Şehrinizin Adı Nereden Geliyor? Marmara Bölgesi'ndeki Şehirlerin İsim Kökenleri

Yaşadığımız şehrin isminin nereden geldiğini biliyor muyuz? Tarihsel dönüşüm ve değişim genel olarak belirleyici olarak bilinir, ancak bu isimlerin neden bu şehirlere verildiğini derinlemesine bilmek günlük bilgiler açısından yararlı. Gelin hep birlikte yaşadığımız şehrin adını öğrenelim. Bölge bölge şehirleri ele alacağımız bu incelemede ilk durak ülkemizin nüfus yoğunluğu en yüksek bölgesi olan Marmara bölgesi.Edirne, Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapmış ve Doğu Trakya'dan Avrupa'ya açılan bir kapı olarak üst düzeyde önem verilmiş bir şehir. Tarihi dokusu da bu şehri çok farklı bir noktaya koyuyor. Şehrin şu anki adını almadan önceki adı Hadrianapolis, yani Kral Hadrian'ın şehri anlamına gelen bu kelime. Bu ismin öncülleri olarak da Odrisya, Orestias ve Uscuduma isimleri bu şehre verilmiştir. Bizans döneminde Doğu-İslam dünyası Edrenos, Edrene ve Edreneboli isimlerini bu şehirle anmışlardır. Etimolojik olarak bu ismin kökenine bakar isek, Grekçe/Yunanca/Rumca dillerini görüyoruz.Bu sahil şehrimizin bilinen en eski adı M.Ö. 5.yüzyıldan aktarılıyor. Heredot tarihinden bildirildiği gibi bu bölgenin adı Bizanthe olarak biliniyor. Daha sonraki kaynaklarda Rhaedestus ismi de anılmakta. Geç Bizans döneminde Rodosto olarak aktarılan bölgenin adı Osmanlı dönemi ile birlikte Rodosçuk olarak kaynaklarda yer alıyor. 1732 yılı itibariyle Tekfurdağı olarak adlandırılan bu bölge cumhuriyetin ilanı ile Tekirdağ ismini alıyor. Görüldüğü üzere bu isim Türkçe kökenli.Trakya'nın bu güzel şehrinin tarihine baktığımızda bölgenin Saranta Ekklises olarak anıldığı biliniyor. Şehrin Osmanlı hakimiyetine girmesi ile birlikte Kırkkilise ismi anılmaya başlanmıştır. 1924 yılında çıkan cumhuriyet kanunu ile birlikte Kırklareli ismi resmen yürürlüğe girmiştir.Yakın tarihimizin değiştiği yer olarak toplumsal belleğimize kazınmış Çanakkale, tarihin her döneminde çok önemli bir geçiş noktası olarak görülmüştür. Bu şehrin bilinen ilk adı Troas. Sonrasında Hellespont adı da bu bölgenin adı olarak kabul edilmiştir. Osmanlı fethinden sonra Kale-i Sultani ya da Çanak Kalesi adı verilen bu şehir günümüze kadar adını korumuştur.Bu güzel şehrimizin adının kökeni ile ilgili iki adet teori mevcut. İlkinde, Bizans zamanında bölgenin adı olan Paleokastio köken olarak kabul edilmektedir. Kelime anlamı olarak eski hisar anlamına gelen bu isim dönüşerek Balıkesir'e dönüştüğüne inanılır. Bunun yanında Arapça'da bol/çok anlamına gelen kesir kelimesinden hareketle balı bol olan yer olarak Balıkesir'in adının aktarıldığı da iddia ediliyor.Tarihten bu yana çok önemli bir geçiş noktası olarak öne çıkan Bursa, Osmanlı başkentliği de yapmış önemli tarihsel bir dokuya da sahip şehirlerimizden birisi. M.Ö. 300'lerde bu bölgede yaşayan Brinlerin kralı Purisas'ın yönetim merkezi olarak bu şehri seçmesi ile buraya Prusa adı verilmiş oldu. Zamanla dönüşerek Bursa bu şehrimizin adı oldu.Ülkemizin en küçük şehirlerinden biri olan Bilecik tarihsel anlamda çok önemli olayların merkezinde olan bir bölge olarak karşımıza çıkıyor. Bizans zamanında bölgede yer alan Bilekoma Kalesi, Bilecik'in bugünkü adını almasında köken olarak kabul ediliyor.Osmanlı döneminde bu bölgeye Yalakabad ve ardından Yalı Ovası adı verilmiştir. Deniz kenarında düz bir bölge olmasından dolayı bu adı aldığı anlaşılmaktadır. Adı günümüze kadar Yalova olarak dönüşen bu şirin şehrimizin önemli konumu sebebiyle tarih boyunca önemli bir üs olarak kullanıldığı bilinmektedir.Bu şehrimizin adı ortasından akan Sakarya nehrinden gelmektedir. Köken olarak da bu bölgede bulunan Frigler yaşam kaynağı olarak gördükleri nehirlerine tanrılarının adı olan Sangari ismini vermişlerdir. Zamanla bu isim Yunanca'daki saldırgan anlamına gelen Zakharion kelimesine dönüşmüştür. Bölgenin Türkler'in kontrolü altına girmesiyle birlikte adı da Sakarya'ya dönüşmüştür.Ülkemiz ekonomisinin lokomotifi olan Kocaeli, tarih boyunca konumu sebebiyle önemle anılan bir yer olmuştur. Osmanlı Beyliği'nin ilk akınları ile toprakları büyüyorken, bu bölgeyi elde eden Akçakoca sebebiyle bu bölgeye Kocaeli adı verilmiştir.Kimilerine göre dünyanın merkezi olarak kabul edilen İstanbul'un tarihini bu satırlara sığdırmak imkansız. Bizans döneminde şehrin adı olarak Byzantion ve Konstantinapolis kelimelerinin kullanıldığı aktarılıyor. Şehir bu kadar önemli olunca bu konuda da çok fazla teori olması çok normal. Biu teoriler içinden en akla yatanı ise, Rumca'da şehre doğru anlamına gelen Stinpolis kelimesinden İstanbul'a dönüşmesi.

Edirne

Tekirdağ

Kırklareli

Çanakkale

Balıkesir

Bursa

Bilecik

Yalova

Sakarya

Kocaeli

İstanbul

Yorum Yazın