İlk Parşömen, Tıbbın Sembolü Yılan: Bergama'nın Tarihteki İlklere İmza Attığını Biliyor muydunuz?
İzmir, antik çağlarda önemli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştı. Bunlardan bir tanesi de hiç şüphesiz Bergama ilçesi. Bugün Pergamon Antik Kenti ve Kızıl Avlu ile pek çok turist ağırlasa da, Bergama zamanında pek çok ilke imza atmıştı.
Bunlardan en önemlileri de hiç şüphesiz ilk parşömen ve tıbbın sembolü haline gelen yılan!
İzmir'in tarih kokmayan bir yeri var mı diye sorsanız, alacağınız cevap kesinlikle 'hayır' olurdu.
Günümüzde doğal güzelliği ve konumuyla dikkat çeken İzmir, tarih boyu da pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştı. Helenistik, Roma, Selçuklu ve Osmanlı döneminden pek çok eser barındıran İzmir'in en önemli tarihi noktalarından birisi de Bergama ilçesi.
Bergama, günümüzde en çok Pergamon Antik Kenti ile dikkat çekiyor.
Fakat Bergama'ya gidip de sadece Pergamon'u görmek büyük bir haksızlık olurdu. Öyle ki Bergama, Zeus Sunağı, Asklepion Ören Yeri, Mısır Tanrıları Tapınağı (Kızıl Avlu), 7 Kiliseler, Yığma Tepe Tümüllüsü, Mevlana Hacı Hekim Hamamı, Bergama Ulu (Yıldırım) Cami, Selçuklu Minare, Akropol Ören Yeri ve Selinos gibi tarihi açıdan önemli yerlere de ev sahipliği yapıyor.
Peki Bergama'nın parşömen kağıdının kullanıldığı ilk yer olduğunu biliyor musunuz?
Tıbbın atası Hekim Galenos ve parşömen kağıdı, Bergama'nın dünya kültür mirasına yaptığı en önemli katkılar arasında gösteriliyor.
Öyle ki Bergamalıların parşömen kağıdından yaptıkları kitaplarla oluşturdukları kütüphanenin, Mısır uygarlığı ile de yarıştığı söyleniyor!
Günümüzde tıbbın sembolü olarak kullanılan yılanlı sütunun ise, Antik Yunan'da tıp tanrısı Asklepios adına kutsanmış şifa tapınağında ortaya çıktığı söylenir.
Yılan sembolünün doğuşu ise tıpkı parşömen gibi Bergama ilçesinden gelir!
Adını sağlık tanrısı Asklepios'tan alan Asklepionlar pek çok antik kentte yaşamlarını sürdürmüştü. Bunlardan bir tanesi de günümüzde hala ziyaretçiler kabul eden Asklepion Bergama'dadır.
Asklepion, dönemin en ünlü hekimi ve filozofu Galenos'un da yaşadığı yerdir.
Galenos öyle ünlüdür ki bir zamanlar Roma İmparatorlarının bile hekimliğini yapmıştır.
Efsaneye göre bir gün Asklepion'una hasta yaşlı bir adam gelir. Asklepion hekimleri, yaşlı adamın giysilerini çıkarır, temizler, beyaz kıyafetler giydirir ve kendisini uyku odasına alırlar.
Hekimler, yaşlı adamın hastalığının nedenini bir türlü bulamaz. Günler geçtikçe yaşlı adamın hastalığı artarak devam eder. Sonunda hekimler, adamın zehirlendiğine kanaat getirir.
Gelanos'un bu yaşlı adamdan haberi olur. Gelanos, yaşlı adamın ölmeden önce tapınaktan çıkarılmasını ister.
Asklepion'un giriş kapısı üzerinde 'Bütün Tanrılar adına kurulmuş bu kutsal yere, yalnızca ölüm tanrısı Hades giremez!' yazar.
Hasta tapınağın girişindeki yola bırakılır. Çaresiz kalan hastanın süt içen kusan iki yılan gördüğü rivayet edilir. Yılanlar süt başında kavga ederken süte zehirlerini bırakırlar...
Acıya dayanamayan yaşlı adam ise sütten bir yudum alarak hayatına son vermek ister.
Yaşlı adam, sütü içtikten sonra olduğu yerde uyuyakalır. Ölmesi beklenen adam, aslında sağlığına kavuşmuştur!
Yaşlı adamı bulan çocukları, babalarının öldüğünü düşünür. Fakat yaşlı adam, sütü içtikten sonra sağlığına kavuşur.
Galenos, zehre panzehir bulmanın sevinciyle bir sütun diktirir. Üzerine de iki yılan kabartması yaptırır.
Günümüze kadar gelen yılanlı sütun, artık tıbbın sembolü haline de gelmiştir.
Yorum Yazın