Trakya'dan İftar Tatlıları

Trakya'nın kendine kimlikli en sevilen sütlü ve şerbetli tatlı uygulamaları...Trakya yöre mutfağında Rumeli kökenli 'Samsa Tatlısı' sevilen lezzetler arasında yer alır. Samsa 'lokmalık' anlamına gelen, küçük dilmleri tarif etmek için kullanılan bir tabirdir. Yöre mutfağında günden güne yer etmeye başlayan 'Yemişli Samsa Tatlısı', kurutulmuş meyveler ve kuruyemişlerden oluşan malzeme zenginliğinin bu tatlı uygulamasına uyarlanmasından türetilmiştir.Yemişli Samsa TatlısıCevizli sarma kadayıf özellikle ramazan sofralarında ve bayram sofralarında yer bulur. Servis kolaylığı sunan sevilen bir şerbetli tatlıdır. Cevizli tel kadayıf tarifinde de bahsettiğimiz gibi kullanılacak tel kadayıf miktarının yarısı oranında tereyağ ile tatlandırılması esastır. Şerbetinde kullanılan şeker oranı su oranından bir miktar daha fazla tercih edilmelidir. Manda kaymağı veya dondurma eşliğinde ve üzerine bal gezdirerek servis edilmesi lezzetini katmerlendirir.Cevizli Sarma KadayıfKeşkül, sütlü tatlılar arasında en sevilenlerin başında gelir. Saray mutfağında da yer aldığı bilinen, yapımı artık anonimleşmiş bu lezzetli sütlü tatlıya Trakya mutfağında da çokça raslarız.KeşkülTrakya mutfağında süt ürünleri geniş bir yer kaplar. Yörede mandıracılık faaliyetleri yaygındır ve süt ürünleri oldukça meşhurdur. Geleneksel sütlü tatlılara uyarlanan yeni uygulamalar ve sunumlarla mutfağımıza yeni ürünler eklemeye başlamıştır. Bunlardan birisi de konuk ağırlamalarda tercih edebileceğiniz, çocuklara süt ürünlerini sevdirebilmek için mutfağınızda yer verebileceğiniz 'Paşa Lokumu'dur.Paşa Lokumu ( Lokum Tatlısı )Hoşmerim Trakya mutfağında, özellikle de Kırklareli yöre mutfağında sağlam yer edinmiş bir tatlıdır. Yöresel ağızla ve söyleyiş kolaylığı sebebiyle 'höşmelim' ya da 'höşmerim' diye dillendirildiğine de rastlarız. Hoşmerimi yine Trakya' da çokça yapılan peynir tatlısı ile karıştırmamak gerekir. Hoşmerim ( Kırklareli Usulü )Trakya' da unun kavrulup şerbetle demlendirilmesiyle hazırlanan bu helvaya, kaşıkla lokmalık şekiller verilmesi sebebiyle yaşlılarımız tarafından 'kaşık helvası' denmektektedir. Dolmalık fıstık ( çam fıstığı ) bu tatlıya çok yakışsa da, dövülmüş ceviz ile hazırlanması Trakya' ya has bir özellik taşır.Un Helvası ( Kaşık Helvası )Okava tatlısı Trakya'nın pekçok yerinde üç aşağı beş yukarı benzer tariflerle yapılan şerbetli bir tatlıdır. Oklava burması, cevizli oklava burması vb...isimlerle de bilinmektedir. Bayram sofraları için bayram baklavası gibi ikinci bir tatlı olarak hazırlandığı olur. Oklava Tatlısı ( Oklava Burması )'Sütlü incir tatlısı' Tekirdağ yöre mutfağının sevilen ve yöreye kimlikli tatlılarındandır. Özellikle Ramazan sofralarının aranan lezzetlerindendir. Yörede 'İncir dolması' adıyla da anıldığına rastlarsınız. Tekirdağ'ın ve Kırklareli'nin Istrancalar kesiminde meşhur olan manda kaymağı ile tadımı nefistir. Sütlü İncir Tatlısı ( Tekirdağ )Bademi ve bademden üretilen yine Edirne ile anılan diğer lezzetleri de düşündüğümüzde Levzine’nin saray mutfağının etkisiyle Edirne yöre mutfağında yer bulmuş olması anlaşılabilir bir durumdur. Yörede 'Ballı Badem Helvası - Tatlısı' diye de isimlendirilmiştir. Edirne’nin meşhur “Helva Sohbetleri” geleneğinin lezzetleri arasında yer bulmuş bu helva uygulaması, eski kuşakların yitmesi, geleneğin neredeyse kaybolmaya yüz tutması ile ne yazık ki şimdilerde ancak Osmanlı Mutfağı yemekleri yapan, pek çoğu İstanbul’da bulunan konsept restaurantların menülerinden başka yerde pek hatırlanmamaktadır.Levzine ( Ballı Badem Helvası )Oturtma tatlısı hazırlanışıyla bir parça oklava tatlısına benzeyen, ismini daha çok siniye yerleştirilmesinden alan bir Rumeli bayram tatlısıdır. Trakya'da Kırklareli mutfağında bu tatlıya raslarız. Bol cevizli iç harcı, ağızda çıtırdayan kırıklanan hamuru, kolay servis edilebilen lokmalık dilimleriyle sevilen bu tatlı bayram günlerinde olduğu kadar, düğün ve benzeri toplantılarda da yapılan şerbetli bir tatlıdır.Oturtma TatlısıTikvenik Rumeli mutfağından devşirilmiş, özellikle Pomak göçmenlerin yoğun yaşadığı yerlerde yapılan kendine has nüansları olan bir hamur işidir. Babaeski, Hayrabolu, İpsala, Meriç, Pehlivanköy ve Kırklareli'nin Balkan köylerinden Pomaklar'ın yoğun yaşadığı yerleşimlerde bu lezzete raslamak mümkündür. Bazı yerlerde isim değişikliğine uğrar. Tikvenik başta Bulgaristan ve Yunanistan gibi Türk nüfusun yoğun olduğu ülke mutfaklarında da yaşatılmaktadır. Göçmenlerin yoğun yerleşime tabi tutulduğu Trakya dışındaki yerleşimlerden Sakarya'da 'Kabak Gıvırma' adıyla bilinir. Göçmenler kadar bu şehirde yaşayan manav Türkmenlerce yapılıyor olması ortak harmanlanıp sahiplenen bir kültür öğesi olduğunun da işaretidir.Tikvenik ( Kabak Gıvırma )Badem ezmesi Edirne mutfağının çok özel bir lezzetidir. Yörenin meşhur bademlerinin Osmanlı mutfağından devşirilmiş geleneksel tariflerle tatlı, kurabiye ve helvalarda kullanıldığı biliniyor. Badem ezmesinin Deva-i Misk gibi çok köklü bir tatlı olduğu ve Edirne’nin Osmanlı’ya başkentlik ettiği yıllara değin tarihlendiği rivayet edilir. Sözlü tarihin şahitliğinde; Deva-i Misk Helvası’nı hazırlayıp Sultan 2.Murat Han’a sunan Mısırlı şekerci ustasının yöre mutfağına kazandırdığı özel bir lezzet olarak kabul edilir. Badem Ezmesi ( Edirne )Zerde Trakya mutfağında çok sevilen bir tatlıdır. Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne mutfaklarında özel günlerin ikramı olarak hazırlanır. Düğün yemeklerinde, mevlütlerinde ( özellikle sünnet ve bebek mevlütlerinde ), Ramazan aylarındaki mukabelelerin bitimindeki ikramlarda, kandil akşamlarında vs...zerde aranan, konu komşuyla paylaşılan bir lezzettir.Zerde