Yüksek Cezalar da Umut Tacirlerini Caydırmıyor

Sığınmacıları yurt dışına kaçıran 'umut tacirleri'ni yüksek cezalar da caydırmıyor. Avrupa ülkelerine gitmek için Türkiye güzergâhını kullananların sayısı 100 bine yaklaştı. 2015 yılında yakalanan umut taciri sayısı ise yüzde 90 artarak 190 kişiye ulaştı. Umut tacirleri, her bir kişi için 8 yıla kadar hapis cezasıyla yargılanıyor.

Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın 2014 ile 2015 yılı verileri kıyaslandığında göçmen trafiğinin büyük bir artış gösterdiğini gözler önüne seriliyor. ‘Düzensiz göç’ olarak nitelenen olaylar 2014 yılında 574 olarak kayıt altına alınmış. 2014 yılında yakalanan göçmen sayısı 14 bin 961, bu olaylarda hayatlarını kaybeden göçmen sayısı da 69 olarak tespit edildi. Aynı dönemde umut tacirlerine yönelik çalışmalarda ise 106 zanlının yakalandığı açıklandı.

2015 yılında 2 bin 430 ayrı düzensiz göç olayında yakalanan göçmen sayısının 91 bin 611’e ulaştığı belirlendi. Güvenlik önlemi alınmadan motorlu deniz araçları ile Akdeniz ve Ege Denizi’ni geçmeye çalışanlardan 279’unun ise sadece cansız bedenine ulaşılabildi. Geçen yıl yapılan çalışmalarda yakalanan umut taciri (organizatör) sayısının ise 190 olduğu ifade edildi. 

Daha iyi bir yaşam için yola çıkanların son bir aylık verileri bile sorunun büyüklüğünün en çarpıcı göstergesi. Türk karasularında sadece Ocak ayında 133 olayda 5 bin 491 göçmenin yakalanması, 102 kişinin de hayatını kaybetmesi göçmen sirkülasyonun artacağının da göstergesi oldu. Ocak ayında yakalanan umut taciri sayısının ise 14 olduğu belirtildi.

İnsan kaçakçılığına ilişkin hukuki olarak da caydırıcı tedbirler alınmaya çalışılıyor. Adliye aşamasına gelmiş birçok olayda mahkemeler özellikle ölümlü olaylarda çok ciddi cezalar veriyor. Son olarak Marmaris’te 8 kişinin hayatını kaybettiği insan kaçakçılığı olayında organizatör olarak yargılanan zanlılara, ölen her kişi için 16 yıl hapis cezası verildi. Yargılamada mahkeme, ‘taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olmak’ suçundan işlem yaptı. 

Göçmenlerin geçiş güzergâhının ilk durağı olan Yunanistan’da da yasal tedbirler yüklü cezalar getiriyor. 2010 yılında Tilos Adası’na göçmenlerin bırakılması olayında yakalanan 3 Türk’le ilgili Rodos Mahkemesi, toplam 625’er hapis cezası ve yarım milyon Euro’nun üzerinde para cezası vermişti.

Göçmen kaçakçılığı suçu Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 79. Maddesinde düzenleniyor. Hangi şekilde işlenirse işlensin, suçun cezası 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası verilebiliyor. Maddenin 2. fıkrası gereği göçmen kaçakçılığı suçu, mağdur olan kişi veya kişilerin hayati tehlike yaşaması veya onur kırıcı bir muameleye tabi tutulmaları halinde verilecek ceza, yarısından üçte ikisine kadar artabiliyor. Ayrıca göçmen kaçakçılığı suçunun bir ‘örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılır’ ibaresi var. Suçun sabit olması halinde mahkemenin vereceği ceza asgari 3 yıl hapis cezası olabiliyor. 

Suça ilişkin diğer düzenleme ise TCK’nın 43.maddesi kapsamında düzenleniyor. Düzenlemeye göre suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda, dörtte bir oranından dörtte üçe kadar artırımına gidiliyor. Bu nedenle insan göçmen kaçakçılığı suçundan dolayı ceza alınması halinde cezanın ertelenmesi, paraya çevrilmesi ya da hükmün açıklanmasının geriye bırakılması mümkün olmuyor. 

CHA