Nasıl Freelancer Olunur?

Bu yazımla Freelancer adaylarına birkaç pratik ipucu vererek biraz olsun yol göstermek istiyorum. Freelancer olmak bu kısa makalede yazılandan çok daha fazlasını içeriyor ve devamını gelecek günlerde bu blog’da yayınlayacağım.

Bu konu hakkında İnternet'te bir sürü makale bulabilirsiniz, ama bunu bir de yurt dışında yaşayıp uzun yıllar farklı ülkelerde Freelancer olarak çalışmış ve farklı bakış açısına sahip bir IT proje yöneticisinden okumak ilginç olabilir.

Baştan belirteyim, başarılı Freelancer olmanın taslağı veya tek bir yolu yoktur; herkes kendince hatalar yapacak ve o hatalardan öğrenecektir. Burada önemli olan hazırlıklı olmak ve olası olumsuz ektikleri azaltmaktır.

Belki 10 yıldır büyük bir şirkette SAP danışmanı veya sistem uzmanı olarak çalışıyorsun, ve herhangi bir nedenden dolayı iş ortamından bıktın, ve artık kendi patronun olarak yeni bir maceraya atılmak istiyorsun. Ya da yazılım mühendisi olarak okuldan mezun olalı 2 yıl oldu, ama halen bedava stajyerlik hariç bir iş bulamadın. O zaman Freelancer olarak çalışmak senin için doğru seçim olabilir.

Freelancer olarak işe başlamanın iki yolu vardır; biri bodoslama diğeri planlı ve hazırlıklı. Ben ikincisini seçiyorum ve gerekenleri burada yazıyorum.

Araştır ve Analiz Et

Freelancer olarak başlamadan önce, ya maaşlı çalışıyorsundur, ya işsiz ya öğrenci, ya da askersindir. Ne olursan ol, ilk olarak mutlaka araştırmalısın.

Araştırmanın içerisinde boğulmana gerek yok; bu haftalarca sürmemeli, bir kaç saat veya bir iki gün yeterlidir

• Dünyada ve özellikle Türkiye’de freelancer’ler ne tür hizmet sunuyorlar

• İş verenler freelancer çalışanlara ne tür projeler sunuyorlar

• Hangi sektörler yeteneklerime uygun projeler sunuyor

• Projeleri nasıl sunuyorlar, hangi araçları kullanıyorlar (tubitekuz.com, freelancer.com, networking, çalışma grupları, fuarlar vs.)

• Çalışma ve sözleşme şekilleri nedir

• Uymam gereken, maddi ve hukuki altyapı nedir

• Ben hangi yeteneklerimi kullanıp ne tür bir hizmet sunacağım

İş Planı Oluştur

Mutlaka bir iş planı oluştur, aklındaki fikirleri bir kağıda dök ve bu fikirleri besle. İlk haftalarda sistemin tam oturana kadar ve gerektikçe güncelle.

• Yapmak istediğim işin özeti nedir

• Neden Freelancer olarak çalışmak istiyorum

• Bağımsız bilişim uzmanı olarak çalışmaktan beklentim nedir

• Benim müşteri kitlem ve ortamı nedir, kimleri içerir

• Projelerime nasıl ulaşacağım

• Müşteri portföyümü nasıl oluşturacağım

• Hizmetimi nasıl sunacağım

• Bunları başarmam için kullanacağım araçlar nelerdir

• Şirketimi nasıl kuracağım ve nasıl yöneteceğim

• Başlamam, belli bir süre hayatta kalabilmem ve büyümem için gereken bütçe nedir

• Bugünden itibaren, bu beklentilerimi elde etmem için zaman çizelgem ve kilometre taşlarım nedir

Eğer destek alabilmen için iş planını sunacağın kredi, yatırım ve sponsor gerekmiyorsa, şekli ve formatı fazla da önemli olmayabilir, ama mutlaka kendin için bir tane okunur ve kolay anlaşılır olarak oluştur ve bu plana uy.

Ailenin ve Çevrenin Desteğini Al

Çoğu insan ailenin ve çevrenin verdiği desteğin ne kadar önemli olduğunu bilmiyor. Aynısı tersi için de geçerli; eğer ailen, arkadaşların ve çevren destek değil de köstek olursa yandı gülüm keten helva!

• Ailene, arkadaşlarına ve çevrene bu planını bildir, desteklerini al ve çalışma mesafeni herkesin anlayacağa şekilde mutlaka belirle

• Rahatsız edilmeden verimli şekilde çalışabilmen için sınırlarını koy ve çalışma zamanlarını bildir onlara

• Eğer bir öğrenci evinde yaşıyorsan veya halen ergenlik cağındaysan, keyfine devam et ve freelancer işine hiç girişme...şaka şaka :)

Unutma, senin verimli çalışıp başarılı olman, ailenin de yararınadır; bu ciddi işi para kazanmak için yapıyorsun, zamanını boşa geçirmek için değil!

Çalışma Ortamını Ayarla

Büyük bir ihtimal hemen bir ofis kiralayamayacaksın ve her gün (bence) o kahvesi berbat olan pahallı ve sesli Starbucks’a da gitmeyeceksin. Onunu için evdeki çalışma ortamını kur ve ayarla.

• Evdeki çalışma ortamını ve ofisini ihtiyaçlarına göre ayarla ve çalışma odaklı olduğuna dikkat et

• Gereken araçları edin ve kullanılır olduklarından emin ol (laptop, yazıcı , kurumsal e-posta hesabı, proje ve zaman yönetimi araçları, google drive, wrike, tubitekuz.com profilin, sosyal medya hesapların vs.)

Bir müşteri ile Skype görüşmesinde eğer mikrofonun bozuksa, cızırtı çıkartıyorsa veya arka taraftan mahalle köpeğinin havlama sesi geliyorsa, müşteri seni ciddiye almayabilir. Önce sen kendini ve işini ciddiye al ki müşteri de seni ciddiye alsın!

Çalışma ve Hayat Ritmini Dengele

Ve disiplinli ol. Var olan bir projen için sabahlara kadar özverili bir şekilde çalışabilirsin. Sonra saat akşam 5’e kadar uyuyup, potansiyel bir müşterin ile olan görüşme saatini kaçırırsan, fazlada verimli sayılmaz, öyle değil mi ?

Aile içi veya yalnız, fark etmez. Mutlaka günlük, haftalık, aylık..ritmin olmalı.

• Günlük: çalışma, yemek ve ara verme saatleri...

• Haftalık: Sosyal medya takip et, blog yaz, yeni müşteriler edinmeyle ilgili plan yap...

• Aylık: muhasebe ve evrak işlerini toparla

• 3 aylık: başardıklarını ve başaramadıklarını iş planın ile kıyasla ve doğru yolda olduğundan emin ol, gereken stratejik düzenlemeleri yap. Yeni müşteriler ara. Seminerlere ve çalışma gruplarına katıl

• Yıllık: yılda bir veya iki kere yeteneklerine bir yenisini ekle veya pekiştir, bir kursa katıl ve (uluslararası) geçerli olan yeni sertifikalar edin

Unutma, hayat ritmin’e dinlenmek, gezmek, tatil yapmak, arkadaşlarla eğlenmek ve spor yapmak da dahildir.

Bütçe ve Risk Yönetimi Uygula 

Bazıları buna B planı der. Ben bütçe ve risk yönetimi diyorum.

• Bağımsız olarak çalışmaya başlamadan önce projesiz kalacağın günler için birkaç kuruş köy sandığına at.

• En az 3, ideal olarak 6 aylık yedek bir geçim kaynağı oluştur.

• Bu kaynağa iş giderlerini ve ücretlerini dahil et (sigorta, mali müşavir, KDV stopaj ve diğer vergiler, 3G, yol, yemek, su, elektrik, gaz, kira vs)

• Bakmakla sorumlu olduğun ailen varsa, mutlaka onların giderlerini de dahil et.

Eğer baba evinde yaşıyorsan veya evli olup maaşlı çalışan bir eşin varsa, işler senin için daha basit ve avantajlı olabilir.

Kurumsallaş I 

Para kazandığın an devlette vergi ödemelisin. Vergi verebilmen için yaptığın işler için muhasebeni tutmalısın. Bu muhasebeyi sen değil, kanuni gereksinim olarak mali müşavir tutar ve senin kazanç ve gider faturalarını işler.

• Tuttuğun mali müşavir bilişimden ve bilişim mevzuatından anlayan biri olmalı. Yeni çıkan kanunlar ile ilgili bilgi ve destek vermeli

• İş planını ona göster, anlat ve ne yapmak istediğini anladığından emin ol

• Şahsi şirketini kur

• Faturalarını, kart vizitlerini, kalemlerini, blok notlarını bastır

Meslek tanımı ne olursa olsun, mali müşavirin en önemli görevi, senin ödeyeceğin vergiyi mümkün olduğunca en aza indirmek ve kazancını en yükseğe çıkarmaktır!

Kurumsallaş II

Artık sen de varsın Freelance bilişim piyasasında ve büyük işler başaracağından eminsin.

Müşterine incelemesi için sosyal medya bağlantılarını gönderiyorsun, ve müşteri bu hesap isimlerinin biriyle karşılaşıyor: “fındık kıran”, “emo girl”, “Osmanlı torunu”, “kara dul”.

• Paylaştığın sosyal medya hesapları kurumsal kimliğini yansıtmalı

• Özellikle genç ve yeni bir freelancer olarak, yaptığın ve yapacağın taraflı ve siyasi açıklamalar vb paylaşımlar sadece bir projeni değil, freelancer kariyerinin tamamını olumsuz etkileyebilir

• Hizmetlerini anlatan adınsoyadın.com şeklinde bir Web alan adı edin ve bir web sayfası oluştur

• Ciddi bir iş veren tamamlanmam ış hi ç bir profili incelemez. Sosyal medya ve proje bulma portallarında profillerinin tamamlanmış olmasına özen göster

İlk Projeni Uygula ve Teslim Et

Eminim bunların hepsi oluşana kadar beklememişsindir ve ilk müşterinden projeni zaten almışsındır. O zaman ne bekliyorsun?

“ Her zaman kendin ol, ciddi ol ve muhteşem bir proje teslim edip müşterini mutlu et! ”

Böylece hem sana referans olma, hem de muhtemel başka proje verme şansın yükselir..