Yazılı kaynaklara göre eski ismi ‘Ayın Tap’tır Gaziantep’in adı…Etimolojik olarak güzel pınar, suyu güzel olan yer anlamına gelir. Bazı kaynaklar ise Hantap, yani Han Toprağı olduğunu söyler ve kentin ilk olarak Dülük köyü ile Karahöyük arasında kurulduğunu ileri sürülmekte.
Tarih boyunca Gaziantep Anadolu'da kurulan ve Anadolu'ya egemen olan tüm devletler için önemli bir merkez olmuştur.
Mezopotomya’nın 'Tel Halal' ve 'El Obeyd' boyalı çanak-çömleği örneği burada da görülmüştür. Gaziantep’te İlk Tunç Çağına ait buluntular Gedikli, Tilmen Höyük, Sakçagözü, ve Zincirli kazılarında ortaya çıkmıştır.
Şehrin M.Ö. 1800'de Hititler ile başlayan tarihi devirleri Asurlular, Medler ve Persler, Helenistler ve Bizanslılar dönemi olarak devam etmiştir. Abbasi Halifesi Harun Reşid, 782 yılında bölgeyi fethederek 'Avasım' (sınır şehri) şehri olmuştur.
Bölge 1067 yılında Türk egemenliğine girmiştir. Bu tarihten sonra Gaziantep ve civarı Anadolu Selçuklu Devleti ile Suriye Selçukluları egemenliğinde yer aldı. Haçlı Orduları 1098 yılında bölgeyi işgal edince önce Edessa ( Urfa ) Kontluğuna daha sonra da Maraş Senyörlüğüne bağlanmıştır. Bölge 1150 yılında Haçlılardan kurtarılarak tekrar Anadolu Selçuklu Devleti himayesine girdi ancak bölgede istikrar sağlanamadı. 1258 yılında Moğolların istilasına uğrayan Antep Memlûk Devleti, 1260 yılında Moğol istilasından kurtararak sınırları içine aldı. Memlûkların sınır şehri olduktan sonra Dulkadir Beyliği'nin almak için mücadele ettiği bir şehir haline geldi. XIV. yüzyılın sonlarında başlayan bu mücadele bölgeye Osmanlı Devletinin gelmesiyle son buldu.
Antep 1531 yılında Dulkadir Beylerbeyliği'ne (Maraş Eyaleti) bağlandı bu bağlılık 1830 tarihine kadar kaldı daha sonra Antep kaza merkezi yapılarak Halep Eyaletine bağlandı. 4 Eylül 1919'da Sivas Kongresi'nde teşkil edilen ve Mustafa Kemal Paşa’yı Heyet-i Temsiliye Reisi seçen Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti Antep'te Heyet-i Merkeziye oluşturdu. Fransızlar 1 Nisan 1919'da Antep'i işgal ettiler ardından 1920 yılının nisan ayı başında kentte bir ayaklanma başlatıldı ve Fransızlara karşı direnişe geçildi. On ay kadar süren direniş esnasında Fransızların kente 70.000 mermi attığı ve Türk tarafında tahmini 6317 kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Antep-Kilis hattında Şahin Bey önderliğinde büyük bir müdafaa başlatıldı, Şahin Bey’in şehit edilmesi Antep çatışmaların artmasına sebep oldu. Antep halkı, 1 Nisan 1920’den 7 Şubat 1921’e kadar “Ölürsem şehit, kalırsam gazi olurum” diyerek Fransızlara karşı direnişlerine devam etti. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), kendi gücüyle ve iradesiyle işgale on ay dayanan ve düşmana geçit vermeyen Antep’e 6 Şubat 1921’de “Gazi” unvanı verdi. Böylece şehir “Gaziantep” adıyla anılmaya başlandı.
Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 yılında tüm sancaklar il yapıldı. 1989 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi kurulmuş, merkezde Şahinbey ve Şehitkamil ilçeleri oluşturulmuştur. Gaziantep 2008 yılında Kurtuluş Savaşındaki şehri savunmada gösterdiği irade için istiklal madalyasını almıştır.
Yorum Yazın