Hepimizin Yaşadığı Bir Fenomen: Müziğin İnsanı Geçmişe Götüren Gücü ve Bilimsel Açıklaması
Kimi şarkıların duyduğumuz anda bizi geçmişteki bir âna ışınlaması hepimizin zaman zaman yaşadığı bir olaydır. Peki bu tam olarak nasıl gerçekleşmektedir ve olayın ardında yatan bilimsel açıklama nedir? Gelin bir bakalım.
Müzik, gerçekten de bizi geçmişteki bir âna götürecek kadar güçlü müdür?
Yapılan yeni çalışma, müzik ve hafıza arasındaki bu güçlü bağlantıyı araştırıyor.
Hafıza üzerine çalışan David C. Rubin, müziğin hafıza üzerindeki etkisini Homeros destanlarından örnek vererek açıklıyor.
Beynimizin hafızayla ilişkili olan kısımları frontal korteks ve hipokampüs. Bu iki kısım, her an yeni bilgiler işliyor ve yaşadığımız her şeyi kaydediyor.
Konu üzerinde çalışan nörologlar da belirli bir melodiyle ezberlenmiş sözlerin hatırlanmasının her zaman daha kolay olduğunu belirtiyor.
Hafızanın açık ve örtülü olmak üzere iki türü bulunuyor ve buz dağının görünmeyen kısmını örtülü hafızamız oluşturuyor.
Robert Snyder, hafızamızın büyük kısmının bilinçdışında yattığını belirtiyor ve Alzheimer gibi hastalıkların açık hafızayı etkilediğini, buna karşın bilinçdışında yatan hafızanın yok olmadığını, yalnızca bu hafızaya ulaşım imkânımızın sınırlı olduğunu ifade ediyor.
Psikologlar, hayatımızdaki ilk deneyimlerin müzik tarafından daha kolay canlandırılabildiğini belirtiyor.
Ailenizden ayrı ilk seyahat edişiniz, ilk aşık oluşunuz, başka bir şehirde ilk yaşayışınız gibi önemli hatıralar, o dönemde dinlenen müziklerle daha büyük bir bağ kuruyor ve o müzikleri duyduğunuz zaman hissettiğiniz zihinsel ve duygusal yoğunluk, sonradan yaşadıklarınıza oranla çok daha güçlü oluyor.
Ayrıca müzik, hafızayı tetikleyen diğer uyaranlara oranla daha çok sosyal anıları tetikliyor.
Yazar Cretien van Campen, kokuların daha çok kişisel anıları ve kişinin o dönemde iç dünyasında yaşadıklarını tetiklediğini, müziğin ise tam aksine sosyal anıları, arkadaşlarla ya da aileyle geçirilen zamanları canlandırdığını belirtiyor.
Üstelik müziğin sahip olduğu bu gücün belirli hastalıkların tedavisinde başarılı olduğu da kanıtlandı.
Beyin hasarı sonrası kişilerin hafıza problemi yaşadığı biliniyor. Müzik ise kaybolan bu anıları geri getirebiliyor. Bunamadan muzdarip olan insanların gençlik yıllarında dinledikleri şarkılar ile anılarını tekrar canlandırabildikleri görülüyor. Depresyonla mücadele eden insanlarda ise ânın içinde çok fazla kaybolma ve tüm hayatlarını bir kaybediş gibi görme eğilimi olduğu için geçmişte dinledikleri şarkılar yaşamlarına dair farklı bir bakış açısı geliştirmelerine yardım edebiliyor. Kısacası, müziğin gücü insanları iyileştirebiliyor.
Yorum Yazın
Müziğin şimdiye kadar hafızamda yarattığı tek etki, aylar önce keşfettiğim 2-3 kez dinlediğim şarkıyı bir yerde duyunca yaşadığım his.
Evet. Edirnedeki sultan 2.bayezid külliyesi ni gidip görmüştüm Orda müzik ile tedavi vardı
Sılanın alain delon diye bi şarkısı vardı her duyduğumda half life oyunu aklıma gelir mesela. Ayşegül aldincin hani ya şarkısında ise babannemin evi gelir ak... Devamını Gör