Türkiye ile Irak Arasında Başika Krizi Büyüyor

Irak Temsilciler Meclisi, aldığı kararla Türkiye'nin Musul'a bağlı Başika'daki askeri varlığının kabul edilmediği duyurdu. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise 'Kararı şiddetle protesto ediyor ve kabul edilemez buluyoruz' dedi. İki ülke birbirlerinin büyükelçilerini bakanlıklara çağırdı. Diğer yandan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, 'Bu konu herhangi bir tartışma konusu değildir. Türkiye, Başika'nın tartışma konusu yapılmasına müsaade etmeyecektir' dedi.

Irak Meclisi'nden yapılan yazılı açıklamada, Meclis'in, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) aldığı Türk askerlerinin Irak'ta kalma süresinin uzatılmasıyla ilgili kararını kabul etmediği ve bununla ilgili kararı onayladığı bildirildi.

'Aldığımız karar, Türkiye'nin Bağdat Büyükelçisi'nin çağrılıp nota verilmesi, Türk güçlerinin 'işgalci güçler' olarak sayılması ve Irak topraklarından çıkarılması için gerekenlerin yapılması, Türk güçlerinin Irak'a girmesini talep edenler hakkında yargıya başvurmak, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarının kınanması ve kabul edilmediği, Türkiye ile ticari ve ekonomik ilişkilerin gözden geçirilmesi, Türk güçlerinin ülkeden çıkarılması için hükümetin BMGK ve BM'ye acilen başvurması, hükümetin ayrıca ülkenin egemenliğinin korunması için siyasi ve diplomatik yollara başvurması talebini içeriyor.'

Öte yandan Irak Başbakanı Haydar el-İbadi de düzenlediği basın toplantısında Türkiye'nin Başika'daki askeri varlığına karşı açıklamalarda bulundu ve 'Koalisyon güçleri de Irak'ın Türk askeri varlığını reddetmesinde yanımızda duruyor' dedi. 

İbadi, Başika ile ilgili açıklamarında şunları kaydetti: 'Türkiye'nin içişlerimize müdahalesini kabul etmiyoruz. Askeri varlıkları içişlerimize bariz müdahaledir ve egemenliğimize aykırıdır. Bakanlar kurulu da Türkiye cumhurbaşkanının açıklamalarını reddetti, kınadı ve 'fitne yaratmak için girişim' olarak addetti. Askeri seçeneğe başvurma niyetimiz yok. Bölgesel çatışmaya girmek istemiyoruz ve korkarız ki Türkiye'nin Musul'daki macerası bölgesel çatışmaya dönüşür. Türk liderler konuştukları planları gerçekleştirmede başarılı olamayacaklar. Bunun en büyük yansıması önce Türkiye'ye olur. Koalisyon güçleri de Irak'ın Türk askeri varlığını reddetmesinde yanımızda duruyor. Bunu en sağlıklı şekilde çözmeliyiz.'

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: 

'Irak Temsilciler Meclisi’nin 4 Ekim 2016 tarihinde aldığı kararı kınıyoruz. Özellikle sözkonusu kararın Sayın Cumhurbaşkanımıza yönelik çirkin ithamlar içeren bölümünü şiddetle protesto ediyor ve kabul edilemez buluyoruz. 

Bu kararın, Türkiye’nin yıllardır her konuda yanında durduğu ve elindeki tüm imkanlarla destek olmaya çalıştığı Irak halkının büyük bölümünün görüşlerini yansıtmadığını düşünüyoruz.'

Dışişleri'nin açıklamasının tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

İstanbul'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, Irak'la yeniden tırmanan Başika krizine değindi. Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş, 'Başika meselesinde biliyorsunuz başından itibaren Kuzey Irak'taki yerel yönetimin, Barzani yönetiminin de Türk birliklerinden özellikle yerel güçlerin Musul'u kurtarmak için eğitilmesi konusunda destek istediği, yardım istediği de açıktır. Bu konu herhangi bir tartışma konusu değildir. Türkiye, Başika'nın tartışma konusu yapılmasına müsaade etmeyecektir' dedi.

'Irak, Iraklılarındır' diyen Numan Kurtulmuş, 'Suriye de Suriyelilerindir. Ama hiçbir terör örgütünün, oradaki etnik yapıyı değiştirmek, oradaki demokratik yapıyı değiştirmek gibi eylemin içerisinde olmasına ne Türkiye olarak bizim müsaade etmemiz mümkündür, ne de Irak'ın ya da başka bir ülkenin buna müsaade etmesi lâzım' ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin Irak'la iş birliğine hazır olduğunun altını da çizen Kurtulmuş, şöyle devam etti:

'Türkiye, Irak Merkezi Hükümeti ile terör örgütlerinin Irak'tan temizlenmesi için her türlü iş birliği yapmaya hazırdır. Türkiye, bu anlamda Musul'un da DAEŞ'in ve diğer terör örgütlerinin tehdidi altında bulunmasına karşı olduğunu başından beri ifade etmektedir.'

Irak'taki 'Uluslararası Koalisyon Gücü' sözcüsü Yarbay John Dorrian'dan da bir açıklama geldi.

Dorrian, Irak'ta bulunan Türk askerlerinin Irak Hükümeti'ne IŞİD ile mücadelesinde yardımcı olan ve destek veren 'Uluslararası Koalisyon Güçleri'nin içerisinde olmadığını söyledi. 

Dorrian, açıklamasının devamında, “Irak topraklarında bulunan Türk Ordusu Irak hükümeti tarafından resmi izinle gelmemiştir ve illegaldir. Bilindiği üzere Uluslararası Koalisyon gücü içinde, bazı ülkeler Irak hükümetinin izniyle burada bulunmaktadır. Bu güçler IŞİD ile mücadelede Irak Ordusu'na havadan ve karadan destek vermektedir.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Ekim'de TBMM'nin açılışında yaptığı konuşmada şunları söylemişti:

'Musul'a yapılacak bir operasyonun Telaferi de etkileyeceğini hatırlatmak isterim. Musul'un DAEŞ'ten kurtulabileceğine inanıyoruz.Türkiye olarak masanın dışında kalamayız. Diğerlerinin böyle bir sınırı yok. Ama onlar orada sonuç belirlemek istiyor, biz buna seyirci kalamayız. Bunun kararını da burası verecek. Türkiye olarak kendi sınırlarımız içerisinde huzur ve güven içerisinde yaşamak istiyorsak, bu doğrultuda ilerlemek zorundayız.'

Erdoğan, 28 Ağustos’ta Gaziantep’te düzenlenen mitingde de şu ifadeleri kullanmıştı:

'DAİŞ'in Suriye ve Irak'tan temizlenmesi için yürütülen çalışmalara her türlü katkıyı vereceğiz. Cerablus'ta bunun için varız, Başika'da bunun için varız. Gerekirse diğer bölgelerde de aynı şekilde sorumluluk üstlenmekten kaçınmayacağız.'

AA, DHA, Al Jazeera, Dışişleri Bakanlığı