Vatandaşlıktan Çıkarılırsanız ve Herhangi Bir Ülkenin Vatandaşı da Değilseniz Ne Olacağını Hiç Düşündünüz mü?
'Bu bilgiler ne işime yarayacak' demeyin. Bir gün siz de vatansız kalırsanız, yani vatadaşlıktan çıkarılıp başka hiçbir ülkeye de bağlı olmazsanız haklarınızı nasıl savunursunuz, bilmek hakkınız.
İlla azılı bir suçlu olmaya gerek yok vatansız, yani 'haymatlos' olarak adlandırılmak için.
Direkt olarak suçlu olunmadığı halde bazı suçların soruşturmaları yürütülürken yurt dışında ve ulaşılamaz halde olan kişiler de vatandaşlıktan çıkarılabiliyor. Daha da ilginci kanunlar değişirken hak kaybına uğramak, dolandırılmak ya da yasadaki bazı açıklar da kişiyi bir anda vatansız bırakabiliyor.
Anlayacağınız gözümüzde büyütmeye gerek yok, biz de karşılaşabiliriz.
Fakat vatandaşlıktan çıkarılma kapsamındaki suçlara şöyle bir göz atmakta fayda var.
Türk Ceza Kanunu'na göre devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak, anayasayı ihlal, cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı ve silahlı örgüt kurma gibi suçlar gerekli makam talep ettiğinde vatandaşlıktan çıkarılmayla sonuçlanabilir.
Gerek Türkiye'de gerek diğer ülke kanunlarında daha birçok şart var tabii, bunlar bir kısmı.
Vatandaşlık Kanunu'na göre vatandaşlıktan çıkarma işlemi bir topluluk, örgüt için topyekün gerçekleştirilemiyor. Her bir kişi için ayrı işlem, soruşturma, mesai gerekiyor.
Haymatlos olmanın her ülkede farklı yaptırımlar sonucu ortaya çıkacağını da bilmek gerek fakat biz Türkiye özelinde araştırmamızı sürdürelim. Türkiye'de yaşayan bir haymatlos olduğumuzu varsayarsak hangi kanunlar bizim için geçerli olacak?
Yanıt basit: Son geçerli ikâmetgahımızın olduğu yahut bulunduğumuz yerin, yani bu durumda Türkiye Cumhuriyeti'nin kanunları.
Belli başlı haklara bakarsak Türkiye'de haymatlos iseniz çoğu durumda yabancılar için tasarlanan uygulamalara dahil olursunuz.
Örneğin gayrimenkul edinme, şirket kurma... Hatta dernek kurma!
Tüm bunlar olurken ortada bir kimliğinin olmaması büyük problemler ortaya çıkarabilir, bir yakınınızı devlet kurumunda ziyaret etmeniz gerektiğinde ya da daha kritik bir durumda, banka hesabı açmanız gerektiğinde kimliğinizi göstermeniz istenirse bu basit işlem bir anda çıkmaza girecektir.
Bu gibi kimlik ihtiyacı hissedilen durumlarda krizi çözmek için Haymatlos Pasaportu hakkı doğuyor.
Aksi halde seyahat etmek bile mümkün olmayabiliyor.
Dünya genelinde 10 milyondan fazla haymatlos olduğunu düşününce, bu tip çözümler hayati önem arz ediyor.
Yakın tarihten örnek vermek gerekirse, 15 Temmuz 2016'da yaşanan darbe girişiminin ardından örgüt bağlantısı bulunan binlerce kişinin pasaportları iptal edilmişti.
Dünya tarihinde de çeşitli uygulamalar ve olaylar sonucu haymatlos durumuna düşen insan sayısı azımsanacak seviyede değil. Kulağımıza çalınmadığı için etkilerini bilmiyor olsak da dikkat kesilmek gerekiyor.
Misal, Adolf Hitler'in bir haymatlos olduğunu söylediğimizde büyük şaşkınlık yaşamasak da Albert Einstein'ın haymatlosluğu hayli şaşırtıcı, değil mi?
Hatta Karl Marx da...
Liste uzayıp gidiyor. Belirli suçlar çerçevesinde olmadan, hatta haberleri bile olmadan vatansız kalan kalabalık halklardan söz ediyoruz ve tüm bunları azaltmak için çalışan birçok sosyal örgüt var.
Okuması kolay. Peki siz bir haymatlos olsaydınız, ne hissederdiniz?
Yorum Yazın
Rohingya (Arakan) müslümanlarının da böyle bir durumu var bildiğim kadarıyla.