İsveç Haklı mı? Arkamızda Atık Bırakmadığımız Bir Dünya Mümkün mü?
Tüm dünya atık konusunda kendi çapında çözümler üretmeye çalışıyor. Çeşitli kanunlar, kurallar ve politikalarla bu soruna çözüm arıyor. İsveç, Hollanda, Norveç gibi ülkeler ise bu konuda oldukça ilerleme kaydetti. Peki gerçekten arkamızda atık bırakamadığımız bir dünya mümkün mü?
Norveç geliştirdiği sistem sayesinde 1 yılda atılan tüm plastik atıkların %97'sini geri dönüştürmeyi başardı. Detaylı bilgi için;
İsveç'te ise atıkların yalnızca %1'i çöplüklere gidiyor.
İsveç'in geri dönüşüm konusunda dünyanın en başarılı ülkesi olduğu artık çoğu kişi tarafından bilinen bir konu. 2013 verilerine göre ülkede bir süredir evlerden çıkan çöplerin yalnızca %1'i çöplüklere gidiyor - yani bu atıkların %99'u madde veya enerji olarak tekrar değerlendiriliyor.
Nasıl mı? Yakarak.
İsveç her yıl yakıt olarak kullandığı atıklardan 1,1 milyon metreküp petrolden sağlayacağı kadar enerji sağlıyor. Bu da yılda 2,2 milyon ton daha az karbondioksit salımı anlamına geliyor (yani yılda yaklaşık 680 bin benzinli aracın saldığı karbondioksit kadar). Üstelik çöplüklerde birikmeyen çöplerden atmosfere salınmayan metan gazı da cabası. Aslına bakarsanız sistem o kadar başarılı ki İsveç, çöp yakma tesislerinde yakmak için Avrupa'daki diğer ülkelerden çöp alıyor ve onların çöplerini de temizlemiş oluyor. Etkileyici, değil mi?
Peki böyle bir dünya mümkünse daha ne bekliyoruz?
Akıllara tek bir soru geliyor: Bu kadar mükemmel bir sistem mümkünse neden herkes bu sistemi uygulamıyor?
Bunun temel nedeni, bu sistemi kurmak için gerekli altyapı yatırımlarının yüksek maliyeti.
Çöp yakma işleminin sonucunda enerjinin yanı sıra hatırı sayılır miktarda bir ısı da üretiliyor ve sistemin kârlı olması için, bu ısının değerlendirilebileceği güçlü bir ısı piyasası olması gerekiyor.
Yani diğer bir deyişle, İsveç kadar ısı ihtiyacı olmayan bir ülke için çöp yakarak ısı elde etmek, İsveç'te olduğu kadar kârlı bir endüstri olmayacak.
Fakat moral bozmaya gerek yok.
İsveç Atık Yönetimi İletişim Direktörü Anna-Carin Gripwall bu sistemin bölgesel soğutma veya sanayi amaçlı buhar üretimi için de kullanılabileceğini söylüyor. Uygulama yaygınlaştıkça masraflar konusunda daha net bir fikir elde edilebilir.
Sistemin işlemesi için gerekli bir diğer unsursa geri dönüşüme ve enerji tasarrufuna gönül vermiş bilinçli bir toplum.
Hane halkı, üreticiler, yerel ve merkezi yönetimler gibi tüm aktörlerin atık ayrıştırmaktan tedarik zincirinin detaylı planlanmasına kadar üzerine düşen görevleri yerine getirmesi gerekiyor.
Dikkatlice planlanan bu süreç sonucunda atıklar ve çöpler değerli bir yakıta dönüşüyor.
Kağıt, plastik, cam, metal gibi maddeler geri dönüştürülebildiği için ateşe atılmıyor. Pil, zehirli atık içeren maddeler ve elektronik aletler de çöp yakma tesislerine gönderilmiyor. İsveç'te yakılan çöplerin yarısı, elmanızın çöpü gibi evsel atıklardan; geri kalanı ise sanayi ve diğer ticari etkinlikler sonucu ortaya çıkan atıklardan oluşuyor.
Bu sistem o kadar mükemmel işliyor ki Avrupa'daki diğer bazı ülkeler çöplerini yakması için İsveç'e gönderiyor.
Peki çöpü gemilere yükleyip İsveç'te yakmak, bu işlemin karbon ayak izi düşünüldüğünde mantıklı mı? Gripwall'a göre evet: 'İsveç'e Çin'den bile çöp taşısak ve yaksak ekolojik olarak kârlı bir işlem oluyor...' diyor, 'Fakat ekonomik olarak pek kârlı değil.'
İsveç diğer ülkelerin çöpünü yakmakla kalmıyor, nasıl çöp yakacaklarını da öğretiyor.
Bilgisini ve deneyimini isteyenle paylaşmaktan kaçınmayan İsveç Atık Yönetimi yılda onlarca seminer veriyor.
Yorum Yazın
Önce mülkiyet sisteminin kısmen kalkması lazım. Satın aldığımız ürünlerin çoğu ömrünü doldurunca çöpe gidiyor, satın almak yerine 2 yıllık kullanım karşılığı... Devamını Gör
Kesinlikle.Yapılması gereken şeylerden biri de (bana göre) içilebilir musluk suyuna geçiş yapmak.Türkiye Batı'ya doğru giderken musluk suyunun içilemediği so... Devamını Gör
Bu paylaşımları çok seviyorum çünkü insanların gerçekten bir Dünya görüşü geliştirmesini sağlıyorlar ve cidden faydalılar.Fakat ,Türkiye'de okullarda öğretil... Devamını Gör
darısı başımıza