Sansür İhtarnamesine Twitter Sessiz
Twitter'ın Türkiye'deki içerik gizleme politikasını ifade özgürlüğü ihlali olarak değerlendiren iki akademisyen, sosyal medya şirketine noter aracılığıyla ihtarname gönderdi. Al Jazeera'ye konuşan akademisyenler, 'Erişim engellerinin devam etmesi durumunda Türkiye ve ABD'de bütün yasal yollara başvuracağız' diyor. Twitter yetkilileri ise ihtarname ile ilgili yorum yapmaktan kaçınıyor.
Twitter’ın geçen hafta gerçek kimliği bilinmeyen ‘fuatavni’ hesabını kapatması ve aralarında gazetecilerin de bulunduğu 30’a yakın Twitter kullanıcısına uyarı mesajı göndermesi üzerine, Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, sosyal medya şirketine ihtarname gönderdi. Twitter'ın erişim engelleme politikalarını sansür olarak nitelendiren Akdeniz, Al Jazeera Türk'e 'İhtarnameye cevap alamazsak ya da Twitter bu uygulamalara devam ederse ikinci adımımızı atacağız' dedi. Al Jazeera'nin ulaştığı Twitter'ın Türkiye'deki avukatıysa ihtarname ile ilgili yorum yapmak istemedi.
Noter aracılığıyla şirketin ABD’deki merkezine ve Türkiye’deki avukatına gönderilen ihtarda akademisyenler, Twitter’ı ifade özgürlüğünü korumaya çağırdı. Anayasa Mahkemesi’nin Twitter ve YouTube’a erişim engelini ifade özgürlüğü ihlali saydığını hatırlatan hukukçular, kaleme aldıkları ihtarnamede şirketten içerik gizleme politikasına (country withheld content policy) son vermesini istedi:
“Hükümet yetkilileri ile gerçekleştirilen görüşmelerin ardından şirketiniz Türkiye’de ülke bazlı içerik gizleme politikasını uygulamaya başlamıştır. Belirtilmelidir ki; bu durum yasal bir zorunluluktan kaynaklanmamaktadır. Bu uygulama çoğu zaman siyasi ifade özgürlüğü ve haberleşme özgürlüğü bakımından önemli sonuçları olan ihlallere yol açmaktadır. Nihayet son dönemde Twitter hesapları hakkında verilen ve şirketiniz tarafından sorgusuzca uygulanan engelleme kararları, basın hürriyetinin açık ihlali haline dönüşmüştür.”
'ABD'de yasal yollara başvururuz'
Öğretim üyeleri, Twitter’ın Türkiye’deki engelleme kararlarını örnek gösterdikleri ihtarnamede, şirketten ülke bazlı içerik gizleme politikası dahil, tüm engellemelere son vermesini ve bunları kamuoyuna açıklamasını istedi. Dilekçede ayrıca, “Aksi halde gerek Türkiye’de gerekse ABD’de tüm yasal yollara başvurmaktan geri durmayacağımızı ihtar ederiz” denildi.
Al Jazeera Türk’e konuşan Prof. Dr. Yaman Akdeniz’e göre Twitter’ın Türkiye’deki mahkeme kararlarını uygulamak gibi hukuki bir yükümlülüğü yok. Akdeniz, Twitter’ın içerik gizleme politikasını hangi kriterler çerçevesinde uyguladığını anlamanın zor olduğunu söylüyor. Twitter veya diğer sosyal medya şirketlerinin hiçbir ülkede sansür uygulamalarının parçası olmaması gerektiğini savunan Akdeniz, “Bu şirketler ülkelerden gelen bu tip taleplere karşı maliyeti ne olursa olsun dik durmalıdır. Aksi takdirde bugün Türkiye, yarın Rusya, ertesi gün İran ve Çin’den gelen talepleri de karşılamak zorunda kalacak ve tek kaygısı ticari kaybı olan şirketlere dönüşeceklerdir” diyor. Gönderdikleri ihtarname ile Twitter’a Türkiye’deki siyasi ifade özgürlüğünü ne kadar etkilediklerinin farkına varmalarını sağlamayı amaçladıklarını söyleyen Akdeniz, şirketin engelleme uygulamalarına devam etmesi durumunda ikinci adımlarının ne olacağını şöyle özetliyor:
“Şimdilik cevap bekliyoruz. Cevap alamazsak veya Twitter bu uygulamalara devam ederse ikinci adımımızı atmak için hazırlıklarımıza devam ediyoruz. Dava stratejilerimiz hakkında bilgi vermek için biraz erken. Fakat ihtarnamede gerek Türkiye’de gerekse ABD’de tüm yasal yollara başvurmaktan gerçi durmayacağımızı açıkça belirttik.”
Twitter'dan uyarı mesajı: Tweet(ler)inizin Türk hukukunu ihlal ettiği iddia ediliyor
İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği, 15 Ocak’ta aralarında gazetecilerin de bulunduğu 30’a yakın Twitter kullanıcısının attığı bazı tweetlere erişim engeli kararı aldı. Mahkeme kararının ardından Twitter kimi tweetleri ‘buzlarken’ kimi tweetler içinse kullanıcılara uyarı e-maili gönderdi. Gazeteci Aysun Yazıcı’nın Al Jazeera Türk ile paylaştığı Twitter Hukuk Ekibi’nden gelen uyarı e-mailinde şu ifadeler yer alıyor:
“Sayın Twitter Kullanıcısı, @yaziciaysun Twitter hesabınızla ilgili Twitter’a ulaşan bir şikayet / mahkeme kararı hakkında sizi bilgilendirmek amacıyla bu e-posta mesajını gönderiyoruz. Söz konusu yazışma ile Tweet(ler)inizin Türk hukukunu ihlal ettiği iddia edilmektedir. Bu Tweet(ler) hakkında ileride bir işlem yapmak durumunda kalabiliriz. Kullanıcı hesabınızdan aşağıda belirtilen içeriği gönüllü olarak kaldırmak isterseniz, lütfen bizi derhal bu e-posta mesajına cevap vererek bilgilendiriniz.'
Türkiye en çok içerik kaldırma talebinde bulunan ülke
Twitter'ın 2012'den beri yayımladığı şeffaflık raporuna göre ülkelerin içerik kaldırma ve hesap kapattırma talepleri 2014 yılında %54 arttı. Yayımlanan son rapora göre 1 Ocak - 30 Haziran 2014 tarihleri arasında toplam 65 mahkeme kararı, 121'i diğer yetkili talepleri olmak üzere Twitter'a toplamda 304 hesap ile ilgili kapatma talebi iletildi. Twitter bu taleplerin sonunda 17 hesabı engellediğini, 183 tweet'i kaldırdığını açıkladı. Twitter'dan en fazla kullanıcı bilgisi talep eden ülke ABD olurken, en çok içerik kaldırma talep eden ülkeyse Türkiye. Türkiye'yi 112 içerik kaldırma talebiyle Fransa ve 42 taleple ABD takip ediyor. Twitter'ın 2014'ün ilk altı ayında buzladığı toplam hesap sayısının 25 olduğu ve bunların 19'u Türkiye'deki kullanıcılara ait.
Twitter'ın avukatı yorum yapmadı
Al Jazeera'nin ulaştığı Twitter'ın Türkiye'deki avukatı ihtarname ile ilgili yorum yapmak istemedi. Twitter'ın San Francisco'daki iletişim departmanına telefonla ulaşılamazken, e-mail attığımız Twitter Hukuk Departmanı'ndan da bir yanıt alamadık.
Şükrü Oktay Kılıç, Al Jazeera Turk
