Islak mı, Soğuk mu? İnsanların Ayırt Edememe Sebebi Aslında "Islaklığı" Algılayan Sinirlerinin Olmaması!
Kış aylarında balkona çamaşır astığınız oldu mu hiç? Belli bir süre sonra da bu çamaşırları toplamaya karar verdiniz fakat çamaşırların kuruyup kurumadığını bir türlü anlamıyorsunuz. Yıkayıp astığınız çamaşırlarınız hala ıslak da olabilir, soğuk havanın etkisiyle soğuk da olabilir! Evirip çevirdiniz, orasına burasına dokundunuz ama hala anlamıyorsunuz. Islak mı yoksa sadece soğuk mu?
Aslında buna karar verememe sebebiniz insanlarda 'ıslaklığa duyarlı sinirlerin' olmaması. Peki nasıl oluyor da 'ıslak' kavramı beynimizde oluşuyor?
Gelin detaylıca öğrenelim!
Kış aylarında balkona çamaşır astınız mı?
Eğer cevabınız 'evet' ise birazdan anlatacağımız olay size daha tanıdık gelecek. Çamaşırlarınızı tıpkı yaz aylarında olduğu gibi balkonda kurumaya bıraktınız. Hatta onlara daha fazla süre tanıdınız ve açık havada püfür püfür kurumalarını bekliyorsunuz.
Sıra geldi çamaşırları toplamaya. Elinizi birine attınız ve 'yok hala kurumamış' dediniz. Diğerine baktınız, o da aynısı. Bir diğeri bir diğeri derken çamaşırların kuruyup kurumadığını anlamadığınıza karar verdiniz. Bu süreç muhtemelen kış aylarında balkonda çamaşır kurutmak isteyen herkesin başına gelmiştir.
Peki neden bir çamaşırın ıslak mı yoksa soğuk mu olduğuna karar veremiyoruz?
Bu sorunun cevabı sizi birazcık şaşırtabilir. Islaklığı algılamak için özel reseptörler vardır. Fakat bu reseptörler çoğu canlıda bulunsa da insanda yoktur!
İnsanlarda 'ıslaklığa duyarlı reseptör' yoktur. Yani bir çamaşırın ıslak mı yoksa soğuk mu olduğunu algılayamamak sizin suçunuz değil.
2015 yılında yapılan bir araştırma, insanlarda bu sinirin olmadığını ortaya koydu. Haliyle bilim insanları 'ıslaklığın' bir illüzyon olduğunu düşünmeye başladı.
Madem hissedemiyoruz, gerçekten ıslak olduğunu bildiğimiz cisimlere nasıl ıslak diyebiliyoruz?
İnsanların ıslaklığı nasıl algıladığı düşündüğünüzden çok daha karmaşık.
Bu konuda yapılan araştırmalara göre insanlar ıslaklığı algılamak için bir dizi duygusal girdiyi kullanıyor. Farkında olmasak da beynimiz cismin soğukluğunu ve kayganlığını karşılaştırıyor. Önceden sahip olduğumuz deneyimlerle o anki hislerimizi karşılaştıran beynimiz, soğuk olan cisimleri daha çok ıslak olarak niteliyor.
Bir buzun ıslak olduğunu nasıl biliyorsunuz? Hem soğuk hem de kaygan olması bize buzun ıslak olduğu bilgisini veriyor. Çamurda yürüdüğünüzde ıslanacağınızın bilgisi de aynı bu şekilde oluşuyor. Yumuşak, muhtemelen soğuk ve kaygan: Karşınızda ıslak bir çamur!
Bazen beyniniz size oyun oynar ve aslında kuru olan bir cismi ıslak olarak algılamanıza sebep olur.
Örneğin eldiven kullanarak temizlik yaptığınızı düşünelim. Kaliteli bir eldiven kullanıyorsanız muhtemelen eliniz ıslanmaz. Fakat siz, kuru elinizi ıslakmış gibi hissedebilirsiniz. Bu, beyninizin çeşitli girdiler kullanarak bir sonuca varmaya çalıştığının kanıtıdır.
Suyla ilgileniyor, su soğuk ve BİNGO! Elleri muhtemelen ıslak.
Yanıldın sevgili beyin, elim ıslak değil :)
Peki kıllı deri bölgesinin ıslaklığa daha duyarlı olduğunu biliyor muydunuz?
Evrim Ağacı'nın aktardığı araştırmada, Davide Fillingeri ve arkadaşları 13 sağlıklı erkeği sıcak, orta ve soğuk uyaranlara maruz bıraktılar. Deneyde insanların hem ön kollarındaki kıllı deri bölgesi hem de parmak uçlarındaki kılsız deri bölgesi test edildi. Araştırmada ayrıca ıslaklığı algılayan sinirlerimiz baskılanarak ıslaklık algısının nasıl değiştiği incelendi.
Sonuç olarak ıslaklıkla ilgili 3 farklı dikkat çekici sonuç elde edildi:
Soğuk cisimler, basınç ve yüzey şekline göre yapılan değerlendirme sonucu ıslaklık algısı oluşuyor.
Derimizde bulunan A-tiği sinir hücreleri (sıcaklık ve basıncı algılar) baskılandığında ıslaklık algısı kayboluyor.
Kıllı bir deri bölgesi ıslaklık konusunda daha duyarlı oluyor.
Islaklığı hissedebilen türler ise böcekler.
Böcekler, ıslaklığı hissedebilecek özel reseptörlere sahiptir. Bu sayede av ve avcılarının bıraktığı ıslaklığı hissedebilir. Kim bilir belki bir gün yapay sinirler üretilir ve biz de çamaşırların ıslak mı yoksa soğuk mu olduğunu kolayca anlayabiliriz!
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
İlginizi Çekebilir
Yorum Yazın
Kaliteli içerik 👍
Vardır bir nedeni illaki.