Türk Romancılığında Kilometre Taşları
Türk romanı ilk ürünlerini 19.yüzyılda Batı edebiyatının etkisinde vermiş olsa da Türk yazarlar, başlangıçtaki esinlenme dönemini atlattıktan hemen sonra özgün eserler vermeye başlarlar. Nihayetinde bu topraklar sözlü anlatının köklenip filizlendiği ve sonrasında sayısız destana, masala, şarkıya ve şiire ev sahipliği yapan topraklar.
Anlatacak meselemiz çok, dinleyenimiz bol. Evet, Türkiye’de edebiyat yapmak kolay ancak edebiyatçı olmak zahmet istiyor. Yine de gerek edebiyata katkıları gerekse şahane kitaplarıyla bugünümüze hala ilham veren yazarlarımızın sayısı az değil.
Bu yazıda, edebiyatımızın geçmişten bugüne uzanan yolculuğunda, Türk edebiyatının adeta kilometre taşları sayılabilecek büyük yazarları kronolojik olarak bir araya getirmeyi amaçladım.
Kendi zamanının önde isimlerini seçtim ama siz yine de benimle sınırlı kalmayın, kimler kimler var edebiyatımızda, ne müthiş romanlar var; keşfetmeye açık olun. Çünkü inanıyorum ki iyi bir okur, yalnızca günümüz edebiyatını değil, dünü de derinlemesine kavrayan; dünya edebiyatını tanıdığı kadar kendi ülkesinin edebiyatına da hâkim olan kişidir. Dahası, geldiğimiz noktada bu bilgi birikimi sadece kişisel bir merak değil, aynı zamanda Türk edebiyatına katkıda bulunmanın bir sorumluluğudur. Her okur, okuma alışkanlıkları ve ilgisiyle kültürümüze görünmez bir hizmet sunar; bu da edebiyatımızın gelişiminde önemli bir paya sahiptir. Listemi 1900-2000 arasına odakladım ve 30 ile sınırladım. Bilinmeli ki sayısı asla 30 değil ne muhteşem yazarların ne de muhteşem kitapların…
1. Eylül – Mehmet Rauf (1901)
2. Handan – Halide Edib Adıvar (1912)
3. Çalıkuşu – Reşat Nuri Güntekin (1922)
4. Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1928)
5. Bir Tereddüdün Romanı – Peyami Safa (1933)
6. Fosforlu Cevriye – Suat Derviş (1944)
7. Aganta Burina Burinata – Halikarnas Balıkçısı (1946)
8. Sağırdere – Kemal Tahir (1950)
9. Yılanların Öcü – Fakir Baykurt (1954)
10. Bereketli Topraklar Üzerinde – Orhan Kemal (1954)
11. İnce Memed – Yaşar Kemal (1955)
12. Saatleri Ayarlama Enstitüsü – Ahmet Hamdi Tanpınar (1961)
13. Küçük Ağa – Tarık Buğra (1963)
14. İçimizdeki Şeytan – Sabahattin Ali (1969)
15. Tutunamayanlar – Oğuz Atay (1972)
16. Anayurt Oteli – Yusuf Atılgan (1973)
17. Karartma Geceleri – Rıfat Ilgaz (1974)
18. Bir Gün Tek Başına – Vedat Türkali (1974)
19. Çocukluğun Soğuk Geceleri – Tezer Özlü (1980)
20. Sevgili Arsız Ölüm – Latife Tekin (1983)
21. Bir Cinayet Romanı – Pınar Kür (1989)
22. Kılavuz – Bilge Karasu (1992)
23. Fikrimin İnce Gülü – Adalet Ağaoğlu (1992)
24. Puslu Kıtalar Atlası – İhsan Oktay Anar (1995)
25. Nedim Gürsel – Boğazkesen: Fatih’in Romanı (1995)
26. Engereğin Gözü – Zülfü Livaneli (1997)
27. Kumral Ada Mavi Tuna – Buket Uzuner (1997)
28. Pinhan – Elif Şafak (1997)
29. Sevdalinka – Ayşe Kulin (1999)
30. Kinyas ve Kayra – Hakan Günday (2000)
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio