IMF’in Yakın Dönemde Borç Verdiği 13 Ülke
Dünya ekonomisi son yıllarda hiç olmadığı kadar çalkantılı bir dönemden geçiyor. Pandeminin yarattığı ekonomik darbe, iklim krizinin etkileri, Rusya-Ukrayna savaşı, küresel enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlar… Tüm bu gelişmeler, birçok ülkeyi ekonomik açıdan zor durumda bıraktı. Özellikle döviz rezervleri tükenen, enflasyonla boğuşan ya da altyapı sorunlarıyla mücadele eden ülkeler, son çare olarak Uluslararası Para Fonu'na (IMF) başvurmak zorunda kaldı. IMF, bu ülkelerin ekonomik çöküşünü önlemek ve piyasaları dengelemek amacıyla ciddi miktarda borçlar sağladı. Ancak IMF ile anlaşmak, genellikle zorlayıcı ekonomik reformlar ve kemer sıkma politikaları anlamına geliyor. Peki, IMF hangi ülkelere borç verdi? Hangi ülkeler borçlanarak ekonomilerini ayakta tutmaya çalışıyor? İşte IMF'in yakın dönemde borç verdiği 13 ülke!
1. Arjantin
Arjantin ve IMF’in ilişkisinde yeni bir sayfa açılmadı, çünkü Arjantin’in IMF ile olan borç hikayesi çok uzun yıllara dayanıyor. Ancak son dönemde Arjantin, 2018'de aldığı 57 milyar dolarlık rekor kredi ile dikkat çekti. Bu borç, IMF tarihindeki en büyük kredi paketlerinden biri oldu. Fakat Arjantin ekonomisi ne yazık ki bu yardımla tam anlamıyla toparlanamadı. 2023 yılında enflasyon %100’ü geçti ve ülke hiper enflasyonla mücadele ediyor. Peso’nun değer kaybı hızlandı ve halk ciddi ekonomik sıkıntılarla boğuşuyor. IMF, bu krizden çıkmak için hükümete daha fazla reform çağrısında bulunuyor. Önümüzdeki dönemde Arjantin, IMF’nin kapısını tekrar çalabilir.
2. Pakistan
Pakistan ekonomisi de son yıllarda ciddi zorluklarla karşı karşıya kaldı. 2022 ve 2023’te yaşanan büyük sel felaketleri tarım ve altyapıyı büyük ölçüde etkiledi, bu da ekonomik daralmaya yol açtı. Döviz rezervleri hızla tükendi, enflasyon %25’in üzerine çıktı ve Pakistan, IMF’den acil mali yardım almak zorunda kaldı. 2023’te IMF, Pakistan’a yaklaşık 3 milyar dolarlık bir kredi sağladı. Ancak IMF, bu borç karşılığında Pakistan’dan enerji sübvansiyonlarını kaldırmasını ve vergi reformlarını hızlandırmasını talep etti. Halk arasında bu reformlar tepki çekse de hükümetin bu sıkı politikaları uygulamaktan başka çaresi yok gibi görünüyor.
3. Sri Lanka
Sri Lanka, 2022’de iflas ettiğini dünyaya ilan ederek büyük bir ekonomik çöküş yaşadı. Ülkenin döviz rezervleri neredeyse sıfıra inmişti ve yakıt, gıda gibi temel ihtiyaçları bile ithal edemiyordu. Bu durum ülkede büyük protestolara neden oldu ve hükümet devrildi. IMF, Sri Lanka’ya 2,9 milyar dolarlık bir kredi sağlayarak ekonomiyi tekrar ayağa kaldırmak için devreye girdi. Ancak bu kredi, ülkede sıkı kemer sıkma politikalarının uygulanmasını gerektiriyor. Halkın IMF’den umudu büyük olsa da kısa vadede toparlanması zor gibi gözüküyor.
4. Mısır
Mısır, son dönemde hızla artan enflasyon ve döviz krizleriyle boğuşuyor. 2022’de Mısır, IMF ile 3 milyar dolarlık bir kredi anlaşması yaptı. Ülke, pandemi sonrası turizm gelirlerinin düşmesi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası buğday ithalatındaki sorunlarla karşı karşıya kaldı. Mısır, dünya çapında en büyük buğday ithalatçılarından biri olduğu için, savaştan büyük ölçüde etkilendi. IMF’nin sunduğu kredi, ülkenin mali sistemini ayakta tutmak için gerekli olsa da halk arasında hayat pahalılığı ve gıda krizi ciddi bir sorun olarak devam ediyor.
5. Tunus
Tunus, 2011’deki Arap Baharı’ndan bu yana ekonomik ve siyasi istikrarsızlık içinde. 2023 yılında IMF, Tunus’a 1,9 milyar dolarlık bir kredi sağladı. Tunus, yüksek işsizlik oranı ve düşük yatırım çekme kapasitesiyle zorlanıyor. IMF, bu krediyi verirken hükümetten enerjiye ve gıdaya yaptığı yardımı kaldırmasını ve kamu sektöründe reformlar yapmasını istedi. Bu durum, zaten geçim sıkıntısı yaşayan halk arasında huzursuzluk yaratıyor. Ancak hükümet, IMF’nin taleplerine uyum sağlamak zorunda.
6. Ukrayna
Rusya ile savaşın devam ettiği Ukrayna, IMF’den aldığı borçlarla ayakta durmaya çalışıyor. 2023’te IMF, Ukrayna’ya 15,6 milyar dolarlık bir kredi paketi sundu. Bu borç, savaşın getirdiği ekonomik yıkımı hafifletmek ve ülkenin yeniden inşası için hayati öneme sahipti. Savaş nedeniyle Ukrayna’nın ekonomisi %30’un üzerinde daraldı ve IMF’nin sunduğu mali destek, ekonominin ayakta kalmasına yardımcı oluyor. Ancak savaşın devam ettiği bir ortamda IMF’nin ekonomik reform talepleri Ukrayna için büyük bir yük olabilir.
7. Zambiya
Zambiya, Afrika kıtasında IMF ile en fazla borç ilişkisi olan ülkelerden biri. 2022’de Zambiya, 1,3 milyar dolarlık bir kredi anlaşması imzaladı. Bu borç, ülkenin kamu borçlarını yeniden yapılandırmak için kullanılıyor. Zambiya, özellikle dış borçların ağırlığı altında ezilirken, IMF’nin desteği ekonomiyi bir nebze olsun rahatlatmış durumda. Ancak IMF, Zambiya’nın kamu harcamalarını kısmak ve vergi sistemini yeniden düzenlemek zorunda olduğunu belirtti.
8. Gana
2023 yılında IMF, Gana’ya 3 milyar dolarlık bir kredi sağladı. Gana, yüksek enflasyon ve döviz krizleri nedeniyle zor bir dönem geçiriyor. IMF ile yapılan anlaşmada, kamu maliyesinin düzeltilmesi ve ekonomik reformların hızlandırılması şartı konuldu. Gana’nın altın ve kakao gibi doğal kaynakları olmasına rağmen, dış borçlarını ödemekte zorlandığı için IMF’ye başvurmak zorunda kaldı. Ancak IMF’nin talep ettiği reformlar, halkın tepkisini çekiyor ve hükümetin işi zor.
9. Lübnan
Lübnan’da ekonomi, 2020’deki Beyrut liman patlamasından sonra tam anlamıyla çöktü. Döviz krizi, bankacılık sisteminin çökmesi ve siyasi istikrarsızlık ülkeyi IMF’nin kapısına götürdü. 2022’de IMF, Lübnan’a 3 milyar dolarlık bir kredi sağladı. Ancak IMF, Lübnan’dan bankacılık sektörünü yeniden yapılandırmasını ve kamu borcunu kontrol altına almasını talep etti. Lübnan’da hala günlük hayat çok zor, halk bankalardan paralarını çekemiyor ve ekonomi büyük bir belirsizlik içinde.
10. Moldova
Rusya-Ukrayna savaşı, Moldova gibi küçük ülkeleri de derinden etkiledi. Savaşın başladığı 2022 yılında Moldova, IMF’den 1 milyar dolarlık bir kredi aldı. Bu borç, ülkenin enerji krizine çözüm bulmasına ve bütçe açığını kapatmasına yardımcı oldu. Moldova, Rusya’dan gelen doğal gaz tedarikine büyük ölçüde bağımlı olduğu için enerji fiyatlarındaki artış ülkeyi derinden sarstı. IMF, ülkenin ekonomik reformlarını hızlandırmasını ve bütçe disiplinini sağlamasını talep ediyor.
11. Bangladeş
Bangladeş, gıda ve enerji krizleri nedeniyle 2022 yılında IMF’den 4,7 milyar dolarlık bir kredi talebinde bulundu. Yükselen enerji fiyatları ve döviz rezervlerinin azalması, Bangladeş’i ekonomik açıdan zor bir duruma soktu. IMF ile yapılan anlaşma, ülkenin mali politikasını sıkılaştırmasını ve dış borçlarını yönetmesini hedefliyor. Ancak Bangladeş’in büyük nüfusu ve düşük gelirli halkı, bu sıkı politikaların yükünü en fazla hisseden kesim olacak.
12. Etiyopya
Etiyopya, iç savaş ve kuraklıkla boğuşan bir başka Afrika ülkesi. 2023’te IMF, Etiyopya’ya 2,9 milyar dolarlık bir kredi sağladı. Bu borç, ülkenin ekonomik toparlanma sürecinde kritik öneme sahip. Özellikle iç savaş nedeniyle altyapı büyük ölçüde zarar gördü ve IMF, Etiyopya’dan kamu harcamalarını kısmak ve tarım sektörünü modernize etmek gibi reformlar talep etti.
Yorum Yazın