Harezmi, cebiri bir bilim dalı haline getiren, zamanının en kapsamlı matematik kitabını yazan bilgindir. En önemli eseri, Kitabü'l Cebr ve'l Mukabele'dir. Sonraları Latince'ye çevrilen kitap, matematik bilimi tarihinde çok özel bir yer tutmaktadır. Bu kitapla cebir, batıda bağımsız bir matematik disiplini olarak tanınmaya başlamıştı.
Harizmi kitabını yazarken, bilinmeyen için 'şey', a ve b katsayıları için 'dirhem' ve x ile katsayı çarpımları için ise 'kaab' sözcüğünü kullanmıştı. Endülüslü Müslüman matematikçilerinin metinleri ile İspanyolca'ya 'xay' olarak çevrilen 'şey' kelimesi, zamanla değişerek, matematikteki ünlü ''x'' kavramına dönüştü.
Tek bilinmeyenli ikinci dereceden denklemi bulan, çözümünü çizim yöntemi ile, yani geometrik olarak açıklayan ilk matematikçi de Harizmi oldu. Bir başka söylemle, bugün kullandığımız ve Avrupa kaynaklı sandığımız matematik terminolojisi, Avrupa'ya Harezmi’nin bir hediyesi!
Günümüzde Harezmi’nin kitapları, aritmetik üzerine yazılmış en eski eserler olarak kabul ediliyor. Batının saygıyla andığı, bizim ise matematik kitaplarında yer bile vermediğimiz Harizmi, bilim tarihine yön veren ender insanlardandı. Onun matematik eserlerinden, Avrupa'nın üniversitelerinde 17. yüzyıla kadar ana ders olarak yararlanılmıştı.
Yorum Yazın