Ercan Altuğ Yılmaz Yazio: Yeni Yıl Hedefleriniz Hazır mı? Küçük Adımlarla Büyük Hedeflere Ulaşmak
Yeni yıl geliyor!
Yeni yılın ilk sabahında tüm hatalar, olumsuzluklar, karamsarlıklar geride kalacak ve mükemmel bir seneye gözümüzü açacağız. 2020’nin kasvetli havası yerini tamamen aydınlık, tertemiz bir havaya bırakacak. Tüm dünya sağlık, barış ve refah içinde yaşayacak.
Demek isterdik fakat üzülerek söylüyoruz ki bu kadar büyük ve hızlı bir değişim mümkün değil.
Tüm dünya için iyi dilekleri kalpten dilesek de atacağımız adımların sürdürülebilir olması için, gerçekçi hedefler belirlemeliyiz.
Ve iyi haber!
Size vereceğimiz bazı sırlar var ve hedef belirlemek için bir yılın bittiği yeni bir yılın başladığı gün, gayet motive edici bir zaman!
Yeni bir plan yapmadan önce yapmamız gereken ilk iş biraz geriye dönüp bakmak.
Neler yaptık? Neler yapmak istedik de yapamadık? Bundan sonra neler olsun ya da neler olmasın istiyoruz?
Kilo vermek, sağlıklı beslenmek, spor yapmak, kitap okumak, daha az su tüketmek, evsel çöpü azaltmak, telefon kullanımını azaltmak… İstediğimiz ya da istemediğimiz ne varsa tespit etmek iyi bir başlangıç olacaktır.
Yeni yıldaki yeni hedeflerimizi seçtikten sonra hedeflerimize ulaşmak için yol haritası oluşturmalıyız ama nasıl? Defalarca kilo vermeyi deneyip verememenin, kitap okuma alışkanlığı kazanamamanın, spor yapmak isteyip yapamamanın nedeni kendimize haksızlık etmemiz olabilir mi?
Kendimizi tanıyor muyuz, potansiyelimizi keşfedebildik mi? Acaba koyduğumuz hedefler çok mu ağır geliyor?
Dijital bir oyuna başladığımızda her gün oynamak için can atıyorsak, hatta kendimizi kaybediyorsak ve zamanı unutuyorsak bunun mantıklı bir açıklaması olmalı.
Burada danışacağımız ilk kişi elbette ki Mihaly Csikszentmihalyi!
Macar-Amerikalı bir psikolog olan Mihayl Csikszentmihalyi, akış (flow) teorisinde kısaca şundan bahseder, insanlar potansiyellerine göre zorlaşan görevleri başardıkça yeni görev için motive olur ve “akış”ta kalır ancak potansiyellerine göre zor bir görev olursa sinirlenerek yapmaktan kaçınır, ayrıca görev kolay olursa da sıkılır ve kısa sürede bırakır. Kısacası hedeflediğimiz yolda akışta kalabilmek için görevlerimizi doğru seçmeli ve yeteneklerimizi bilmeliyiz.
Başvuracağımız bir diğer isim ise Stanford Üniversitesi'nde araştırma görevlisi ve yazar olan Amerikalı bir sosyal bilimci olan Brian Jeffrey Fogg.
BJ Fogg, bir davranışın oluşabilmesi için 3 unsurun aynı anda olması gerektiğini söyler.
Davranış = Motivasyon + Yeterlilik (Beceri) + Tetikleyici
Grafiğe göre, motivasyon yükseldikçe yeterliliği fazla olan davranışları yapabiliriz, zorluğu azalıp kolaylaşan işler için de motivasyonumuz az olsa da doğru bir tetikleyici ile onları da başarabiliriz. Mavi çizginin altında tetikleyici olsa bile davranışı yapamayız, üstünde gördüğümüz zaman yaparız.
Hayatınızdaki tetikleyiciler ne olabilir? Abur cuburu bırakıp sağlıklı beslenmek için, masada duran bir meyve tabağı mı? Neden olmasın!
Aynı zamanda BJ Fogg, Akış teoremindeki yeteneklere göre kolaylaştırmayı ve tetikleyici olarak da var olan davranışları alırsak yeni bir alışkanlığı kazanabiliriz der.
Basit bir örnekle anlatılanlar daha da netleşecektir.
Büyük hedef: Her gün spor yapmak.
Mini hedef: Her gün indiğim otobüs durağından bir önceki durakta inmek.
Alışkanlık: Bir durak boyunca sevdiğim müzikleri dinleyerek yürümek.
Tüm bu bilgiler ışığında yeni yılda atacağımız küçük adımlar, yıl sonunda hedefimize ulaştığımızı gösterebilir. Her ne kadar oyun dünyası sihirli gibi görünse de geri plandaki mekanikleri bilmek hayatımıza anlam katacaktır.
Adımlarımızı küçültmek hedefinizi küçültmez ya da uzaklaştırmaz.
Denemeye değer, ne dersiniz?
Mutlu, sağlıklı, oyun dolu senelere!
Bu yazı Gamfed Türkiye gönüllülerinden Seher Taşcıoğlu Tavlı’nın katkılarıyla yazılmıştır.
Yorum Yazın