Doğan Tekatlı'nın Yaklaşımıyla Erciyes’in Kültürel Mirası ve Bilimsel Keşifler
Anadolu'nun kozmik derinliklerine kök salmış, antik zamanlardan bu yana medeniyetlerin yükselip düştüğü, efsanelerle bezeli Erciyes Dağı, gökyüzüne meydan okuyan ihtişamıyla sadece bir dağ değil, aynı zamanda bir kültür ve tarih harikasıdır. Doğan Tekatlı'nın yapımcılığında hayat bulan 'Kapadokya’nın Gizemli Mabedi: Erciyes' belgeseli, bu muazzam dağın sadece bir doğal harika olmadığını, tarih boyunca kutsal bir mekân olarak nasıl şekillendiğini ve medeniyetlerin bu zirvede nasıl iz bıraktığını gözler önüne seriyor. Bu projenin hayata geçirilmesinde büyük destekleri olan Kayseri Valiliği ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne derin teşekkürlerimizi sunarız.
Erciyes, Anadolu’nun manevi atlasında, Hititlerden Roma’ya, Bizans’tan Osmanlı’ya kadar uzanan bir zaman diliminde birçok medeniyeti ağırlamış, mitolojik hikâyelere konu olmuş ve dönemlerin ruhunu taşıyan bir simge haline gelmiştir.
Erciyes, adını eski tabletlerde ve destanlarda sıkça gördüğümüz bir kahraman gibi tarihe mal olmuş; pek çok dönemi ve hikâyeyi bünyesinde barındıran, geçmişi ve bugünü bir arada tutan bir zaman kapsülüdür.
Doğan Tekatlı'nın yönetmen koltuğunda oturduğu bu belgeselde, Erciyes'in zirvesinden yükselen rüzgarların, geçmiş medeniyetlerin fısıltılarını taşıdığı hissediliyor. Bu belgesel, Erciyes’in sadece yüksek bir dağ olmadığını; bir kültür, inanç ve tarih yatağı olduğunu izleyiciye sunuyor. Dağın her bir taşında, her bir kar tanesinde binlerce yıl öncesine dayanan hikâyeler yatıyor. Bu yapıt, Erciyes’in mitolojik ve tarihsel önemini, antik dönemlerden günümüze uzanan bir yolculukla, ziyaretçilere görsel bir şölen olarak sunuyor.
Erciyes, aynı zamanda doğal bir kütüphane gibi; içinde barındırdığı jeolojik, arkeolojik ve kültürel verilerle bilim insanlarına, tarihçilere ve mitoloji meraklılarına eşsiz bilgiler sunmaktadır. 'Kapadokya’nın Gizemli Mabedi: Erciyes' belgeseli, bu bilgileri derleyerek, Doğan Tekatlı'nın özgün anlatımı ve sinematografik ustalığıyla, Erciyes’in sadece görsel bir portresini değil, aynı zamanda onun ruhunu da yansıtmayı hedefliyor. Bu belgesel, izleyiciyi Erciyes’in zirvesine, onun gizli kalmış hikâyelerine ve unutulmuş medeniyetlere doğru bir keşfe çıkarıyor.
Bu yolculukta, Erciyes’in sadece manzarasıyla değil, taşıdığı anlamlarla, tarihi ile, insanlık tarihine etkisiyle de nasıl büyüleyici bir yer olduğunu keşfedeceğiz.
-'Kapadokya’nın Gizemli Mabedi: Erciyes' belgeselinin fikri nasıl ortaya çıktı? Bu projeye başlamanızı tetikleyen şey neydi?
Erciyes Dağı’nın doğal güzelliğinin yanı sıra kültürel, tarihi ve inançsal bir miras olduğunu biliyorduk. Ancak bu zenginliğin hak ettiği ilgiyi görmediğini fark ettik. Bu düşünce, Kültepe Belgeseli sırasında şekillendi. Çekimler esnasında, Erciyes’in eski tabletlerde adı geçen ve Hisarcık Anıtı’nda 'Harhara' olarak anılan geçmişiyle karşılaştık. Böylece, Erciyes’i derinlemesine ele almayı amaçlayan bir proje doğdu.
-Kapadokya gibi tarihi ve kültürel açıdan zengin bir bölgeyi ele alırken, Erciyes’i merkeze koymayı neden tercih ettiniz?
Erciyes, Kapadokya’nın oluşum sürecinde önemli bir rol oynamış bir zirve. Hititlerden Roma’ya kadar birçok medeniyetin kutsal kabul ettiği bir bölgeyi şekillendiren bu dağ, tarih boyunca birçok farklı anlam taşımış. Hem coğrafi hem kültürel etkileriyle bölgenin kimliğini belirleyen bir unsur olduğu için Erciyes’i merkeze almayı seçtik.
-Belgeselin hazırlık sürecinde sizi en çok etkileyen veya zorlayan detay neydi?
En büyük zorluklardan biri Gereme Harabeleri’ne ulaşım oldu. Erciyes’in Develi tarafında yer alan bu alan, asfalt yolun bulunmadığı, dik ve engebeli arazide konumlanmıştı. Prodüksiyon ekibi, Erciyes A.Ş tarafından sağlanan özel 4x4 araçlarla ulaşımı sağlayabildi, ancak yolların büyük kısmı uçurum kenarındaydı. Bir diğer zorluk, zirve çekimleriydi. Ağustos ayında bir zirve tırmanış etkinliğine katılan ekip, 3200 metrede olumsuz hava koşulları ve oksijen değişimi nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı. Zirve görüntüleri için profesyonel dağcı Hasan Akkuş’tan destek alındı. Ayrıca, belgeselde yapay zekâ destekli görseller kullanıldı. Ancak bu süreç oldukça zaman aldı. Erciyes’in tarihi katmanlarını ve dönem koşullarını doğru şekilde yansıtmak için birçok deneme yapıldı. 4K çözünürlüğe ulaşmak için ek programlarla ek işlemler gerçekleştirildi ve bu süreç iki ay sürdü.
-Bölgede yaptığınız araştırmalarda karşılaştığınız en şaşırtıcı bilgi ya da olay neydi?
En etkileyici keşiflerden biri, Hisarcık Anıtı’nda yer alan ve Erciyes’in 'Har Hara' adıyla anıldığı yazıttı. Bu, Erciyes’in tarih boyunca kutsal kabul edilen bir bölge olduğunu açıkça gösteriyordu. Ancak daha da şaşırtıcı olan, Kültepe tabletlerinde 'Aşkaşipa' olarak geçen ve Asurlular ile Kaniş halkı tarafından kutsal kabul edilen bir dağın Erciyes olduğu bilgisine ulaşmaktı. Bu keşif, Erciyes’in yalnızca bir doğal oluşum olmadığını, aynı zamanda binlerce yıl öncesine dayanan inançsal ve kültürel bir merkez olduğunu ortaya koydu. Ayrıca Roma dönemi sikkelerinde Erciyes Dağı’nın resmedildiğini görmek de oldukça dikkat çekiciydi. Bu, Erciyes’in sadece Anadolu'da değil, Roma İmparatorluğu'nun yönetiminde de önemli bir simge olarak kabul edildiğini kanıtlıyordu.
-Kapadokya ve Erciyes’le ilgili mitolojik veya tarihsel hikâyeleri araştırırken kimlerle ya da hangi kaynaklarla çalıştınız?
Belgeselde Kapadokya ve Erciyes ile ilgili mitolojik ve tarihsel hikâyeleri araştırırken, dört değerli akademisyenin anlatımlarından faydalandık. Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, Dr. Öğr. Üyesi Erdal Şen, Prof. Dr. Nilay Çorağan ve Halit Erkiletlioğlu, bölgenin tarihini ve kültürel mirasını aydınlatan önemli bilgiler sundular. Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, Kültepe ve Hitit dönemi üzerine yaptığı çalışmalarla Erciyes’in eski medeniyetler için taşıdığı anlamı bizlere aktardı. Dr. Öğr. Üyesi Erdal Şen, Erciyes Dağı’nın jeolojik oluşum sürecine dair bilimsel veriler sağladı. Prof. Dr. Nilay Çorağan, Bizans ve Erken Hristiyanlık dönemlerinde Erciyes’in oynadığı rolü anlattı. Halit Erkiletlioğlu ise Kapadokya Krallığı ve Erciyes’in mitolojik önemine dair detaylı bilgiler sundu. Akademisyenlerin anlatımları, belgeselin bilimsel doğruluğunu ve anlatım gücünü pekiştirdi. Ayrıca, Hisarcık Anıtı, Kültepe tabletleri, Roma dönemi sikkeleri ve Bizans dönemi yapılarına dair arkeolojik çalışmalar belgeselin temel kaynaklarını oluşturdu.
-Çekimler sırasında Erciyes ve çevresinde sizi bekleyen doğal ya da lojistik zorluklar oldu mu?
Üçüncü sorudaki yanıta ek olarak; ayrıca, dış çekimler için gereken tarihi mekanlara ulaşım da zaman aldı. Hisarcık Anıtı, Kayseri Müzesi ve İmamkullu Anıtı gibi yerlerde çekim yapabilmek için gerekli izinler alındı, ancak süreç titizlik gerektiriyordu.
-Belgeselde kullandığınız sinematografik teknikler ve görsel estetik açısından özellikle dikkat ettiğiniz unsurlar nelerdi?
Belgeselde, yapay zekâ destekli görsel efektler kullanılarak Erciyes Dağı’nın oluşum süreci ve tarihsel katmanları detaylı bir şekilde canlandırıldı. Özellikle Koç Dağı’nın patlaması, Kaldera oluşumu ve Erciyes’in yükselmesi gibi jeolojik olayları anlatmak için 12 farklı animasyon sahnesi oluşturuldu. Ses tasarımında, izleyiciye otantik bir atmosfer sunabilmek için doğrudan Erciyes bölgesinde kaydedilen rüzgâr, taş düşmesi ve buz çatlamaları gibi doğal sesler kullanıldı. Ayrıca, tarihsel sahnelerde eski dönemlere uygun seslendirme teknikleri ve özgün müzikler tercih edildi. Görsel anlatımı zenginleştirmek için geniş açılı drone çekimleri ve gün batımı gibi dramatik ışıklandırmalar kullanıldı. Böylece Erciyes’in heybeti daha güçlü bir şekilde izleyiciye aktarıldı.
-Bu belgeselin izleyicide yaratmasını hedeflediğiniz duygular ya da farkındalık nedir?
Erciyes’in yalnızca bir dağ olmadığını, kültürel bir miras olduğunu göstermek istedik. İzleyicilerin doğa ile insan arasındaki bağı daha güçlü hissetmelerini amaçladık. Erciyes’in sadece manzarasıyla değil, taşıdığı anlamlarla da büyüleyici bir yer olduğunu hissettirmeyi hedefledik.
-Erciyes’in Kapadokya kültüründeki yerini bugüne taşımanın, bu bölgede yaşayan insanlar ya da izleyiciler için nasıl bir anlamı olduğunu düşünüyorsunuz?
Erciyes, Kapadokya’nın şekillenmesinde büyük rol oynayan bir yapı. Bu belgesel sayesinde, bölge halkı ve izleyiciler, yaşadıkları coğrafyanın ne kadar derin bir geçmişe sahip olduğunu daha iyi kavrayabilir. Geleneklerden mitolojiye kadar geniş bir kültürel mirasa sahip bu dağ, bölgenin kimliğinde önemli bir yere sahip.
-Bu belgeselin sizin kişisel ya da profesyonel yaşamınıza kattığı en önemli değer ne oldu?
Bu proje, bir belgeselin bilgi aktarmakla kalmayıp aynı zamanda duygusal bir bağ kurması gerektiğini gösterdi. Erciyes’in hikâyesini anlatmak, doğa ve insan arasındaki ilişkiyi daha derinlemesine anlamamı sağladı.
-Gelecekte yine bu tür temalar üzerinde çalışmayı düşünüyor musunuz? Belki Kapadokya’nın farklı bir yönünü ele alacak yeni bir proje planınız var mı?
Anadolu, keşfedilmeyi bekleyen sayısız hikâyeye sahip. Erciyes’in ardından, diğer doğal ve tarihi zenginlikleri tanıtmak için yeni projeler geliştirmeyi düşünüyoruz.
-Erciyes ve Kapadokya gibi kadim bir bölge hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlere hangi kaynakları ya da yöntemleri önerirsiniz?
Arkeoloji ve tarih üzerine yazılmış akademik makaleler, müzelerin arşivleri ve bölgedeki araştırmacılar oldukça kıymetli kaynaklar. Ayrıca, belgeseller ve sanal müze gezileri gibi görsel içerikler, bölgeyi daha iyi anlamak adına faydalı olabilir.
-Belgesel yapımcılığına heves eden gençlere veya bu alanda çalışmak isteyenlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
Belgesel, sadece bir hikâye anlatma süreci değil, aynı zamanda büyük bir sorumluluk gerektirir. Derinlemesine araştırma yapmak, disiplinli bir planlama süreci oluşturmak ve izleyiciye ilham verecek bir anlatım dili yakalamak oldukça önemli. Bu işe gönül veren herkesin, önce hikâyeye inanması gerektiğini düşünüyorum.
***
'Kapadokya’nın Gizemli Mabedi: Erciyes' belgeseli, Doğan Tekatlı'nın öncülüğünde, Erciyes Dağı'nın sadece etkileyici bir doğal güzellik olmadığını, aynı zamanda zengin bir kültürel ve tarihsel miras taşıdığını gözler önüne serdi. Bu yolculuk, izleyicilere, doğa ve insan arasındaki derin bağları, geçmişten günümüze uzanan inanç ve ritüelleri ve bu eşsiz coğrafyanın nasıl şekillendiğini anlatıyor. Erciyes, bu belgesel sayesinde, tarih boyunca birçok medeniyet için kutsal bir sembol olarak nasıl hizmet ettiğini bir kez daha kanıtlamış oldu. Umuyoruz ki bu belgesel, Erciyes’in büyüsünü keşfetmek ve anlamak için bir kapı aralamıştır. Erciyes’in hikâyesini daha derinlemesine keşfettikçe, bu eşsiz dağın sadece göz alıcı bir manzara sunmadığını, aynı zamanda bir medeniyetler beşiği olduğunu da görmüş olduk. 'Kapadokya’nın Gizemli Mabedi: Erciyes' belgeseli, Doğan Tekatlı'nın anlatımıyla, doğa ve insan arasındaki ilişkiyi daha derinlemesine anlamamızı sağladı ve izleyiciyi duygusal bir keşfe çıkardı.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
