Matematik Sorularına Doğru Cevap Verdiği İddia Edilen At: Akıllı Hans'ın Akıl Almaz Hikayesi
Matematik Sorularına Doğru Cevap Verdiği İddia Edilen At: Akıllı Hans'ın Akıl Almaz Hikayesi
05.02.2025 - 19:00
Bir atın matematik sorularına doğru cevap verebildiğini söyleseler inanır mıydınız? 20. yüzyılın başlarında Almanya’da yaşayan Akıllı Hans adlı bir at tam da bu yüzden ünlü oldu. İnsanlar, onun toplama ve çıkarma gibi işlemleri yapabildiğini düşündü. Hans, kısa sürede büyük bir ilgi topladı ve herkes onun zekasına hayran kaldı. Ama işler göründüğü kadar basit değildi…
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
Akıllı Hans, Almanya’da matematik öğretmeni ve amatör at eğitmeni Wilhelm von Osten tarafından sahiplenildi. Von Osten, Hans’a sadece temel işlemleri değil aynı zamanda kesirler, saat okuma, hatta Almanca okuma ve yazma bile öğrettiğini iddia ediyordu.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
Sorular hem sözlü hem yazılı olarak sorulabiliyordu. Örneğin, “Ayın sekizinci günü salıysa, sonraki cuma hangi tarihe denk gelir?” diye sorulduğunda Hans, tam 11 kez toynağını yere vurarak doğru cevabı veriyordu.
Von Osten, Hans’ın yeteneklerini Almanya genelinde sergiliyor ve üstelik bunun için hiç para almıyordu. Hans’ın ünü o kadar büyüdü ki, 1904’te The New York Times bile bu olağanüstü atı haber yaptı!
Hans’ın yetenekleri o kadar dikkat çekti ki Almanya Eğitim Kurulu devreye girerek bu iddiaların doğruluğunu araştırmak için bir komisyon kurdu.
Komisyon, veterinerler, sirk yöneticileri, süvari subayları ve hayvanat bahçesi yöneticilerinden oluşuyordu. Eylül 1904’te komisyon, Hans’ın performansında herhangi bir hile olmadığını açıkladı. Herkes Hans’ın gerçekten de matematik dehası olduğuna inanmaya başlamıştı.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam
Ancak işin rengi, psikolog Oskar Pfungst’un devreye girmesiyle değişti. Pfungst, Hans’ın gerçekten zeki olup olmadığını anlamak için bir dizi deney yaptı.
Hans’ın gözleri bağlandığında ya da soruyu soran kişi doğru cevabı bilmediğinde, Hans neredeyse tüm soruları yanlış yanıtladı!
Meğerse Hans, soruları çözmüyor; yalnızca sahibinin ya da soru soranın vücut dili ve yüz ifadelerinden ipuçları alıyordu. Soru soran kişi doğru cevaba yaklaşıldığında farkında olmadan gerginleşiyor ve doğru sayıya ulaşıldığında rahatlıyordu.
Hans da küçük değişiklikleri fark ederek toynaklarını doğru sayıda yere vuruyordu. Bu durum “Akıllı Hans Etkisi” olarak literatüre geçti ve bilim dünyasında gözlemci beklentisi etkisini anlamak için önemli bir örnek oldu.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
İlginizi çekebilir:
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Reklam
Sakarya Üniversitesi Almanca Mütercim ve Tercümanlık mezunuyum. Alt yazı tercümanlığı, sosyal medya içerik üreticiliği ve editörlük görevlerinde bulundum. Onedio'da yaşam ve genel kültür kategorilerinde içerik üretiyorum. Farklı kültürleri ve birbirinden ilginç hikayeleri okuyucularla buluşturmayı seviyorum.
Tüm içerikleri
Yorum Yazın