İsimleri Çeşitli Yönlerden Niteleyen Kelimeler: Sıfat Nedir?
Sıfat, adlandırılan şeyin niteliğini, miktarını veya kapsamını belirtmek amacıyla kullanılan kelimelere verilen addır. Sıfatlar, genelde diğer sıfat ve isimlerden önce gelir fakat bunun istisnaları da vardır. Sıfatlar, varlıkları tarif eder ve onların özelliklerini bildirir. Bu kelimeler, anlatıma zenginlik kazandırır. Cümleden çıkarıldığında, cümle çok fazla anlamsız hale gelmez. Sıfat, anlatımın daha içten ve duygusal olmasını sağlayabilir. Çıkarıldığında ise cümle daha düz bir anlam kazanır.
Bu içeriğimizde sıfat hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Sıfat Nedir?
Sıfat, adlandırılan şeyin niteliğini, miktarını veya kapsamını belirtmek amacıyla kullanılan kelimelere verilen addır. Sıfatlar, isimlerin veya diğer sıfatların önüne gelir ve bunları birçok yönden niteler. Sıfatın nitelediği isimle oluşturduğu gruba ise sıfat tamlaması adı verilir.
Sıfatlar çoğunlukla nitelediği isimden önce gelir. Sıfatlar, nitelediği ismi tarif eder ve anlatıma zenginlik kazandırır. Sıfat cümleden çıkarıldığında anlamda bir daralma meydana gelmez. Bazı anlatımlarda ise sıfatın çıkarılması, hangi varlıktan bahsedildiğini anlamayı zorlaştıracağından çıkarılması bir daralma yaratabilir.
Türkçede sıfat olarak kullanılan kelimelerin büyük çoğunluğu başka bağlamlarda farklı görevlerde kullanılabilir. Bu nedenle herhangi bir kelimenin, bir bağlamda olmadığı takdirde sıfat olduğunu söylemek yanlıştır. Kelimenin bir cümle içerisindeki görevinin incelenmesi gerekir.
Türkçede sıfatlar iki alt gruba ayrılır:
Niteleme Sıfatları
Belirtme Sıfatları
Sıfatların Özellikleri
Sıfatların genel özellikleri şu şekildedir:
Sıfat, isimden önce gelir ve ismi sayı, renk, durum, hareket, işaret, soru, yer ve biçim gibi yönlerden niteler.
Sıfatlar, tek başına kullanıldığında isim görevindedir.
Sıfat ancak bir isimden önce geldiği zaman sıfat görevi üstlenir.
Tek başına kullanıldığında isim değerindedir ve isim çekim eklerini alabilir ancak sıfat olarak kullanıldığında alamaz.
Sıfatla nitelediği ismin arasına noktalama işareti konmaz.
Birkaç sıfat arka arkaya sıralanarak tek bir ismi niteleyebilir.
Bir yerde sıfat varsa mutlaka sıfat tamlaması da vardır.
Niteleme Sıfatları
Niteleme sıfatları, ismin şeklini, hareketini, durumunu veya diğer bir ifadeyle kalıcı özelliklerini gösterir. Niteleme sıfatları, isme sorulan 'Nasıl' sorusunun cevabını oluşturur.
Niteleme sıfatlarına birkaç örnek şu şekilde verilebilir:
Tasasız gözler
Güzel bahçeler
Kocaman bir masa
Uçuşan elbiseler
Belirtme Sıfatları
Belirtme sıfatları, ismi sayı yönünden tamamlayan, yerini işaret eden, özelliklerini belli belirsiz bildiren ve onun özelliklerini soran sıfatlardır. Belirtme sıfatları, varlıkların geçici özelliklerini bildirir.
Belirtme sıfatları birkaç alt başlığa ayrılır:
İşaret sıfatları: İsimleri işaret ederek belirtir.
Sayı sıfatları: Asıl sayı sıfatı, sıra sayı sıfatı, kesir sayı sıfatı, üleştirme sayı sıfatı, topluluk sayı sıfatı şeklinde ayrılır.
Belgisiz sıfatlar: İsmin sayı ve miktarını aşağı yukarı, belirsiz şekilde belirtir.
Soru sıfatları: İsmin nitelik ve niceliğini soru yoluyla öğrenmeye çalışır.
Sıfatlarda Anlam
Sıfatlarda anlam şu başlıklar halinde açıklanır:
Sıfatlarda Anlam Kuvvetlendirme: Zarf, edat, pekiştirme sıfatı ve tekrarla kuvvetlendirilebilir.
Sıfatlarda Anlam Daraltma: Bazı ekler yardımıyla anlam daraltılabilir.
Sıfatlarda Karşılaştırma: Belirtilen özelliğe en çok sahip olan ismi belirtmek amacıyla yapılır.
Yapılarına Göre Sıfatlar
Yapılarına göre sıfatlar şu şekilde birbirinden ayrılır:
Basit Sıfatlar: Herhangi bir yapım eki almamış sıfatlardır.
Türemiş Sıfatlar: İsim yapım eki ile oluşturulmuş sıfatlardır.
Birleşik Sıfatlar: Yapısında birden fazla kelime bulunduran sıfatlardır. Birleşik sıfatlar, kaynaşmış birleşik sıfatlar ve kurallı birleşik sıfatlar olmak üzere ikiye ayrılır.
Yorum Yazın