İstenmeyen SMS Yönetmeliği Yürürlükte

Firmaların ürün ve hizmet tanıtımı için vatandaşlara SMS ve mail yoluyla gönderdiği istenmeyen iletilerle ilgili yönetmelik yürürlüğe girdi.

Elektronik iletişim yoluyla yapılan reklam ve tanıtımlara Gümrük ve Ticaret Bakanlığının konuya ilişkin yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre yönetmelik gerçek ve tüzel kişilerin mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak veya bunları başkaları adına gerçekleştirmek amacıyla elektronik iletişim araçlarıyla yapılan her türlü ticari iletişimi kapsıyor.

İzinsiz gönderilen bütün mesajları kapsayan düzenlemedeki dikkat çeken maddeler şöyle:

• Devlet kurumları, belediyeler ve kamu kurumlarının bilgilendirici mesajları kapsam dışı bırakıldı.

• Televizyon ve radyolar gibi medya kuruluşları, bilgilendirici ve eğitici mesajlar gönderebilecek.

• Yönetmelikte, şirketlerin her türlü mesaj göndermesi için önceden onay olması gerekiyor.

• Devam eden abonelik, borç bilgisi, satın almay, teslimat gibi bilgileri iletmek için onay alınmayacak. Ancak, bu bildirimlerde herhangi bir reklam içeriği bulunmayacak.

• Mesajlardan şikayet e-devlet ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın internet sitesine, mesajın gelmesinin ardından 3 ay içinde yapılabilecek. 

• Şirketler, mesaj veya ileti göndermek için  her türlü elektronik iletişim aracılığıyla onay alabilecek.  Onayda alıcının net bilgileri yer alacak. Normal ortamda onayın imzayla yapılması gerekecek.

• Cep telefonlarına mesaj gönderilerek onay istenmeyecek.  'Mesaj almak istemiyorsanız mesaj gönderin' gibi zorlama yapılamayacak. 

• Şirketler, abonelik, satış sözleşmesi gibi metinlerde, mesaj için onay isterlerse bunu açıkça belirtecekler ve bu hane 12 punto ile yazılacak. 

• Ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde, tacirler için MERSİS numarası ve ticaret unvanına, esnaflar için adı ve soyadı ile T.C. Kimlik Numarası'na yer verilecek.

• Ticari elektronik iletide, elektronik iletişim aracının türüne bağlı olarak hizmet sağlayıcının telefon, faks, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgilerinden en az birine yer verilecek.

• Ticari elektronik ileti hangi iletişim kanalıyla gönderildiyse ret bildirimi de kolay ve ücretsiz bir şekilde olmak üzere aynı iletişim kanalıyla sağlanacak.

• Hizmet sağlayıcı, alıcının ticari elektronik iletiyi almayı reddettiğine ilişkin talebinin kendisine ulaşmasını müteakip üç iş günü içinde alıcıya ticari elektronik ileti göndermeyi durduracak.

• Alıcının onay vermemesi halinde mesaj gönderme isteği reddedilmiş sayılacak.

• Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte, açık ve net şekilde verilmemiş bütün mesaj onayları geçersiz sayılacak.

Yönetmeliğin içeriğindeki düzenlemelerde kamu kurumlarına serbesti tanındı. Bu madde ve diğer düzenlemelerin ayrıntıları şöyle: 

'Devletin, mahalli idarelerin ve diğer kamu tüzel kişilerin kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla gönderdikleri iletiler. Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamındaki işletmecilerin abone ve kullanıcılarına, münhasıran kendi mal ve hizmetlerini tanıtmak amacıyla gönderdiği ticari elektronik iletiler. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti sağlanan vakıfların, kendilerine ait ticari işletmelerin faaliyetleriyle ilgili olarak, üyelerine gönderdiği iletiler. Radyo ve televizyon yayıncılığı yapan kuruluşlarca, kamuoyunu bilgilendirmek ve eğitmek amacıyla yapılan yayın hizmetlerine ilişkin bilgilendirme iletileri. Vakıf üniversitelerinin öğrencilerine ve bunların velilerine gönderdiği iletiler.'

Elektronik iletiler için onay şart

Yönetmeliğe göre, hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesinin reklamını yapmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için önceden onay alınacak. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerli olacak. Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi halinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmayacak.

Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında önceden onay alma zorunluluğu aranmayacak. Ancak bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendirilemeyecek, bunların tanıtımı yapılamayacak.

Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunlu olmayacak. Ancak tacir ve esnafların reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemeyecek. Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için de onay alınması zorunlu olmayacak.

Promosyonlar açıkça belirtilecek

Onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla alınabilecek. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer alacak. Fiziki ortamda alınan onayda, onayı verenin imzası aranacak. Onayın elektronik ortamda alınması durumunda, onayın alındığı bilgisi, reddetme imkanı da tanınmak suretiyle, alıcının elektronik iletişim adresine aynı gün içinde iletilecek.

Alıcının elektronik iletişim adresine ticari elektronik ileti gönderilerek onay talebinde bulunulamayacak. Onay; abonelik, satış ve üyelik sözleşmesi gibi bir sözleşmenin içeriğine dahil edilerek alınıyorsa sözleşmenin sonunda, olumlu irade beyanından veya imzadan önce, ticari elektronik ileti kenar başlığı altında, reddetme imkanı da tanınarak en az 12 punto ile yazılarak alınacak.

Hizmet sağlayıcı aldığı onayı, kendi mal veya hizmetleri ile birlikte olmak kaydıyla promosyon olarak sunulan mal ve hizmetler için de kullanabilecek. Ancak bu promosyon ilişkisinin bir sözleşmeye bağlı olma şartı aranacak.

Ticari elektronik ileti içeriğinin, alıcıdan alınan onaya uygun olması gerekecek. Ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde, tacirler için MERSİS numarası ve ticaret unvanına, esnaflar için adı ve soyadı ile T.C. Kimlik Numarası'na yer verilecek. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilecek. Ticari elektronik iletide, elektronik iletişim aracının türüne bağlı olarak hizmet sağlayıcının telefon, faks, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgilerinden en az birine yer verilecek. Ticari elektronik iletide indirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunlar olması halinde bu husus iletide açıkça belirtilecek.

Reddetme hakkı ve bildirim yöntemi

Alıcı istediğinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddedebilecek. Alıcının ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılacak.

Onay için taraflardan birine yapılacak ret bildirimi tarafların tümüne yapılmış sayılacak. Ret bildirimini alan taraf, bu hususu diğer tarafa bildirmekle yükümlü olacak. Hizmet sağlayıcının, alıcının ret bildirimi için ticari elektronik iletide, müşteri hizmetleri numarası, kısa mesaj numarası veya yalnızca ret bildirimine özgülenmiş bir URL adresi gibi erişilebilir iletişim adresini vermesi gerekecek. Ticari elektronik ileti hangi iletişim kanalıyla gönderildiyse ret bildirimi de kolay ve ücretsiz bir şekilde olmak üzere aynı iletişim kanalıyla sağlanacak.

Ret bildirimi imkanı, gönderilen her ticari elektronik iletide yer alacak. Alıcı tarafından reddetme hakkının kullanılmış olması, hizmet sağlayıcının tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre alıcıya gönderilmesi zorunlu olan bildirimlerin yapılmasına engel teşkil etmeyecek.

Hizmet sağlayıcı, alıcının ticari elektronik iletiyi almayı reddettiğine ilişkin talebinin kendisine ulaşmasını müteakip üç iş günü içinde alıcıya ticari elektronik ileti göndermeyi durduracak.

Aracı hizmet sağlayıcıların hukuki sorumluluğu belirlenecek

Hizmet sağlayıcı, önceden onayını aldığı alıcılara ticari elektronik iletileri kendisi gönderebileceği gibi aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla da gönderebilecek. Aracı hizmet sağlayıcı, gönderilen ticari elektronik iletilerin içeriğinde kendisine ait marka adı, ticaret unvanı veya işletme adı bilgilerinin en az birine yer verecek.

Aracı hizmet sağlayıcı başkaları adına, onların mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak amacıyla ticari elektronik ileti göndermek için onay alamayacak.

Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, yönetmelik çerçevesinde yapmış olduğu işlemler ve sunduğu hizmetler nedeniyle elde ettiği verilerin, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla muhafazasından ve hukuka aykırı olarak bunlara erişilmesini ve işlenmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasından sorumlu olacak. Şikayet konusu işlemlerde ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya ve/veya aracı hizmet sağlayıcıya ait olacak. Hizmet sağlayıcı ve/veya aracı hizmet sağlayıcı onay kayıtlarını, onayın geçerliliğinin sona erdiği tarihten, ticari elektronik iletilere ilişkin diğer kayıtları ise kayıt tarihinden itibaren bir yıl süreyle saklayacak. Talep edilmesi halinde bu kayıtlar Bakanlığa sunulacak.

Şikayet başvuruları Bakanlık internet sayfasından yapılabilecek

Şikayet başvuruları, elektronik ortamda e-Devlet Kapısı veya Bakanlığın internet sitesi üzerinden veya yazılı olarak şikayetçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki il müdürlüğüne yapılacak. Şikayet başvurusu, ticari elektronik iletinin gönderildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak.

Şikayetçi ancak kendisine ait elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletilere ilişkin şikayette bulunabilecek.

Bakanlık, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının yönetmelik kapsamında gerçekleştirdiği faaliyet ve işlemleri denetlemeye yetkili olacak.

Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere kanunun ilgili maddesi uyarınca uygulanacak idari para cezalarını vermeye, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının sicile kayıtlı merkezinin bulunduğu yerdeki il müdürü yetkili olacak.

Onay talebine sessiz kalınması durumunda talep reddedilmiş sayılacak

Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla alıcının açık irade beyanını içerecek şekilde alınan onaylar geçerli olacak.

Kanunun yürürlük tarihinden önce hizmet sağlayıcı ve alıcı arasında doğrudan mal veya hizmet teminine yönelik işlemler sırasında alıcının elektronik iletişim adresini vermesi ile oluşturulan veri tabanlarının onaylı olduğu kabul edilecek. Bu şekilde verildiği kabul edilen onay acente, özel yetkili ya da bayi işletme için verilmiş ise sözleşmenin diğer tarafı için de verilmiş kabul edilecek.

Onay verdiği kabul edilen alıcıya, yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra, reddetme hakkı da tanınarak gönderilen ilk ticari elektronik iletide, gönderene ait veri tabanında kayıtlı olduğuna dair bilgiye yer verilecek. Kanunun yürürlük tarihinden önce, başkaları adına ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla genel nitelikli onay alınmış ve bu onaya dayanılarak alıcıya ticari elektronik ileti gönderilmiş olması kaydıyla üç ay içinde ve bir defaya mahsus olmak üzere, adına ticari elektronik ileti gönderilenler tarafından onay alınması amacıyla alıcılara ticari elektronik ileti gönderilebilecek. Bu iletide, genel onayın kim tarafından alındığı bilgisine de yer verilecek.

Onay talebine sessiz kalınması durumunda talep reddedilmiş sayılacak. Söz konusu maddede düzenlenen hususlara ilişkin ispat yükümlülüğü ticari elektronik iletiyi gönderene ait olacak.

Kaynak: AA