Tartışmalar Sürerken Şanghay Beşlisi ya da Güncel Adıyla Şanghay İşbirliği Örgütü Nedir?
Türkiye bilindiği üzere dış politikada hedef ve gündem olarak Avrupa Birliği tam üyeliğini ele alıyordu. Ancak son dönemde de Şanghay Beşlisi ya da Şanghay İşbirliği Örgütü olarak bilinen topluluk Türkiye'nin gündeminde konuşuluyor. Bu noktada Şanghay İşbirliği Örgütü nedir, ne değildir; merak edenler için burada.
Örgüt, Şanghay Beşlisi adı altında kuruldu.
26 Nisan 1996 tarihinde Rusya ve Çin'in önderliğinde kurulan bu örgütte ilk genişlemesine kadar Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan 5 üye olarak yer aldılar.
2001 yılında ilk genişleme gerçekleşti.
Beşliye Özbekistan da eklenince kulübün adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirildi.
Örgütün ortak amaçları mevcut.
Bu ortak amaçlar doğrultusunda ortak dış politika ve güvenlik yaklaşımını, ekonomi ile tamamlamak istiyorlar. Resmi konu başlıkları ise aşağıdaki şekilde.
Güvenlik İşbirliği
Örgütün tam üyeleri ve ikincil statüde bulunan ülkeleri bulundukları bölgede güvenli bir çember oluşturmak için öncelikli bir amaç.
Askeri Aktiviteler
Örgüt bir askeri birlik olmamasına rağmen uzun dönemde askeri anlamda istihbarat paylaşımı, terörizme karşı mücadele ve askeri işbirliği konularında ortak adım atmayı planlıyor.
Ekonomik Aktiviteler
Birliğin asıl amacı olan ekonomik aktivitelerde; gümrük birliği, rekabet anlaşmaları, hizmetin serbest dolaşımı ve nihayetinde para birliği hedefleniyor.
Kültürel Aktiviteler
Birliğin bir diğer amacı da kültürel anlamda da bu coğrafyayı entegre etmek. Ortak bir kültürden gelindiğini savunan birliğin fikir kaynakları bu anlamda da tekrar bu birliğin kurulması gerekliliğine parmak basıyorlar.
Avrupa Birliği'nden farkı nedir?
Avrupa Birliği; üyelik görüşmesi yaptığı, yardım edeceği ya da diplomatik ilişki kuracağı üçüncü ülkeler ile kendi kuruluş felsefesinde yer alan demokrasi, insan hakları, basın ve ifade özgürlüğü gibi başlıkları ön koşul olarak sunuyor. Şangay İşbirliği Örgütü; içerisindeki ülkelere demokrasi, insan hakları gibi Avrupa Birliği'nin olmazsa olmazı olan konularda herhangi bir yaptırımda bulunmuyor. Zaten üye ülkelerin tümünde otoriter yönetimler iktidara sahip. Bu anlamda iki örgütün görüşünün taban tabana zıt olduğunu söyleyebiliriz.
İkinci dalga genişleme çok yakında olacak.
Hindistan ve Pakistan ikinci genişleme dalgasında örgütün tam üyesi olacak. Bu iki süper ekonomik gücün birliğe katılması ile birlikte birliğin gücü bir adım ileri taşınacak.
Gözlemci statüsünde olan ülkeler de geleceğin potansiyel üyeleri arasında gösteriliyor.
Bu ülkeler arasında Afganistan, Belarus, İran ve Moğolistan bulunuyor.
Diyalog ortakları ismi altında bir kategori de mevcut.
İçinde ülkemizin de olduğu diyalog ortakları arasında Ermenistan, Azerbaycan, Nepal, Sri Lanka ve Kamboçya da bulunuyor.
Türkiye bulunduğu politik ve stratejik ortam sebebiyle Şanghay İşbirliği Örgütü'ne katılmayı tartışıyor.
Özellikle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın fikir önderliğinde dünyanın Batı'dan ibaret olmadığını savunanlar, Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü'ne katılması gerektiğini düşünüyor.
Çin ve Rusya Türkiye'nin üyeliğine çok sıcak bakıyor.
Örgütün en baskın iki gücü Türkiye'nin örgüte katılması noktasında olumlu düşüncelerini kısa süre önce açıkladılar.
Gelişmeleri zaman gösterecek.
Yorum Yazın
Uluslararası ilişkilerde tek ölçü menfaattir, başka da ölçü yoktur. Demokrasi, insan hakları vs. gibi unsurlar menfaat ölçüsünde işe yarar, yoksa temel prens... Devamını Gör
Akpyi sevmem ama bu iyi olur zate tarihimize de bakarsak avrupa bize hep karşı olmuştur tabi burda rusya ya da çin bize aşık değil ama içinde TÜRK devletler ... Devamını Gör
Şimdi Rusça Çince öğrensek hobaaa açıkta kalmayız :D