Erişimin Engellenmesinde Yetki TİB'e Verildi

Doğrudan erişimin engellenmesi konusunda yetki Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na verildi

Torba yasada yer alan internet kullanımı ve yayınlarına 'sansür' getirdiği gerekçesiyle eleştiren düzenlemelerden 'Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başlıklı maddesinde değişikliğe gidildi. Özel hayatın gizliliği ihlali nedeniyle sadece gerçek kişiler Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na başvurabilecekler. Doğrudan erişimin engellenmesi konusunda ise yetki Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na verildi.

Torba yasa tasarısının bir süredir kamuoyunda tartışılan internete ilişkin maddeleri Plan Bütçe Komisyonunda görüşüldü. Tasarının en çok tartışılan 'Özel Hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başlıklı 101. maddesi değişikliklerle kabul edildi. AKP'li milletvekillerini verdiği önerge ile sözkonusu maddenin 8. fıkrası ‘Özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde doğrudan Başkanın emri üzerine erişimin engellenmesi Başkanlık tarafından yapılır, Bu karar karşı sulh ceza mahkemesine itiraz yapılabilir' şeklinde değiştirildi. Böylece Bakanı doğrudan erişim engelleme yetkisi TİB Başkanına verildi. Bu karara karşı sulh ceza mahkemesine itiraz edilebileceğine ilişkin yeni bir hüküm de eklendi.

Yine aynı maddenin 1. fıkrasında yapılan değişiklikle tüzel kişilerin internet ortamında yapılan yayınlar nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği gerekçesiyle TİB Başkanlığına başvuru hakları kaldırıldı. Başvuruları sadece gerçek kişiler yapabilecek.

Tasarının ‘İçeriğin yayından kaldırılması ve erişimin kaldırılması’ başlıklı maddesine eklenen yeni bir fıkraya göre, hakimin verdiği erişimin engellenmesi kararına konu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının veya aynı mahiyetteki yayınların başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda ilgili kişi tarafından Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne müracaat edilmesi halinde karar diğer adresler içinde uygulanacak.

Tasarının görüşmeleri sırasında milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtlayan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfü Elvan, yer sağlayıcılarının trafik bilgilerini bir yıldan az iki yıldan fazla olmamak üzere saklamaları yönündeki düzenleme de sürelerin AB direktifleri dikkate alınarak yapıldığını belirterek, aynı sürenin tasarıya da taşındığını söyledi.Elvan, yargının devre dışı bırakılması gibi bir durumun söz konusu olmadığını sistemin tamamen yargıya bağlı olarak yürütülecek olan bir sistem olduğunu kaydetti.

ANKARA | DÜNYA

5651 sayılı yasada değişiklik öngören teklifte Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na verilen doğrudan erişimi engelleme yetkisi kaldırıldı. Ancak aynı bakanlığa bağlı BTK'nın bir kolu olan Telekomünikasyon İletişim Başkanı'nın doğrudan erişimi engelleme yetkisi kaldırılmadı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bazı kanunlarda değişiklik öngören 'torba tasarı' görüşülüyor. Toplantıda, tasarının, internet erişiminin engellenmesi, içeriğin yayından kaldırılması, uyarı yöntemleri ve Erişim Sağlayıcıları Birliği'ne ilişkin düzenlemeler içeren maddeleri üzerinde görüşmelere devam edildi.

Maddeler üzerinde söz alan AK Parti Bitlis Milletvekili Vedat Demiröz, internet kullanımındaki trafik bilgilerinin içerik sağlayıcılar tarafından 2 yıla kadar saklanmasına ilişkin düzenlemede, söz konusu bilgilerin saklanması ile ilgili sürenin uzatılabileceğini söyledi.

CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, 'Sanal dünyada yalnız değiliz. Toplum olarak korku içindeyiz. Herkes huzursuz. Bir çok psikolojik hastalıklar bu yüzden çıkıyor' dedi.

Kuşoğlu, Erişim Sağlayıcıları Birliği'nin sivil toplum kuruluş olmadığını, bu nedenle söz konusu Birlik tarafından alınacak kararların sansür niteliği taşıyabileceğini savundu.

MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, internet ortamında her adımın keyfi olarak takip edildiğini söyledi.

CHP İstanbul Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu, 'dinlenme ve izlenme' konusunda merakını gidermek istediğini söyledi. Aslanoğlu, bunun için bir MİT mensubunun, gerekirse maske takarak, nasıl dinleme yaptıklarını kendilerine anlatabileceğini ifade etti.

CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, internette bir yayını önlemenin mümkün olamadığını söyledi. Düzenlemeye ilişkin tartışmaların yersiz olduğunu belirten Akar, internette bir yayının yapılması için 30 saniyelik sürenin bile yeterli olacağını dile getirdi. Haydar Akar, Türkiye'nin bir bilişim bakanlığına ihtiyacı olduğunu kaydetti.

Bakan Elvan'ın açıklamaları

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, yaptıkları düzenlemeye göre, erişim sağlayıcının internet trafiğini 2 yıldan daha fazla saklayamayacağını, bunun AB direktiflerine uygun olduğunu ifade etti.

Elvan, erişim sağlayıcının söz konusu kayıtları kötü amaçla kullanması halinde, TCK'ya göre 1 ile 4 yıl arasında hapis cezası ile karşılaşacağını vurguladı. Elvan ayrıca, erişim sağlayıcıların, bu kayıtları 2 yıl bitiminde silmek zorunda olacağını, bunun denetleneceğini ifade etti.

TİB'in bu belgelere istediğinde ulaşma yetkisi duruyor

Bu konudaki şikayetler Erişim Sağlayıcının kayıtları kötü amaçla kullanması tehlikesinden daha çok Erişim Sağlayıcılar Birliği'nin bu bilgilere istediği zaman ulaşabilecek olmasından kaynaklanıyor. Yapılmak istenen değişiklikle erişim/yer sağlayıcı, talep edildiğinde bu bilgileri Başkanlığa, yani TİB'e, diğer bir söyleyişle Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı BTK'nın bir kolu olan TİB'e bildirmek zorunda. İtiraz edilen konu da devletin istediği zaman bu bilgilere ulaşabilecek olmasından kaynaklanıyor.

Lütfi Elvan, erişimin engellenmesine ilişkin düzenlemede, mahkemelerin devre dışı bırakılmadığını ve uygulamanın bir sansür niteliği taşımadığını iddia etti.

Söz konusu engellemede kişilik hak ihlali ile özel hayatın gizliliği suçlarına ilişkin iki farklı düzenlemenin söz konusu olduğunu anlatan Elvan, şöyle devam etti:

'Eğer vatandaş, internette kişilik hakkının ihlal edildiğini düşünürse, direkt olarak mahkemeye başvurabilecek. Mahkeme 24 saat içinde karar verecek. Karar, erişimin engellenmesi yönünde ise mahkeme bunu Erişim Sağlayıcıları Birliği'ne gönderecek. Birlik de 4 saat içinde söz konusu erişimi engellemekle yükümlü olacak.

Özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlarda ise TİB Başkanı doğrudan erişimin engellenmesine karar verebilecek. Daha sonra mahkeme, söz konusu erişimin engellenmesinin doğru olup olmadığına yönelik kararını verecek. Yani, diyelim Youtube'de sizin özel hayatınıza ilişkin saat 12.00'de bir video yayınlandı. Siz 12.05'te TİB'e başvurdunuz. Yayının erişimi 12.06 itibariyle engellenmiş olacak. Her iki durumda da sitenin erişimi engellenmiyor. Yalnızca kişilik hak ihlali ya da özel hayatın gizliliğine aykırı yayının erişimi engelleniyor. Bunun neresinden sansür var?'

TİB Başkanı Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı

Buradaki endişeler 'özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar' tanımının ucu açık olmasından kaynaklanıyor. Her şey özel hayata girebilir, her şeye dayanarak TİB Başkanı erişim engeli kararı verebilir. TİB Başkanı zaten dolaylı olarak Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı ve Bakan'a verilen engelleme yetkisinin kalkması bu durumda bir şey ifade etmiyor. Bakan, TİB Başkanı'na 'bu içeriği engelle' derse TİB Başkanı'nın itiraz edebilmesi söz konusu değil.

Bakan Lütfi Elvan ayrıca, tüm erişim sağlayıcıların, Erişim Sağlayıcıları Birliği'ne üye olma zorunluluğu da getirdiklerini kaydetti.

İnternet kafelere ilişkin düzenlemeye de değinen Elvan, bu kafelerin, konusu suç teşkil eden içeriklere erişimi engelleyeceğini ve kullanıma ilişkin erişim kayıtlarını tutmak zorunda olacağını söyledi. Elvan, aksi halde söz konusu internet kafelere 15 bin liraya kadar para, 3 güne kadar ticari faaliyeti durdurma cezası uygulanacağını bildirdi.

Elvan ayrıca, özellikle son bir kaç yıldır internet ortamında fuhuşun yaygınlaştığını iddia etti. İnterneti kullanarak bu işi meslek edinen grupların olduğuna işaret eden Elvan, düzenlemede bu yönde de tedbirler alındığını kaydetti.

Bakanın yetkisi kaldırıldı ama TİB Başkanı'nınki kaldırılmadı

Komisyonda, internet ile ilgili düzenlemeleri içeren bazı maddelerde değişiklikler yapıldı.

'Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi' başlıklı düzenlemede, 'soruşturma aşamasında verilen hakim kararları, birden fazla sulh ceza mahkemesi bulunan yerlerde HSYK tarafından belirlenen sulh ceza mahkemeleri tarafından verilir' fıkrası, tasarı metninden çıkarıldı.

Değişiklik önergenin gerekçesinde, mahkemelerin birleştirilmesine ilişkin olarak Adalet Bakanlığı'nca yürütülen kanun çalışmasının devam etmesi nedeniyle fıkranın metinden çıkarıldığı belirtildi.

Tasarıda, 'internette özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar TİB'e doğrudan buşvurabilir' hükmündeki, 'gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar' ifadesi çıkarıldı. Maddede yalnızca 'kişi' kavramı tanımlandı.

CNN Türk

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen 'Torba Kanun Tasarısı' ile internet yoluyla yapılan yayınların engellenmesine yönelik maddeler, verilen önergelerle yumuşatıldı

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen “Torba Kanun Tasarısı”nın internet yoluyla yapılan yayınların engellenmesine yönelik maddeleri, verilen önergelerle yumuşatılarak kabul edildi.

Komisyon görüşmeleri sırasında AKP’li üyelerin verdiği önerge ile Tasarının 99’ncu maddesi sadeleştirildi. Önerge ile, maddedeki “İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa bile” ibaresi metinden çıkarılarak Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının (TİB) 5651 Sayılı Kanunda sayılan katalog suçlar kapsamındaki yetkisi daraltıldı. Aynı önerge ile, verilen mahkeme kararlarının, birden fazla sulh ceza mahkemesi bulunan yerlerde Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenecek sulh ceza mahkemeleri tarafından verileceğine ilişkin fıkra da çıkarıldı. Söz konusu düzenleme, “HSYK Tasarısı krizi” öncesi hazırlandığı için değişiklik önergesinin gerekçesine “mahkemelerin birleştirilmesine ilişkin olarak Adalet Bakanlığınca yürütülmekte olan kanun değişikliği çalışmalarının devam etmesi nedeniyle kapsamdan çıkarılmıştır” denildi.

Kişilik haklarının ihlali

Torba Tasarının “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” başlıklı 100’ncü maddesine önerge ile ekleme yapıldı. Buna göre, kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle mahkemeye yapılan başvuru sonrasında, hakimin verdiği erişimin engellenmesi kararına konu yayının veya aynı içerikteki yayınların başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili kişinin başvurusu halinde Erişim Sağlayıcıları Birliği, mevcut kararı söz konusu diğer adresler için de uygulayacak. Kabul edilen maddeye göre, kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması halinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hakimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini isteyebilecek. Bu kişi ve kuruluşların talepleri en geç 24 saat içinde cevaplandırılacak, hakim de bu kapsamda erişimin engellenmesine karar verebilecek. Hakim kararı, kurulacak olan Birlik tarafından yerine getirilecek. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemeyecek. Erişimin engellenmesine konu olan içeriğin yayından çıkarılması halinde hakim kararı kendiliğinden hükümsüz kalacak.

Özel hayatın gizliliği

Torba Tasarının “özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başlıklı 101’nci maddesinde de önerge ile değişikliğe gidildi. Değişiklikle, özel hayatın gizliliğinin ihlalini sadece gerçek kişilerin iddia ederek başvuruda bulunacağı karara bağlandı. Önerge ile, maddedeki “başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleri” ifadesi de metinden çıkarıldı. Aynı fıkraya “TİB Başkanlığı tarafından verilen karara karşı sulh ceza mahkemelerine itiraz edilebileceği” hükmü eklendi.

T24

Muzaffer Gençdoğan/ANKARA