Mersin'de Kırmızı Et Kaçakçılığı: 'Türkiye Tarihindeki En Büyük Gümrük Kaçakçılığı'

Nurettin Canikli, Mersin'deki kaçakçılık soruşturmasıyla ilgili bilgi verdi

Mersin gümrük antrepolarında ithal kırmızı et usulsüzlüğü ile ilgili başlatılan operasyon kapsamında, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli Mersin'e gelerek konu ile ilgili inceleme yaptı. Canikli, yapılan sayımda, kaçak bir şekilde yurda sokulduğu iddia edilen 1044 ton ithal kırmızı etin piyasa değerinin 28 milyon lira olduğunu ifade etti. Bakan Canikli, ortaya çıkartılan kaçakçılığın boyutunun bugüne kadarki en büyük miktar olduğunu belirterek, savcılığın 11 kişi hakkında işlem başlattığını, ilk etapta adli kontrol kararı aldığını, soruşturmanın çok yönlü sürdürüldüğünü söyledi

Doğan Haber Ajansı'ndan Ali Ekber Şen, İbrahim Maşe, Çağlar Öztürk ve Mustafa İnsan'ın haberine göre, olay kırmızı et ithalatını yasaklayan Irak'a kırmızı et gönderilmek istenmesiyle ortaya çıktı. 1 hafta önce Irak'a transit beyanname açılarak frigorifik TIR'larla Irak'a kırmızı et gönderilmek istenmesi üzerine Habur Gümrük Kapısı'nda görevli gümrük memurları durumdan şüphelendi.

Et değil kemik ve kırıntı

Bunun üzerine detaylı aramaya alınan TIR'da kırmızı et olarak beyan edilen yükün, tavuk eti, kemikleri ve kırıntı olduğu ortaya çıktı. Araştırmalarda ekipler ortada bir kırmızı et ithalatı vurgunu olduğu şüphesi ile Mersin Gümrüğü'nün antrepolarında depolanan ithal kırmızı et ile ilgili operasyonu başlattı. Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'nın bilgisi dahilinde Mersin Gümrüğü'nde yapılan kapsamlı araştırmada tonlarca ithal kırmızı etin Mersin'deki 5 ayrı antrepoda depolandığı bilgisine ulaşıldı. Ekipler, Orta Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürü Doğan Kanmaz'ın emekli olduktan sonra kurulan ve yüzde 20 hissesinin olduğu yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği yetkisine sahip gümrük müşavirliğinin de aralarında olduğu 5 ayrı antrepoya eş zamanlı operasyon düzenledi

Bakan Canikli: 1044 tonluk kaçakçılık

Mersin'de gümrük antrepolarında başlatılan ithal kırmızı et kaçakçılığı ile ilgili kente gelen Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, açıklamalarda bulundu. Bakan Canikli, ortaya çıkartılan kaçakçılığın boyutunun bugüne kadarki en büyük miktar olduğunu belirterek, savcılığın 11 kişi hakkında işlem başlattığını, ilk etapta adli kontrol kararı aldığını, soruşturmanın çok yönlü sürdürüldüğünü söyledi. Ortaya çıkartılan şebekenin tamamen çökertilmesi için idari ve cezai sürecin devam ettiğini anlatan Bakan Canikli, yapılan sayımda, akıbeti belli olmayan 1044 ton ithal kırmızı etin piyasa değerinin 28 milyon olduğunu da ifade etti.

Mersin'de ortaya çıkartılan ithal kırmızı et vurgunundan sonra soluğu Mersin'de alan Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Orta Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü'nde konuyla ilgili basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısına Mersin Valisi Özdemir Çakacak, Emniyet Müdürü Hasan Hüseyin Bahar Jandarma Komutanı Albay Ömer Uyan, Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürü Murat Kahraman ile diğer ilgiler katıldı.

Alınan bir istihbaratın değerlendirilmesi sonucu 4 Ekim'de ithal kırmızı etin depolanmasında yetkilendirilmiş 4 antrepoda fiziki sayım yapıldığını belirten Bakan Canikli, şunları söyledi:

'Bu antrepolar millileşmemiş malların yer aldığı antrepolar. Esas itibari ile transit olarak Türkiye'den başka ülkeler nakledilmek üzere depolanan malların geçici olarak depolandığı ve sonra varış ülkelerine gitmesi gereken kırmızı etlerin bulunduğu antrepolar. Giriş çıkış kontrollü. Her antrepoda ne kadar mal bulunduğu bellidir. Arkadaşlarımız bu bilgi ve değerlendirme neticesinde kırmızı et depolanan antrepolarda fiziki tespit kararı alıyor ve sonucunda hesaplara göre bulunması gereken eşyadan çok daha az miktarda kırmızı et bulunduğu tespit ediliyor. Yurt dışına çıkarılması gereken mallar çıkarılmayıp Türkiye'ye satılıyor. Gümrük işlemi yapılmaksızın satılıyor. Bu ürün çok yüksek gümrük vergisi olan üründür. Yüzde 225 oranında gümrük vergisi söz konusu. Bu vergiler ödenmeden Türkiye'ye sokulan toplam mal miktarı 1044 ton olduğu tespit edildi. Bu güne kadar bu alanda hatta tüm eşya gruplarında, ortaya çıkarılan en büyük gümrük kaçakçılığı olayıdır.

'Talimat vermiştim'

Bakan Canikli, Mersin'de operasyon öncesi önemli bir adım attıklarını da ifade ederek şöyle devam etti:

'Şahsıma gelen ihbar mektubuna dayanarak 9 Ekim'de gümrüklere talimat gönderdim. Kırmızı et, alkol, sigara ve çay ürünleri ile ilgili Türkiye'den transit olarak diğer ülkelere nakledilecek ürünler için giriş ve çıkışlarda tam tespit yapılması talimatını verdim. Eğer Türkiye'nin herhangi bir gümrüğünden bir başka ülkeye transit taşımacılığı ile hem giriş hem çıkış gümrüğünde fiziki tespit talimatı verdim. '1044 tonluk kaçak et hususu ile ilgili, bunun ne alakası var?' derseniz, sistem şöyle işliyor; Et başka bir ülkeye nakledilmek üzere getiriliyor. Bunu çıkış ülkesi Suriye görünüyor çıkış kapısı Cilvegözü'nden. Daha sonra gümrük vergisi yüksek olan ithal kırmızı et içeriye satılıyor, ciddi anlamda rant elde ediliyor. Ama bunun karşısında dışarı bir şey çıkarılması gerek. İktisadi değeri olmayan tavuk kırpıntısı ya da bozulmuş tavuk ürünleri. Aynı ağırlıkta mal çıkarılması gerek ki hesap kapatılabilsin. Zaten bu depoda çıkarılmak amacı ile bin tona yakın tavuk kırpıntısı ve iktisadi değeri olmayan tavuk kıyması gibi mallar bulunmuştur. Bunlar kırmızı etin yerine yurtdışına çıkarılması düşünülen mallardır. Talimatımız nedeni ile, çıkarılmak istenseydi çıkış gümrüklerinde de tam tespit yapılacağı için onun çıkarılması gereken kırmızı et değil iktisadi değeri olmayan tavuk kırpıntı ve kıyması olduğu anlaşılacaktı. Ve olay ortaya çıkartılacaktır.

Hesapları kapatamadılar

Bakan Canikli daha sonra şunları söyledi:

'Olay ortaya çıkarılacaktı. O yüzden talimatımızdan sonra çıkarma işlemi yapılamadı ve kayıtlar şişti. Klasik yöntemi uygulansaydı, sarı hattan kontrolsüz çıkacaktı ve tavuk kırpıntıları çıkararak hesaplar kapatılacaktı. Tam tespit kararı ile çıkaramayacaklarını anladılar ve tutmak zorunda kaldılar malları antrepoda. Bu yüzden biz kırmızı et yerine çıkarılacak olan bin tona yakın tavuk parçası ile karşılaştık. Bu anlamda çok büyük şebeke çökertildi. Kırmızı et konusunda kaçak olarak Türkiye'ye gelen, hep iddia edilen ama bir türlü ortaya çıkaramadığımız bu işlem bütün çıplaklığı ile tespit edilmiştir. Bu alandaki kaçak ortaya çıkarılmıştır. Şimdi bul olayın gerisine gideceğiz,. 2014'ün başından bu yana Türkiye'ye 100 bin tonun üzerinde etin transit ticaret kapsamında girdiğini düşünüyoruz. Şu an tespit çalışmaları yapılıyor. Bunun ne kadarının bu yöntem ile Türkiye'ye bırakıldığı, satıldığı, ne kadarının değiştirilmeden yurtdışına çıkarıldığını bilmiyoruz. Ama rakamın yüksekliği su istimal olduğu ihtimalini güçlendiriyor. Ayrıca bu çalışmadan sonra antrepo sistemini de gözden geçiriyoruz. Transit ticarete konu olan malların yurtdışına çıkarılmadan antrepoda muhafaza edilebilmesi uygulamasını gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Petrol ile ilgili bir önceki ziyaretimizde, petrol ürünleri ile ilgili olarak transit ticaret kapsamında antrepo mekanizmasının kaldırılması kararını vermiştik akaryakıt için. Aynı şekilde transit ticaret kapsamında gelecekse Türkiye'de mola vermeden çıkması gerekir. Bu tür su istimaller olmaması ve ihtimalleri minimize etmek için bu kararı aldık. En azından bazı mallar için benzer uygulamayı, antrepo rejimine girmeden doğrudan kontrolümüz altında akaryakıt takip sistemi takılarak Türkiye'yi terk etmelerini sağlayacak sistem kuracağız. Aksi halde, ciddi bir antrepo sayısı var ve tek tek 24 saat kontrol imkansız. Transit ticarette Türkiye'de antrepo rejimine girmesi anlamlı değil. Bazı mallar için olabilir. Sonuçta maliyet söz konusudur.

Geriye dönük incelenecek

Bakan Canikli, ortaya çıkan kırmızı et vurgunu olayı ile ilgili geride dönük de yoğun bir araştırma yapılacağını da vurgulayarak daha sonra şunları söyledi:

'Ayrıca bu firmanın başka işlemleri, o antrepo ile bağlantımı başka firmaların gümrükle ilgili tüm işlemlerini geriye dönük olarak inleyecek ve soruşturulacak. Ciddi sayıda firma çıkabilir incelenmesi gereken. Sorumluluğu olan gümrük müşavirleri bağlantılı olduğu diğer firmalar için sıkılaştırılmış kararlar uygulanacak. Bu ihtimal dahilindedir. O yüzden üzerine gideceğiz. Bu konuda bir daha ayağa kalkmayacak şekilde bu şebekeyi, varsa bağlantılı noktaları ile tümüyle çökertmiş olacağız. Önceki yıllarda Türkiye'de kaçak et tespit rakamlarını göz önüne aldığımızda, bin tonun üzerinde yakalamanın çok yüksek rakam olduğu ve sektörü ciddi anlamda etkileyeceğini ve Türkiye'ye bu alanda giren kaçak girişleri büyük oranda ortadan kaldıracağını söylemek mümkün. 2012-2013 yılları ortalaması, kaçak et tespiti 300 ton civarında idi. Bir defada 1044 ton kaçak et tespit edilmesi bu anlamda kayda değerdir. Kaçak etin piyasa değeri 28 Milyon lira civarı. Hem para cezası hem de hapis cezası gerektiren fiildir. Gümrük idaremiz en kısa sürede yaklaşık 77-78 milyon liralık bir ceza tatbik edecektir. İlk yaptığımız hesaplara göre. Bu cezanın tahsili içinde gerekli tedbir kararı alınacaktır. Cumhuriyet Savcılığı ve yargımızda soruşturuyor. Onunla ilgili gerekli işlem yapılıyor. Organize olarak yapılmışsa 1,5 yıl ile 7 yıl arasında cezası olacaktır. Bunun takdiri tabi ki yargımıza aittir. Kayıp kaçak ile ilgili çalışmalar hızlı şekilde devam edecektir. Bu kayıt dışı bir giriştir. 100 bin ton civarındaki et girişlerin ne kadarı bu yolla girdi bilmiyoruz. Bir bölümü bile girmiş olsa kayıt dışı ekonomiyi besleyecek, rekabeti etkileyecek ve vergi kaybına neden olacaktır. Konuyu maliye bakanlığına da intikal ettireceğiz. Kayıt dışı olduğu için vergi incelemesini gerektiren durumu var. Bu kısmını Maliye bakanlığı elamanları yapacak. Dosyayı ve detaylarını ileteceğiz. Onunu üzerine gideceğiz. O kanallarında tespit edilmesi gerek. Sonuçta bu etler kayıt dışı olarak iç piyasaya verildi. Birilerine verildi. Tespit edeceğiz merak edilmesin. Öncesi sonrası tüm işlemleri, bağlantıları tespit edip üzerine gideceğiz.' 

• T24