Kuzey İrlanda’da Şiddeti Bitiren Referandum: Halkın Rekor Oyu Barışı Başlattı
Dünyada kanlı çatışmaların ardından kalıcı barışın sağlandığına dair çok örnek bulunuyor. Bunlardan birisi de Kuzey İrlanda’da yaşandı. İrlanda Cumhuriyet Ordusu ya da kısaca IRA… Kuzey İrlanda’nın Birleşik Kralık’tan ayrılarak bağımsızlığa kavuşmasını savunan IRA 1969 yılında kuruldu. Örgüt bağımsızlığın silahlı mücadele ile mümkün olduğunu şiar edinmişti. 1970’li yıllarda silahları saldırılarını artıran IRA, İngiltere’ye karşı çeşitli şiddet eylemlerinde bulundu.
1981 yılında Kuzey İrlanda milletvekili olarak İngiltere Parlamentosu’na giren Bobby Sands’in cezaevinde açlık grevinden ölümünün ardından IRA yanlıları Sinn Fein isimli partiyi kurdu.
1998 yılında ise Kuzey İrlanda Anlaşması’nın imzalanmasıyla silahlı örgüt IRA ateşkesi kabul etti ve silahlarını bıraktı.
Asırlar boyu İngiliz sömürgesi olan Kuzey İrlanda'da Protestanlar ve Katolikler, İngiliz himayesinde kalmak isteyenler ve istemeyenler olarak ayrıldı.
Protestanlar Birleşik Krallık himayesinde kalmayı destekledi. Katolikler ise İngiltere'den bağımsız olup İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmek istedi.
Halkın çoğunluğu Katolik'ti. Ancak hükümet Protestan çoğunluğa sahipti. İki tarafın ayrılıkçı düşüncesi çatışmaları da beraberinde getirdi.
1960’lı yıllarda toplumun şiddet protestoları arttı ve “Troubles” olarak adlandırılan 30 yıllık çatışma süreci başladı.
Uzun yıllar boyunca süren çatışmalar binlerce kişinin ölümüne neden oldu.
Kuzey İrlanda’nın bağımsızlığı için 1960 yılında kurulan İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) bağımsızlığın silahlı mücadele ile olacağını savunuyordu.
Anti emperyalizm karşıtı bu silahlı örgüt İrlanda’nın İngiliz sömürgesinden kurtulması ve bir cumhuriyet olması gerektiğini savunuyordu. ABD, IRA’yı terör örgütü listesine dahil etmişti. IRA, İngiltereyi hedef alarak pek çok bombalı eylemler gerçekleştirdi.
1981 yılında bir milletvekilinin açlık grevinde ölmesi, bir siyasi partinin doğuşuna sebep oldu.
IRA'nın siyasete girme süreci, Kuzey İrlanda milletvekili olarak İngiltere Parlamentosu'na giren Bobby Sands'in ölümüyle başladı. Sands, cezaevinde açlık grevi sırasında hayatını kaybetti. Bu olay, çatışma sürecinin en önemli dönüm noktalarından biriydi.
Sands'in ölümünün ardından IRA yanlıları tarafından Sinn Fein partisi kuruldu.
‘Demir Leydi’ IRA ile görüşmek için önşart sundu.
Dönemin İngiltere Başbakanı Demir Leydi lakaplı Margaret Thatcher, IRA’yla görüşmek için bir şart sundu: “Silahları bırakın.”
İşçi Parti’nin başa geçmesiyle barış sürecinin adımı atıldı.
Ancak Demir Leydi’nin bu şartı karşılık bulmadı. Margaret Thatcher’ın ardından başkanlık koltuğuna oturan John Major, IRA’ya görüşme çağrısı yaptı. 1994’te silahlı örgüt kısa süreli bir ateşkes ilan ediyor ancak Sinn Fein ile görüşülmemesi üzerine yeniden çatışmaya başlıyor.
Ta ki İşçi Partili Tony Blair’in başkanlığa seçilmesine kadar…
(Fotoğraf: John Major)
Blair, ön şart koymadan Sinn Fein lideriyle görüştü.
Blair, herhangi bir şart koşmadan IRA’nın partisi Sinn Fein’in lideri Gerry Adams ile görüştü. Böylece IRA’nın yasal kolu sürece dahil edilmiş oldu.
1998 yılında Kuzey İrlanda Anlaşması imzalandı.
IRA ile yapılan görüşmelerin ardından 1998 yılında Kuzey İrlanda Anlaşması imzalandı. IRA bu anlaşmanın ardından silah bırakma kararı aldı. Buna karşılık olarak da İngiltere IRA mahkumlarını serbest bıraktı. İngiltere ayrıca Kuzey İrlanda’ya yerinden yönetim hakkı verdi.
Böylece Kuzey İrlanda Parlamentosu yeniden açıldı.
Halk oyuna sunuldu.
Anlaşma halk oylamasına sunuldu. Eğer Kuzey İrlanda halkı İrlanda Cumhuriyeti’ne bağlanmayı onaylarsa, anlaşma kabul edileceği anlamını taşıyordu.
Referandumda Kuzey İrlanda’da yüzde 71 destek oyu verildi. Rekor oyla 25 yıllık çatışma ve 13 yıl süren barış görüşmelerinde kazanım elde edilmiş oldu.
Yapılan anlaşma günümüzde tüm sorunları ortadan kaldırmasada şiddet olaylarını sona erdirmede önemli bir role sahip olduğu düşünülüyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yeni Barış Süreci Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Öcalan'ın Çağrısıyla İlgili İlk Açıklama!
Yorum Yazın
İki gündür sapla samanı karıştırmak konusunda editöryel bir başarı sergiliyorsunuz. Bizdeki şiddetin birincil sebebi, adli kontrol şartıyla serbest bırakılan... Devamını Gör
kürtler tc zulmüne 40 yildir direniyor.. tcye güven olmaz
Eğer sandıktan sözde barış çıkacağına inansalardı halka sorarlardı bizde ki sandık hikaye oyun diledikleri gibi müdahale edebiliyorlar halkın iradesi sandığa... Devamını Gör