İkonografi, sanatçıların, zanaatkarların, bir mesaj veya bilgi aktarmayı amaçlayan eserinde kullandığı belirli bir dizi resim, motif veya semboldür. Bunlar, kültürel, tarihi veya sosyal bir bağlamda oluşturulmuş ve bir grup insan veya içinde yapıldıkları bağlam için bir tür değer veya evrensel anlam taşıyan görüntüleri içerir. Örneğin, bir resimde yer alan çiçekler, meyveler, hayvanlar, objeler gibi sembolik öğelerin anlamları ikonografik analiz ile belirlenebilir.
Görsel sanattaki en eski simgeler, dini veya efsanevi figürleri temsil eder. Klasik Roma ve Yunan sanatı, genellikle İncil metinleriyle ilgili ikonografiyi içerir. İsa Mesih, Meryem Ana, azizler ve havariler ortak simgelerdir.
Rönesans ile seküler resim, Hıristiyan sanatına alternatif hale gelir. Böylece Rönesans sanatı, tarih resmi, tür resimleri, portreler, mitoloji ve hatta manzaraları içeren kendi ikonografik geleneklerini geliştirdi.
16. yüzyılda, sanatçıların natürmort çalışmalar gibi eserlerinde kullanabilmeleri için, el yazmaları ve diğer edebiyat türlerinden toparlanan ve biraraya getirilen amblem - semboller incelendi, yorumlandı ve anlamları belirlendi.
İkonografi 18. yüzyılda yaygınlaştı ve arkeologların antik anıt ve nesnelerdeki sembolleri, konuları ve temaları sınıflandırabilmeleri için kazılarında kullandıkları bir araç haline geldi. 19. yüzyıl görsel sanatında dini sembolizmi çözümlemek için kullanılan bir yöntem haline geldi. Mesih'i ve Kutsal Ruh'u temsil eden kuzu ve beyaz güvercin gibi Hıristiyan ikonları, Batı dini sanatında en popüler ikonlar arasındaydı.
Doğu dini sanatı, klasik Avrupa sanatı ve seküler sanatın hepsi de simgelerden ve sembolizmden yararlandı. Ancak unutmamak gerekir ki bir ikon, farklı bir ikonografi içinde okunduğunda farklı bir anlama sahip olur. Örneğin beyaz güvercin, Hıristiyan ikonografisinde kutsal ruhun, Musevilikte yaşamın sembolü iken, klasik mitolojide Yunan tanrıçası Venüs veya Afrodit ile ilişkilendirilir.
Rönesans ikonografisinden birçok sembol film, fotoğrafçılık, çizgi romanlar ve hatta siyasi karikatürler dahil olmak üzere modern medyayı ve popüler kültürü etkilemiştir. Birçok modern sanatçı, daha önceki sanatçıların kullandığı ikonları kendi uygulamalarına uyarlayarak antik çağlardan kalma ikonografilere atıfta bulunmaktadır. Hatta Jan van Eyck, William Blake, Sir Peter Paul Rubens, Albrecht Dürer, Francisco Goya, Paul Gauguin, Pablo Picasso, Frida Kahlo ve Joseph Beuys gibi bazı modern sanatçılar, kişisel ikonografiler bile yaratmışlardır. Ancak bu kişisel ikonografilerdeki sembollerin anlamını ve önemini yalnızca sanatçının çalışmalarını ve hayatını bilenler kavrayabilirler.
Yorum Yazın