FT: Esad ve IŞİD Suriye Doğalgazını Birlikte İşletiyor

Financial Times gazetesi, IŞİD'in finans kaynaklarını incelediği 'IŞİD A.Ş.'nin içinde' başlıklı yazı dizisine devam ediyor. Suriye yönetimi ile IŞİD'in ülkenin elektrik ihtyacının karşılanabilmesi için zorunlu bir anlaşmaya gittiğini aktarıyor.

'Suriye rejimi doğalgaz akışını ve elektrik üretiminin devamını sağlayabilmek için cihatçılarla mafya tarzı anlaşma yapmak zorunda kaldı' diyen gazetenin haberi, devlete ait doğalgaz şirketinde çalışan Ahmet takma isimli bir mühendisin başından geçenlerle başlıyor.

Ahmet'in devletin doğalgaz şirketine girdikten sonra rahat edeceğini ve savaştan uzak kalacağını düşündüğü, ancak atandığı enerji santraline gittiğinde kendisini IŞİD'e çalışırken bulduğu belirtiliyor.

Gazete 'IŞİD'in kontrolündeki bölgelerdeki devlet enerji şirketlerinin çalışanları, kendilerini ölümcül bir oyunun piyonu olarak buluyor' diyor.

Haberde Beşar Esad yönetimi ve IŞİD arasındaki anlaşmanon detaylarını şöyle aktarıyor:

'Suriye'de elektriğin yüzde 90'ı doğalgaz santrallerinde üretiliyor. IŞİD'in de Esad rejiminin de elektriğe ihtiyacı var. IŞİD Suriye'de en az sekiz enerji santralini elinde tutuyor. Bunların içinde hidroelektrik santraller de var. Bu santrallerin nasıl işletileceğinin bilgisi ise Esad rejiminin elinde.

'Santrallerde üretilen elektrik Esad rejimi ve IŞİD arasında bölüştürülüyor. IŞİD'in elinde bulunan Tuveynan doğalgaz santralinde üretilen elektriğin günlük 50 megawattlık (MW) bölümünü Şam yönetimi alıyor. Günlük 70 MW ise IŞİD'e gidiyor. IŞİD ayrıca Tuveynan santralinden günlük 300 varil kuru gaz (metan yoğun doğalgaz) elde ediyor.'

Haberde muhaliflerin daha önce de rejimi, ülkenin petrol üretiminin neredeyse tamamının yapıldığı doğusunu elinde tutan IŞİD'le gizli anlaşmalar yapmakla suçladıkları belirtiliyor. Ama gazeteye göre asıl güçlü anlaşmalar, elektrik ihtiyacı nedeniyle doğalgaz üzerinde yapılıyor.

Financial Times'ın görüştüğü 10'dan fazla Suriyeli enerji sektörü çalışanı, anlaşmaların paradan çok hizmet üzerine kurulu olduğunu belirtiyor.

Suriye Petrol ve Doğalgaz Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada 'terörist gruplarla bu konuda iş birliği yapılması söz konusu değil' deniyor. Ancak bakanlık bazı santrallerin güvenliği için çalışanlarının IŞİD kontrolü altında çalışmak zorunda kaldığını doğruluyor.

Haberde devlet şirketi çalışanlarının ve özel taşeronların bu ölümcül oyunun piyonları halide geldikleri ifade ediliyor.

IŞİD'in kontrolündeki bölgelere gönderilen mühendislerin genellikle Sünnilerden seçildiği bilgisi de veriliyor.

Ahmet gibi IŞİD bölgelerinde çalışmaya zorlandıktan sonra Suriye'den kaçan 25 yaşındaki başka bir mühendis, 'IŞİD ile devlet arasındaki anlaşmalara göre santral çalışanlarının maaşlarını devlet ödüyor. Üretilen elektrik de de bölüşülüyor' diyor.

75 kırbaç

Haberde, IŞİD'in doğalgaz santrallerinin işletilmesi için her santrale üç emir atadığı da aktarılıyor:

'Emirlerden birisi santralden sorumlu oluyor. Bir dini emir, bir de asayişten sorumlu emir bulunuyor.

'Tuveynan santrali çalışanları asayişten sorumlu emir Şeyh Hasib'in santrali gezip herkesin şeriata uygun çalışıp çalışmadığını kontrol ettiğini, şeriata uygun olmayanların 75 kez kırbaşlandığını söylüyor.'

Gazetenin haberinde çalışanların Esad yönetimi ve IŞİD arasındaki ince çizgiyi çok dikkatli biçimde yürümek zorunda kaldığı vurgulanıyor ve Tuveynan santrali yöneticisi Taha el Ali'nin IŞİD tarafından nasıl öldürüldüğünü aktarıyor:

'IŞİD emiri çıkarılan gazın bir kısmının Arak'ta bulunan ve Esad yönetiminin kontrolündeki santrale yönlendirdiğini fark edince Taha el Ali'yi hırsızlıkla suçladı.

'IŞİD militanlarının santralden sürükleyerek çıkardığı Ali, aylar sonra tanınmayacak halde geri getirildi. Ali'nin döndüğü gün tüm çalışanlar idamı izlemeye zorlandı.'

Financial Times'a konuşan mühendisler, Tuveynan'ın elektrik üretimine uzun süre devam ettiğini söylese de çalışan sayısının 1500'den 300'e kadar gerilediğini de belirtiyor.

Esad yönetimi ve destekçileri bu tür anlaşmaların cihatçı örgütlere karşı mücadeleyi sürdürüp altyapıyı ayakta tutmak için şart olduğunu ifade ederken, gazeteye konuşan bir petrol şirketi yöneticisi 'Enerji bakanı sürekli olarak cihatçılarla yapılan anlaşmaları takip etmek zorunda. Eskiden Nusra Cephesi ve İslami Cephe'yle çalışıyorlardı. Şimdiyse IŞİD temsilcileriyle görüşüyorlar' diyor.

BBC Türkçe