları yerine getirmeyen kulüplere gerekli yaptırımları uyguluyor. UEFA yarışmalarına katılacak kulüplerin son üç yıllık mali raporları analiz edilerek değerlendirmeye alınıyor.UEFA, inceleme altına aldığı kulüplerle anlaşma yapıyor ve bu anlaşmaya uymayan kulüpleri cezai yaptırım uyguluyor.Eğer bir kulüp düzenlemelere uymazsa, çeşitli disiplin cezaları uygulanıyor.Uyarı, kınama, para cezası, puan düşürme, UEFA gelirlerine el konulması, UEFA organizasyonlarında kadro kısıtlaması ve Avrupa kupalarından men cezaları olmak üzere çeşitli cezalar FFP'ye uymayan kulüplere veriliyor.UEFA, incelediği kulüplerle yaptığı uzun vadeli anlaşmalarla kulüplerin mali yapısını ağır cezalar vermeden düzeltmeye çalışıyor.Buna göre UEFA, kulüplerden her yıl gelir-gider dengesinde belli bir zararı geçmemesini istiyor. Anlaşmanın son yılında ise söz konusu kulübün gelir-gider dengesinde zarar etmemesi gerekiyor.Yöneticiler ve Kulüp başkanları kulüp için cebinden harcama yapamayacak. (Örn. Abdurrahim Albayrak - Belhanda)Kulüpler, kendi yöneticilerine veya iş ortaklarına ait borçlarını kaynaklarına iade edecekler. (Örn. Yıldırım Demirören - BJK)2012-2013’den itibaren kulüpler transferlere gelirlerinden daha fazla harcama yapmayacak. (Denk Bütçe)Sadece kulübe hibe edilen ve kulübe ait gelirler değerlendirmede kulüp geliri sayılacak. (Örn. Başkanın kulübe borç vermesi gelir sayılmayacak)Hiçbir futbolcu, kulüp ya da yasal otoriteye vadesi geçmiş borç bulunmayacak. Gelirden daha fazla borçlanılmayacak. Borçlanılırsa transfer yasağı cezası alınacak. (Örn.Galatasaray-SPK-Vergi)Öz sermayenin eksiye düşmesine izin verilmeyecek.Kulüpler denk bütçe kapsamında ve yıllık gelir-gider tahmininde başa baş noktasını yakalayacak.(Sistemin oturması için ilk yıllarda istisnai olarak belli noktada zarar edilmesine-eksiye düşülmesine izin verilecek.)Futbolculara yapılacak ücret, maaş ve prim ödemeleri, toplam gelirin yüzde 70 ini geçemeyecek.Bütçesi 5 milyon Euro’nun altındaki takımlar kriterlerden muaf olacak.Kulüplerin fahiş yüksek ve fahiş düşük fiyatlarda yaptığı anlaşmalarla kurduğu şirket ilişkileri gelir-gider tablosuna katılmayarak, emsal fiyat esas alınacak.(Örn: M.City’nin Etihad ile olan 10 yıllık 642 milyon dolarlık sponsorluk anlaşması.)Kulüplerin altyapı, stadyum ve antrenman sahası için yapacağı yatırım amaçlı harcamalar başa baş noktası hesaplamalarına dahil edilmeyecek.FFP kuralları kapsamında şimdiye kadar Galatasaray, Beşiktaş, Bursaspor, Gaziantepspor ve Kardemir Karabükspor olmak üzere 5 Türk takımı Avrupa müsabakalarından men cezası aldı.FFP'den ve mali kriterler kapsamında Beşiktaş ile Galatasaray, Avrupa kupalarına katılamama cezası alırken, 'Dört Büyükler'in mali durumlarını düzeltmeleri için yaptığı anlaşmalar sürüyor.Beşiktaş, 2015 yılında yaptığı UEFA anlaşmasının son sezonuna girdi. Beşiktaş'ın durumu sezon sonu UEFA tarafından yeniden değerlendirilecek.Trabzonspor da UEFA ile 2016 yılında FFP anlaşmasına gitti. Trabzonspor'un anlaşma kurallarını kısmen yerine getirmesi nedeniyle Avrupa'ya bildirdiği futbolcu sayısındaki kısıtlaması sürüyor. Bordo-mavililerin bu sezon sonuna kadar inceleme ve anlaşma şartları devam edecek.En sıkıntılı Fenerbahçe ve GalatasarayFenerbahçe, UEFA'yla 2015-2016 sezonundan itibaren başlayan ve 2019-2020'de sona erecek FFP anlaşmasının zorlukların yaşıyor.Fenerbahçe Kulübü Başkanı Ali Koç da yakın zamanda yaptığı açıklamada, şu anki mali durumlarıyla FFP kurallarına uymalarının zor olduğunu belirtti.Fenerbahçe'nin UEFA'yla 31 Ocak'ta yapacağı toplantı, geleceği adına da oldukça önem arz ediyor.Galatasaray ise 3 Haziran 2018'de UEFA'yla anlaşmaya gitti. Para ve Avrupa kupalarında futbolcu sayısı kısıtlaması cezası alan Galatasaray'ın denetimi 2021-2022 sezonu sonuna kadar devam ediyor.