Zarrab Gitti, Altın İthalatı Bitti

Bora ERDİN / SÖZCÜ

Yol­suz­luk ve rüş­vet ope­ras­yo­nun ar­dın­dan ge­çen 2 ay­da Tür­ki­ye­’nin al­tın it­ha­la­tı ta­ri­hi dip nok­ta­la­ra düş­tü. Ge­çen yıl, 25 ton olan altın ithalatı ocak ayında 6 ton al­tın ile yıla başladı. Şu­bat­ta dü­şüş de­vam et­ti. Al­tın it­ha­la­tı şu­bat­ta bir ön­ce­ki aya gö­re yüz­de 79 dü­şüş­le 1.2 to­na ge­ri­le­di. Ope­ras­yon­da gö­zal­tı­na alı­nıp geç­ti­ği­miz gün­ler­de ser­best ka­lan Re­za Zar­rab İra­n’­a al­tın ih­raç ede­rek bu ül­ke­ye uy­gu­la­nan am­bar­go­yu de­li­yor­du.

Ka­ra pa­ra ak­la­yan ban­ker

İk­ti­sat­çı Ege Can­sen al­tın it­ha­la­tın­da­ki re­kor ge­ri­le­me­nin ar­ka­sın­da İra­n’­a ya­pı­lan öde­me­nin dur­ma­sı­nın ol­du­ğu­nu ak­tar­dı. Can­sen şun­la­rı söy­le­di: “İ­ra­n’­a ABD am­bar­go uy­gu­la­dı­ğı için al­dı­ğı­mız pet­rol ve ga­zın pa­ra­sı­nı nor­mal yol­lar­dan öde­ye­mi­yor­duk. Biz­de kur­naz­lık bit­mez. ‘Biz al­tın it­hal ede­lim, on­lar Tür­ki­ye­’den al­tın al­mış ol­sun­lar. Son­ra­da bi­ri­le­ri o al­tın­la­rı on­la­ra yol­la­mış ol­su­n’ di­ye bir yol bu­lun­du. Halk­ban­k’­ta he­sap açıl­dı. Bu­nun için de bah­se­di­len İran­lı hap­se gi­ren ki­şi as­lın­da ka­ra pa­ra ak­la­yan bir ban­ker… Ban­ker, öde­me­ler sis­te­min­de ça­lı­şı­yor. Bel­ki o şa­hıs da da­ha bü­yük bir sis­te­min Tür­ki­ye­’de­ki tem­sil­ci­si. O genç ar­ka­da­şın bu ka­dar işi tek ba­şı­na çe­vir­me­si müm­kün de­ğil. Ni­te­kim İra­n’­da Ba­bek Zen­ca­ni adın­da baş­ka bir adam ol­du­ğun­dan bah­se­di­li­yor. Al­tın it­ha­la­tı azal­mış ise de­mek ki; ar­tık bu pet­rol öde­me­le­ri­nin al­tın ile ya­pı­lan öde­me­si dur­du de­mek­tir.”

Altın ithalatı ayrılsın

Ege Can­sen, “İt­hal edi­len al­tın, pet­rol pa­ra­sı­nı öde­me­ye ya­ra­mı­yor­sa Tür­ki­ye­’nin za­ten bu ka­dar al­tın it­hal et­me­si­ne ge­rek yok” de­di. Can­sen, “Ne­dir al­tın? Hem pa­ra­dır, hem de em­ti­adır. Em­ti­a olan al­tın bir mik­tar iş­le­nir, ziy­net eş­ya­sı ola­rak ih­raç edi­lir. Bir mik­tar da ta­sar­ruf ale­ti ola­rak kul­la­nı­lır. Pa­ra olan al­tın ise gel­di­ği gi­bi yurt dı­şı­na trans­fer edi­lir. Ni­te­kim geç­ti­ği­miz al­tın it­ha­la­tı­nın pat­la­ma yap­ma­sı, ya­ni 8-10 mil­yar do­la­rı aş­ma­sı em­ti­a ti­ca­re­ti de­ğil­di. Bu­nu da­ha ön­ce kö­şem­de de yaz­dım. Mer­kez Ban­ka­sı­’nın pa­ra olan al­tın ile em­ti­a olan al­tı­nı ayır­ma­sı la­zım” dedi.

Ne kadar altın alıyordu?

2012’de ku­ru­lan ve or­tak­la­rı ara­sın­da Re­za Sar­raf olan Sa­fir Al­tın Ti­ca­ret İt­ha­lat İh­ra­cat Ltd. Şti. Zar­ra­b’­ın ken­di ifa­de­siy­le gün­de 1 ton al­tın ih­raç edi­yor­du. 2012’de 20 mil­yar TL’­lik al­tın ih­ra­ca­tı yap­tı­ğı­nı açık­la­yan Zar­ra­b’­ın şir­ke­ti­nin top­lam al­tın ih­ra­ca­tı­nın yüz­de 46’sını tek ba­şı­na yap­tı­ğı da id­di­alar ara­sın­da yer alı­yor.