Yorgunluktan Ölürken Gözümüze Bir Türlü Uyku Girmemesinin Sebebi Nedir?
Gün boyunca yatağa girip uyumanın hayalini kurarken, uyuma vakti geldiğinde bir türlü uyuyamayanlar burada mı? Sizin için sebepleri ve çözümleri ile geldik. 👇
Yatağa yorgun argın girdikten sonra bir türlü uyuyamıyorsanız, yalnız değilsiniz. Bunun sebebi sirkadiyen saatiniz.
Sirkadiyen saat bitkilerden hayvanlara, mantarların ve siyanobakterilerin 24 saatlik zaman içerisindeki biyokimyasal ve psikolojik davranışlarının bütününü oluşturur. Bu sistem ışık, karanlık ve biyolojik saatimizi vücut ısımızı, metabolizmamızı, hormonlarımızı (melatonin dahil olmak üzere) ve uykumuzu düzenlemek için kullanıyor.
Gündüz boyunca melatonin seviyeleri düşüktür. Hava karardıkça vücutlarımızı melatonin salgılamaya başlar.
Vücudumuz için en iyisi melatonin seviyesi yükselmeye başladıktan yaklaşık 2 saat sonra uyumaktır. Ancak herkes kendi sirkadiyen saatine sahiptir. Yani belirli bir saatte yatağa gitmenize de gerek yok. Uyku uzmanı W. Christopher Winter, 'Birinin uyku saatinin ne olduğu önemli değil, eğer onlar için uyku saati gelmiş gibi hissettiriyorsa ve iyi geliyorsa yeterli.' şeklinde açıklıyor.
Ancak yorgunsanız ve buna rağmen uyuyamıyorsanız sirkadiyen saatiniz kapalı olabilir. Gecikmiş uyku fazı tipi uyku bozukluğu (GUFTUB) olabilir.
Bu normal sayılan saatten yaklaşık 2 saat sonra anca uykuya daldığınız zaman olur ve ertesi sabah okul ya da iş için uyanmanız da zorlaşır. Bu durum en çok genç insanları etkiliyor ancak kronik uykusuzluğa sahip insanların %10'unda da görülüyor. Peki bitkin, uykulu ve yorgun arasında bir fark var mı?
Herkes bu kelimeleri her cümlede kullanıyor ancak Winter'a göre arada ince farklar var.
Bir maratonun sonunda yorgun olursunuz: Bir diğer maratonu koşacak enerji ve motivasyonunuz olmaz, hatta arabaya yürüyecek kadar enerjiniz bile kalmaz. Bu uykulu olmak değildir. Winter uykulu olmanın gözlerinizi zar zor açık tutma mücadelesi olduğunu söylüyor.
Gün içerisinde sürekli yorgun hissetmemizin bir sürü sebebi var.
Bunlardan bazıları:
Gün içinde uyumak. Gündüz uykularının birçok faydası da var ama gece uykuya dalmanızı iki kat daha zorlaştırabilir.
Anksiyete. Sürekli düşünen bir kafa, maalesef huzurlu bir uyku uyuyamaz...
Depresyon. 2019'da yapılan bir araştırmada, depresyon tanısı konulan insanların %90'ı kalitesiz uykudan şikayetçi.
Kafein. Uykuya geçmeden en az 6 saat önce tükettiğiniz kahvenin uykunun kalitesinde büyük bir rol oynadığını biliyor muydunuz?
Ekrana bakmak. Akıllı telefon, tablet, televizyon ve laptopların ışığı melatonin hormonlarının dengesini bozuyor.
Diğer uyku bozuklukları. Uyku apnesi ya da huzursuz bacak sendromu gibi uyku kalitesini baltalayan birçok bozukluk mevcut.
Gün içerisinde yorgun hissetmek insanı rahatsız eder ve verimliliğini etkiler.
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri düzenli ve kaliteli uyku almamanın riskli hastalıklara yol açabileceğini söylüyor. Bu riskler ise;
Yüksek tansiyon
Diyabet
Alzheimer
Felç
Kalp krizi
Obezite
Peki uykuya nasıl dalabiliriz? Winter bunu bir örnekle açıklayarak anlatıyor.
'Şöyle düşünün: Bir restoranda sadece öğle yemeği vakti olduğu için oturmuyorsunuz. Acıktığınız zaman gidiyorsunuz. Peki neden yatağa uzanıp uykuya dalmayı bekleyelim? Uyumak isteyene dek yatağa girmeyin ve beyninizi uyarmayacak aktiviteler yapın.'
Uykuya dalmak için işinize yarayabilecek yöntemler...👇
Teknolojik cihazları uyumadan önce başka bir odada bırakmak da işe yarayabilir.
Odanızı da olabildiğince karanlık tutun ve ne çok sıcak ne de çok soğuk olmasına dikkat edin. Sizi rahatsız eden bir gürültü varsa kulak tıkacı ya da beyaz gürültü makinesi kullanabilirsiniz.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın