Japonya'dan İkinci Dünya Savaşı Özrü

Japonya Başbakanı Şinzo Abe, İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya’nın saldırganlığı nedeniyle yaşamını yitiren ya da acı çekenler nedeniyle duyduğu “derin üzüntüyü” dile getirdi ve “içten taziyelerini” sundu

Savaşın sonunun 70’inci yıldönümünde açıklama yapan Abe, Japonya’nın suçsuz insanlara sonsuz acı ve zarar verdiğini kabul etti ve kendinden önce gelen başbakanların konuyla ilgili özürlerine değindi. Ancak Abe, kendi adına yeni özür dilemedi.

Ancak bu açıklamanın Japonya’nın bölgedeki komşularını tatmin etmesi beklenmiyor. Özellikle Kore ve Çin, Abe’nin, Japonya’nın Asya’yı sömürgeleştirme sürecinde Japon ordusunun işlediği suçlara özellikler değinmesini istiyordu.

Washington’da Başkan Obama’nın sözcüsü Ned Price, Başbakan Abe’nin vicdan azabı içeren açıklamasını ve kendinden önce gelen hükümetlerin tarihe yaklaşımını onaylamasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.

Price, Amerika’nın, Abe’nin konuşmasında, Japonya’nın gelecek yıllarda uluslararası barış ve refaha daha fazla katkı yapma konusundaki sözüne de önem verdiğini ifade etti. Sözcü ayrıca Japonya’nın 70 senedir barış, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne bağlılığının tüm uluslalar için örnek oluşturduğunu söyledi.

Özür ve Tazminat

Konuşmasında savaşın nedenlerinden biri olarak Batı emperyalizmini gösteren Abe, buna rağmen Japonya’nın sorunları güçle çözme kararının yanlış olduğunu söyledi ve gelecekte sorunlara barışçıl çözümler aranacağına söz verdi.

Açıklama, Çin ve Kore medyasının memnun etmişe benzemiyor. Çin’in Şinhua haber ajansı Abe’nin konuşmasında Japonya’nın gelecek nesillerinin İkinci Dünya Savaşı suçları nedeniyle özür dilemeye devam etmesinin gereksiz olacağı yönündeki ifadesini manşete taşıdı.

Şinzo Abe’nin konuşmasını hazırlarken hem bölgesel hassasiyetleri göz önünde bulundurduğu, hem de Japonya’nın savaş suçlarının abartıldığını ve de ülkenin yeterince özür dilediğini düşünen milliyetçileri memnun etmeye çalıştığı bildirildi. Abe’nin böyle düşünenleri memnun etmek için, “Savaşta yer almayan nesiller sonu gelmeyen özürleri dilemek zorunda kalmamalı,” cümlesini kullandığı düşünülüyor.

‘Konfor Kadınları’

Güney Kore Cumhurbaşkanı Park Geun-hye, Başbakan Şinzo Abe, İkinci Dünya Savaşı’ndan askeri genelevlerde çalıştırılan ve “konfor kadınlar,” olarak bilinen Koreli kadınlardan özür dileyene ve tazminat ödeyene kadar ikili görüşmeler yapılmayacağını açıklamıştı.

İkinci Dünya Savaşı’nda Asya’nın farklı yerlerinden gelen 200 bin kadının bu ‘konfor kadını’ olarak kullanıldığı düşünülüyor.

Abe, açıklamasında doğrudan konfor kadınlarına değinmese de, genel olarak acı çeken ve onurları ellerinden alınan kadınlardan bahsetti.

Abe, “Cephe arkasında onurlarına zarar verilen kadınlar olduğunu asla unutmamalıyız,” diye konuştu.

Seul’daki Sejong Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Hosaka Yuji, Abe’nin konuşmasının Güney Kore’nin beklediklerine cevap vermediğini belitti.

Hosaka, hiçbir şeyin çözülmediğini, konuşmanın hayal kırıklığı yarattığını ve Japonya’nın Asya’nın önde gelen bir ülkesi olarak sorumluluğunu yerine getirmediğini ifade etti.

Güney Kore dışişleri bakanı Japon mevkidaşına, Kore’nin konuşmaya cevap vermeden önce Başbakan Abe’nin konuşmasını detaylı biçimde inceleyeceğini belirtmişti.

Abe’nin milliyetçi destekçileri, konfor kadınlarının fuhuşa zorlanmadığını, kendi istekleriyle fuhuş yaptıklarını söyleyerek bölge halklarını kızdırıyor. Abe hükümeti ders kitaplarında savaş döneminde işlenen suçların ağırlığını azalttı. Abe’nin savaşta ölen milyonların yanı sıra binlerce hüküm yemiş savaş suçlusunun da isminin bulunduğu Yasukuni tapınağını ziyaret etmesi nedeniyle de tepki çekmişti.

Yeni Dış Politika Kuşku Yaratıyor

Seul’daki Yonsei Üniversitesi’nden siyaset profesörü Moon Chung-in, Abe’nin daha önceki eylemlerinin herhangi bir özrü imkansız kıldığını söyledi. Abe’nin sözlerinin Çin ve Kore’de kuşkuyla karşılandığını söyleyen profesör, insanların Japonya’dan içtenlik beklediğini ancak bu içtenliğin daha önceden zarar gördüğünü belirtti.

Tarihle ilgili tartışma aynı zamanda Abe’nin, Japon anayasasını değiştirerek, orduyu barışçıl bir rolden daha aktif bir role hazır hale getirdiği döneme denk geldi. Yeni uygulamalar, orduya halkı ve Japonya çıkarlarını koruma açısından daha fazla esneklik tanırken, ülkeyi ve Amerika gibi müttefikleri korumayı da görev tanımına sokuyor.

Abe bu değişikliğe neden olarak Çin’in denizlerdeki artan varlığını ve Kuzey Kore’nin nükleer silaha sahip olmasını gösteriyor.

Ancak Japonya’da anketler halkın, anayasanın pasifist yapısının değiştirilmesine karşı olduğunu gösteriyor. Ülkede değişikliklere karşı eylemler düzenlendi.

Tokyo’nun komşuları da Japonya’nın daha saldırgan askeri tutumundan endişe duyuyor.

Washington bir taraftan Japonya’nın daha güçlü askeri varlığını desteklerken, bir taraftan da bölgedeki tarihi konuları açık ve yapıcı bir biçimde çözmesini tavsiye ediyor.

VOA