Yarım Asırlık Savaşı Bitiren Barış Anlaşması: 1960’tan 2016’ya Kadar Kolombiya ve FARC Savaşı
Kolombiya Komünist Partisi 1960 yılında askeri kanadı FARC’ı kurdu. Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri – Halk Ordusu (İspanyolca: Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército del Pueblo) FARC veya FARC-EP kısaltmalarıyla anılıyor. Marksist-Leninist örgüt, 50 yılı aşkın süre boyunca Kolombiya hükümeti ile çatıştı. Bu çatışma bölgenin en uzun süren iç savaşı olarak tarihe geçti. Ancak 2010 yılından itibaren gücü azalan FARC ile hükümet bir barış süreci başlattı. 2012 yılında başlayan barış müzakereleri 2016 yılında kalıcı anlaşmayla başarıya ulaştı.
Yaklaşık dört yıl süren barış süreciyle Kolombiya tarihinin en uzun süren iç çatışması sona erdi.
Tarih 1960’lı yılları gösterdiğinde Kolombiya 50 yılı aşkın süre devam edecek bir iç çatışmayla karşı karşıya gelecekti.
Bu çatışmanın başrolünde FARC olacaktı. FARC, yani “Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri-Halk Ordusu” İspanyolcası ise “Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército del Pueblo”. FARC veya FARC-EP kısaltmalarıyla biliniyor.
Kolombiya Komünist Partisi'nin askeri kanadı olarak kuruldu.
Marksist-Leninist örgüt olan FARC,1960’lı yıllarda Kolombiya Komünist Partisi’nin askeri kanadı olarak kuruldu. FARC, fakir ve topraksız köylüleri zengin sınıfa karşı korumak amacıyla kurulduğunu dile getiriyordu. 1950’lerdeki iç savaş döneminin ardından ülkede siyasi boşluk göze çarpıyordu.
Özellikle FARC’ın kurulduğu dönemde Kolombiya ve ABD arasında soğuk savaş kızışmıştı. ABD, yakın çevresinde sol örgütlerin oluşmaması için büyük çaba sarfediyordu.
Terör örgütü ilan edildi.
Örgüt, Kolombiya hükümeti, ABD, Kanada ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü ilan edildi.
1980’lerde FARC altın çağını yaşadı.
Örgüt, 1980’li yıllarda altın çağına adım atmıştı. Ülke genelinde büyük çaplı eylemler gerçekleştiren örgüte gün geçtikte katılım artıyordu. Üye sayısı on binleri aşmıştı. FARC’ın 1980’li yıllardan itibaren gücünü artırmak için kokain ticaretine başladığı da iddialar arasında. ABD tarafından ortaya atılan bu iddiaya göre örgüt yılda en az 300 milyon dolar kazanç elede ediyordu.
Kolombiya Emniyet Genel Müdürü General Jose Roberto Leon'a göre ülke genelinde uyuşturucu ticaretinin yüzde 60'ına hakim olan örgütün yıllık geliri 1 milyar doları buluyordu.
Örgüt kazandığı paralarla gücünü artırırken büyük bir tehlike olarak görülmesi üzerine 1980’den 1990’lı yıllara kadar hükümet tarafından barış girişimlerinde bulunuldu.
2001 yılında örgütün 16 bin mensubu bulunuyordu.
2000’li yıllara gelindiğinde gücünün zirvesine ulaşan FARC’a karşı hükümet önlem almaya başlamış ve Demokratik Güvenlik Süreci’ne adım atmıştı. 2008 yılından itibaren zayıflamaya başlayan örgütün mensubu 6 bine kadar düşmüştü.
2010 yılında barış süreci başladı. FARC gücünü giderek kaybetti.
2010 yılına gelindiğinde Kolombiya Devlet Başkanı Manuel Santos tarafından ilk kez resmi barış süreci için adım atıldı. Geçmiş dönemde de barış adımları atılmış ancak kısa süren bu adımlardan olumlu sonuç çıkmamıştı. Geçmişte yaşanılanlardan ders alan Santos iki sene boyunca süreci gizli görüşmelerle yürüttü.
2012 yılında Kolombiya FARC Barış Müzakereleri ile resmi süreç başladı.
Gizli görüşmelerle başlayan süreç 2012 yılında resmiyete döküldü. Müzakereler Küba’nın başkenti Havana’da başladı. Müzakelerin Küba’da başlamasının önemi aslında oldukça fazla. Çünkü Küba ve Venezuela FARC destekçisiydi. Kolombiya hükümetinin dikkat ettiği noktalardan birisi de bu iki ülkenin desteğini almaktı.
Kolombiya hükümeti ve FARC arasında barış süreci yaklaşık dört sene sürdü.
Müzakereler sürecinde 6 başlık önem taşıdı: Toprak reformu, siyasi katılım, savaş mağdurları, uyuşturucu maddeler, çatışmanın sonlandırılması ve barışın uygulanması.
Maddelere bakıldığında barış görüşmelerinin siyasi hayatın yanı sıra çatışmanın çıkmasına neden olan ülkedeki temel sorunlara değinildiği görülüyor.
Dört yılın sonunda kalıcı barış anlaşması.
2016 yılında Kolombiya hükümeti ve FARC arasında barış anlaşması imzalandı. Anlaşma halk oylamasına sunuldu. Refarandumda yüzde 49.8 barışa “Evet” dedi, yüzde 50.2’si ise “Hayır” dedi. Anlaşma oylama sonucu reddedildi. 'Hayır' oranının çıkma nedeni olarak şehirlerde yaşayıp ekonomik durumu iyi olanların kırsalda yaşanan çatışmalardan habersiz olmaları görülüyordu.
Referandumda reddedilen anlaşma küçük değişiklikler yapılarak Meclis’e sunuldu ve burada kabul edilerek uygulanmaya başlandı.
50 yıllık savaş sona erdi.
Kolombiya hükümeti ve FARC 2016 Eylül ayında kalıcı anlaşma imzaladı. Anlaşma başarılı ilerledi, 13 bini aşkın FARC mensubu ilk altı ayda silah bıraktı.
Türkiye, Kolombiya hükümeti ve FARC arasındaki barış sürecine destek veren ülkelerden biri olmuştu.
2016 yılında hükümet ve örgüt arasında varılan ateşkes kararına Türkiye’de şu açıklama yapılmıştı:
“Kolombiya Hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında yarım asırdır süre gelen, 220 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine ve 5 milyon kişinin ise yerlerinden edilmesine yol açan silahlı çatışmalara ilişkin olarak, tarafların 23 Haziran 2016 tarihinde karşılıklı ateşkes ve silah bırakma konusunda anlaşmaları memnuniyetle karşılanmıştır.
Önümüzdeki dönemde imzalanması öngörülen nihai barış anlaşması öncesindeki kritik bir aşamayı teşkil eden karşılıklı ateşkes ve silah bırakmayı, Kolombiya’da ve bölgenin genelinde kalıcı barış ve istikrarın tesisi yönünde atılmış önemli bir adım olarak görüyoruz.
Türkiye, barış sürecine Amerika Devletleri Örgütü (ADÖ) kanalıyla katkı sağlamakta ve ADÖ’nün Barış Sürecini Destekleme Misyonu’na (MAPP) bir diplomatımızla destek vermektedir. Diğer yandan, Kolombiya’yla olan işbirliğimiz çerçevesinde, çatışmalardan büyük ölçüde zarar gören Kolombiya’nın Orejon bölgesinde TİKA tarafından yaptırılacak ilkokulun inşaatı ile ilgili çalışmalara başlanmış olması da memnuniyet verici bir gelişme teşkil etmiştir.
Türkiye, işbirliğimizin her alanda hızla gelişmekte olduğu Kolombiya’ya müteakip dönemde de desteğini sürdürmeye devam edecektir.”
“Sürecin başından beri güçlü destek vermiş olan Türkiye…”
Türkiye Cumhuriyet Dışişleri Bakanlığı 2021 yılında Kolombiya hükümeti ve FARC arasında imzalanan anlaşmanın beşinci yıldönümünde açıklama yayımlamıştı:
'Kolombiya Hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında 24 Kasım 2016 tarihinde imzalanan ve Kolombiya’da 50 yılı aşkın bir süredir devam eden çatışma dönemini sonlandıran Barış Anlaşmasının 5. yıldönümünü kutluyoruz.
Bu tarihi anlaşmayla hayata geçirilen barış sürecine başından beri güçlü destek vermiş olan Türkiye, bölgedeki en önemli ortaklarından biri olan Kolombiya’daki barış ve istikrar ortamının idamesine büyük önem atfetmekte olup, sözkonusu barış sürecine önümüzdeki dönemde de her türlü katkıyı vermeye devam edecektir.'
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Terör Örgütü PKK Ateşkes İlan Etti
Öcalan’ın PKK’ya Silah Bırakma Çağrısına AKP’den İlk Açıklama
Yorum Yazın
Ne yapmaya çalıştığınız belli de, aynı şey değil. Cehalet ve kin kaynaklı hayat görüşü yüzünden ülkenin kurucusuna saldırmayı parti politikası haline getirmi... Devamını Gör