İspanya Kralı 2. Philip’in İngilizlere karşı 1588’de gönderdiği İspanyol Armadası, büyüklüğü ve gücü yanında, uğradığı yenilgi ve neredeyse tamamen imha edilmesiyle de ünlü. I. Elizabeth’in emrindeki cesur korsanlardan kaçarken bir de kayalıklı İngiliz kıyılarındaki ünlü fırtınaların kırbaçlamasıyla donanma yok olmak üzereydi. Birçok kaynaktan ve limandan bir araya getirilen 130 gemilik ve 30.000 askerlik Armada, İngiltere’yi işgal edip Elizabeth’i tahttan indirecek, Katolik monarşiyi geri getirecek ve İspanyollara karşı süren Hollanda isyanını da sona erdirecekti. Büyük ve küçük kalyonlar ile Baltık ve Akdeniz’den talep edilen ticaret gemilerinden oluşan donanma 2500 silahıyla durdurulamaz görünüyordu.
Ateş gemileri – ateşe verilip düşmana doğru salınan gemicikler – gibi taktikler kullanan İngiliz kaptanların cesur ve kesin kararları sayesinde saldırı durduruldu. İngilizlerin ayrıca top atışı açısından üstünlüğü vardı. İspanya’ya kaçmak isterken, Kraliçe Elizabeth’in sözleriyle “Tanrı nefes verdi” ve İspanyol armadası fırtınalara yakalandı. Gemilerin üçte biri denizin dibini boyladı ve askerlerin üçte ikisi İskoçya ve İrlanda kıyılarında mezarlarını buldu.
İspanyol soylularının zenginliklerini bulmak isteyen dalgıçlar tarafından bulunan batıklar uzun süreli bir araştırma başlatmış oldu. El Gran Grifon, San Juas de Sicilia, Girona, Santa Maria de la Rosa ve LA Trinidad Valencera gibi batıklar, gemi hayatı ve gemilerin özellikleri hakkında bilgi sağladı. Araştırmalar yetersiz hazırlıkların ve acelenin Armada’nın sonunu hazırlayan etkenlerden olduğunu ortaya koydu. Matematiksel yanlışlar içeren seyir donanımları ve kötü dökülmüş toplar özensizlik belirtileriydi.
Araştırmacı CM Martin, İspanya’da 1492’de Yahudilerin ve Müslümanların kovulmasından sonra matematik ve bilimden anlayan popülasyonun ülkeden ayrıldığını ve matematik yanlışlarının ortaya çıktığını düşünüyor. Öbür yandan, İspanyol toplarının her birinin kendine özel mermisi vardı. Savaş sırasında mürettebat bir yandan karışık olarak konulmuş mermi yığını içinde aceleyle doğru mermiyi ararken, bir yandan insan gücüyle taşınması gereken uzun ve ağır toplarla uğraşıyordu. İngilizlerin ise kolay taşınan topları ve bütün silahlara uyan bir örnek mermileri vardı. Arkeolojik çalışmalar, İngilizler hızlı hızlı top atarken, İspanyolların niye çok yavaş, hatta bazen bir salyangoz hızıyla bu ateşe cevap verdiğini gözler önüne serdi. İspanyolların daha çok topu vardı, ama bunları verimli olarak kullanamıyordu.
Yorum Yazın