SOLCU FEMİNİST MOTORCU ERDOĞAN İÇİN GELİYOR

Foreign Policy'den Nick Ashdown CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında bir makale yayınladı.

İşte kozmopolitik.com.tr olarak çevirdiğimiz Foreign Policy’de yayınlanan Nick Ashdown’un kaleminden hazırlanan Canan Kaftancıoğlu portresi:

Geçen yıl, Türkiye’nin kötü şöhretli ve parçalanmış muhalefeti nihayet birlikte hareket etti ve yerel seçimler sırasında birçok büyük şehirde iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'ni (AKP) yendi. İstanbul’un nazik yeni belediye başkanı Ekrem İmamoğlu, en büyük ilgi ve krediyi aldı. Ancak uluslararası medyada çok az kişi erkeğin arkasındaki kadını fark etti - Cumhuriyetçi Parti Partisi'nin (CHP) İstanbul İl Başkanı motosiklet süren, solcu, feminist, LGBTİ yanlısı Canan Kaftancıoğlu.

Canan Kaftancıoğlu, partisinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la mücadelede gösterdiği başarıda İstanbul için önemli bir faktör olarak kabul ediliyor. Hem kamusal putları yıkan hem de yorulmak bilmeyen Kaftancıoğlu, 48 yaşında, geleneksel olarak yaşlı erkeklerin egemen olduğu bir partide kuşak değişiminin sembolüdür. Politika tarzı, kendi partisinin milliyetçi fraksiyonunun örtülü bir şekilde reddeder, Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e adanmıştır hem azınlıklara hem de dindar Müslümanlara karşı hoşgörülü olmayı kapsar. Kaftancıoğlu, geçmişte partide egemen olan ancak şimdi çok az temas gücü kalan bu zihniyete karşı geri adım atmamasıyla biliniyor.

Bu cesur düşünce tarzı, CHP’nin devam etmekte olan yükselişini körükledi. Aynı zamanda onu Erdoğan’ın hedefi haline getirdi.

Kaftancıoğlu, 70li ve 80li yıllarda Karadeniz’in Ordu ilinde ev hanımı bir anne ile öğretmen bir babanın kızı olarak yetişti. Foreign Policy’e verdiği yazılı röportajda ‘’bir köyde doğan, yoksulluk içinde büyüyen ancak Cumhuriyet’in sağladığı fırsat eşitliği sayesinde kim olduğunu bulan binlerce Türkiye vatandaşından biriyim.’’ Demecini verdi.

Kaftancıoğlu tıp eğitimini aldığı İstanbul’da Adli Tıp alanında uzmanlaştı. Fakat aynı zamanda üniversite hayatı devam ederken siyasete karıştı, üniversitelere girmesi yasak olan türbanlı kadınların haklarını savundu ve tezini o zamanlar Türkiye'de yaygın olan işkence vakaları üzerine yazdı. Daha sonra kendisini TİHV ile aktivistliğe adadı ve sonrasında faili meçhul cinayetlere kurban verilen siyasi kişilerin aileleriyle birlikte Toplumsal Bellek Platformu’nu kurdu.

Kaftancıoğlu, 1980 yılında solcu olduğu için ülkücüler tarafından öldürülen Cumhuriyet yazarı Ümit Kaftancıoğlu’nun gelinidir.

“O bir politikacı kadar aktivist. Sivil aktivizm alanındaki çalışmaları çok önemli ve çığır açıcıydı. Neredeyse eski dönemle ilişkili klişeleşmiş CHP'nin tam tersi gibi. ” yorumunda bulundu CHP Eski MV. Aykan Erdemir.

Kaftancıoğlu 2011’de İstanbul İl Başkanlığı’nda Basın ve Kültür’den Sorumlusu İl Başkan Yardımcısı oldu. 2012 yılında İl Başkanvekili olan Kaftancıoğlu, 2018’de İl Başkanı olmadan önce Parti Meclisi’nde görev aldı.

İstanbul İl Başkanı olduğundan beri enerjisini diğer partilerle bir araya gelmeye, gençleri harekete geçirmeye, parti tabanı tarafından ihmal edilmiş nüfusun göz ardı edilen kesimleriyle buluşmaya adadı.

‘’CHP’nin önceki dönem bakış açısı eğer doğru düşüncelere sahipseniz ve insanlar bunu anlamıyorsa insanlar suçludur şeklindeydi. Canan Kaftancıoğlu, dışarı çıkıp insanları daha demokratik ve doğru düşüncelere sahip olduğunu ikna edebilecek kişidir.’’ Diyor İstanbul Bilgi Üniversite’si siyaset bilimi profesörü İlter Turan.

Kaftancıoğlu'nun rehberliğinde, İmamoğlu ve diğer belediye başkanları, Erdoğan'ın vahşi kutuplaşma ve karşıtlığının anti üslubu olan “Radikal Sevgi” stratejisi olarak adlandırılan yeni bir yol aldı. Bu, ötekileştirilmiş grupları kazanan, olumlu, kapsayıcı dil (Türk siyasetinin kısır dünyasında son derece nadir) kullanarak ve Erdoğan'ın çekiçle vura vura yaptığı kültürel fay hatlarını iyileştirmeye çalışmayı içeriyordu. İmamoğlu ‘’Her şey çok güzel olacak’’ gibi son derece pozitif bir slogana sahipti ve CHP siyasetçilerinden nadir beklenen bir şekilde dindar Müslümanları camide dua okuyarak kapsadı.

Parti, Türkiye’nin ekonomik sıkıntılarıyla yüzleşen kesimlerine, CHP içindeki ulusalcılara rağmen azınlıklara ve seküler olduğu için islamofobik olarak gören mütedeyyin kesime ulaşmayı başardı.

Ayrıç, partinin 2018 yılında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçiminde yaşadığı iletişim sıkıntılarının aksine yerel seçimlerde Kaftancıoğlu önderliğinde diğer partilerle birlikte CHP örgütü çok sıkı çalıştı. İmamoğlu seçim gecesi düzenli olarak canlı yayına çıktı ve açıklamalarda bulundu, parti örgütü ise oy sayımında aksaklık yaşanmaması için sandık başlarından ayrılmadı. CHP kökenli gazeteci Nevşin Mengü ‘’ CHP’yi ilk kez bu kadar organize gördüm ve bunda Kaftancıoğlu’nun payı çok büyüktü.’’ Açıklamasında bulundu.

Kaftancıoğlu, popüler ama tartışmalı bir isim olmaya devam ediyor. Parti ve hatta toplum için son derece tartışmalı olan görüşlere sahip; Ermeni soykırımını kabul edip devlete seri katil demek ve popüler Kemalist sloganı militarist bularak şu tweetiyle eleştiriyor ‘’Mustafa Kemal’in askerleri değil yoldaşıyım’’

Bu görüşler onu dini-muhafazakâr, milliyetçi AKP için mükemmel bir öcü haline getirdi. 2018 yılında İl Başkanı seçildikten 48 saat sonra hakkında terör soruşturması başlatıldı ve hemen ertesinde Erdoğan, AKP grup toplantısında Kaftancıoğlu’nun tweetlerine 10 dakika ayırdı ve her tweetini tek tek okudu.

Yakın zamanda, CHP'li İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin, Erdoğan'ın güçlü İletişim Direktörü Fahrettin Altun'un, İstanbul'da kaçak yapılar inşa ettiği iddiaları üzerine harekete geçmesinden hemen sonra Kaftancıoğlu hakkında adli bir soruşturma başlatıldı.

Bu, hükümetin her türlü muhalefeti varoluşsal bir tehdit olarak ele alma konusundaki daha geniş düşmanca stratejisinin bir parçasıdır. CHP belediyeleri, devam eden koronavirüs pandemisinden etkilenenlere yardım etmek için bir bağış kampanyası başlattıktan sonra, merkezi hükümet fonları bloke ederek partiyi paralel bir devlet kurmaya çalışmakla suçladı.

Kaftancıoğlu, “Hükümet, her zamanki siyasi zihniyetine uygun olarak krizi şeffaflık, işbirliği veya sağduyu olmadan yönetiyor,” dedi.

Bir kadın olmak onu, Erdoğan ve trolleri için daha da bir hedef haline getiriyor. “Yüzlerce cinsiyetçi, milliyetçi, aşırı dindar grup tehdidine maruz kaldım ve hala devam ediyor. Bir kadın olarak bununla yüzleşeceğimi biliyordum, ama geri adım atmayı hiç düşünmedim, ”diye konuştu Kaftancıoğlu.

Hükümetin stratejisinin, toplumu kültürel ve politik fay hatları boyunca kutuplaştırmak ve her yerde düşman bulmak olduğunu söyledi: “[Hükümet] bir düşman yabancıyı tanımlayamazsa, soyut düşmanlar yaratır ve onlarla kavga ediyormuş gibi yaparlar. Bazen buna yabancı güçler, bazen terörizm, bazen de laik insanlar diyorlar. ”

Ankara merkezli bir düşünce kuruluşu olan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nda analist olan Selim Koru, Erdoğan'ın partisini ve destekçilerini kutuplaşan tiratlarıyla birleştirmek için “güvenilir düşmanlara” ihtiyacı olduğunu söyledi. Birçok yönden Kaftancıoğlu, rolünü sadece siyasi görüşleri için değil, aynı zamanda yaşam tarzı için de, bir zamanlar kocasının, en laik insanlar arasında bile Türkiye'nin en büyük kırmızıçizgisi olan domuz eti yediğini gösteren fotoğrafını retweetlediğinde örnek oldu.

Kaftancıoğlu'nun görüşleri de kendi partisi içinde, özellikle de yaşlı nesil arasında tartışmalı bir figür haline geldi. “Ondan nefret ediyorlar. Ondan tamamen nefret ediyorlar, ”dedi Mengü. “Onu CHP'yi bölmek için buraya gelen kötü bir kadın olarak görüyorlar. Onlar için bu değişim korkunç. “CHP dağılıyor.” Diye düşünüyorlar, öyle değil. Değişiyor.

Ancak siyaset bilimcisi Turan'ın belirttiği gibi, Kaftancıoğlu'nun yaklaşımı birçok insanı tersine döndürdü, daha önce genç insanlar, solcular, liberaller ve dini ve etnik azınlıklar gibi dışlanmış hisseden diğer gruplara hitap ediyor. “Partinin belirli bir kesimi onun putları yıkan yaklaşımını beğenmiyor” dedi. “Ama partiden daha önce yabancılaşmış olan bazı diğer insanlar da şimdi aynı nedenden dolayı daha fazla ilgileniyor olabilirler.”

Özellikle kadınlar, kadın bir siyasetçinin böyle bir başarıya ulaştığını görünce kendilerine ilham veriyor gibi görünüyor. Mengü, Kaftancıoğlu’nun yeniden seçildiği CHP kongresine katıldı. “Heyecan vardı. Odanın en az yarısı kadınlarla doluydu ”dedi ve biri ona,“ Sen her kazandığında kendim kazanmış hissediyorum. ”Dedi.

Yeniden İl Başkanı seçildiği kongrenin sloganı ‘’İstanbul’dan Türkiye’ye tek yön iktidar’’ partinin artık ulusal düzeydeki hedefini ifade ediyor. CHP 1977’den beri genel seçimleri kazanamadı ancak popüler başkan İmamoğlu anketlerde neredeyse Erdoğan kadar yüksek oy alıyor. Cumhurbaşkanı adayını konuşmak için henüz çok erken ancak iki büyükşehir başkanı İmamoğlu ve Yavaş favori gözüküyor. Kaftancıoğlu ise sahne arkası rolüne devam edecek gibi görünüyor.

Türkiye'de seçimler, iktidar partisinin lehine, muhalefet için inanılmaz derecede haksız koşullar altında yapılmakta. Bazı yönetişim uzmanları artık ülkeyi demokrasi olarak görmüyor, rekabetçi bir otoriter rejim olarak tarifliyorlar. Özellikle 2017 referandumu sonrası geçilen başkanlık sistemiyle Erdoğan neredeyse sınırsız güce sahip oldu. Kaftancıoğlu bu durumu ‘’tek parti yönetimi tek adam yönetimine dönüştü’’ olarak tarifliyor.

2023’te yapılacak olan bir sonraki başkanlık seçiminde Erdoğan’ın başkanlığı kaybetme durumunda koltuğunu bırakıp bırakmayacağı merak konusu. ‘’Soru şu ki bu önemli pozisyonu kendi rızasıyla bırakacak mı? Ve cevap elbette ki isteksiz olacak ve iktidarda kalmak için her şeyi yapacak.’’ Turan ekliyor rakibi ezici bir farkla kazanırsa bunu yapamayabilir.

Mengü, daha önce ümitsiz ve üzgün olan muhalefet çevresinde ilk defa umut olduğunu belirtiyor ve ekliyor ‘’uzun zamandır ilk defa insanlar CHP’nin genel seçimleri kazanacağı konusunda gerçekçi şekilde umutlular.’’

Selim Koru ise, “Radikal sevgi söylemi çok merkez bir söylem. Kaftancıoğlu bu kadar taktikçi biri değil. O güçlü bir sol gelenekten geliyor. Temsil ettiği şey yeni değil, bir geleneği temsil ediyor. Adayı muhafazakarların oyunu almak istedi ama bu Kaftancıoğlu’nun tarzı değil. O inandığı şeyleri yaparak geldi. Merkezci iradesiz bir politikacı olmakla ilgilendiğini düşünmüyorum” dedi.