Ercan Altuğ Yılmaz Yazio: Geleneksel Oyunlarla Geçmişe Yolculuk 1: Akdört Oyunu
“Oyun oynamadan geçen bir gün hiç yaşanmamış sayılır.” Anonim
Bir sözün, deyimin ya da atasözünün anonim özellik taşıyor olması bana hep çok eskileri hatırlatır. Daha evlerimizde elektriğin bile olmadığı zamanlarda acaba insanlar evlerinde hangi oyunlarını oynuyorlardı? Bu salgın hastalık medeniyle evlerimizde ailelerimizle daha çok vakit geçirme imkanına sahip olduğumuz bugünlerde gelin şöyle bir geçmişe gidelim ne dersiniz?
Çocukluğumuzu düşündüğümüzde arkadaşlarımızla oynadığımız ve bu günlerde neredeyse digital oyunlar karşısında unutulmaya yüz tutmuş oyunların en başında saklambaç, körebe, çelik çomak, uzun eşek, beş taş... geliyordu.
Biraz daha geçmişe gittiğimizde ise aşık oyunu dikkatimizi çekiyordu. Ancak gelin tüm bu oyunlardan çok daha farklı yöresel bir oyuna göz atalım hep birlikte. Unutulmaya yüz tutmuş Akdört oyunu. Bolu yöresine ait olan Akdört oyunu genellikle evlerde, kırda bahçede piknik yaparken oynanırdı. Eskiden sahip olduğumuz o sıcak arkadaşlık ilişkilerini daha da güçlendirirdi. Uzun zamandır görmediğiniz ama aynı geçmişi paylaştığınız akrabalarınızla geçmişi yad etmede bir numaradır oyunlar. Teknolojinin olmadığı ya da henüz oyun için aktif olarak kullanılmadığı, var olan malzemelerle oyunların oynandığı çocukluğunu düşündüğünde herkes şöyle bir iç çekmiştir. Gabe Zimmerman’ın da dediği gibi “Oyunlaştırmanın %75 i psikoloji %25 i teknolojidir.” Bizler psikolojik olarak hazır hissettiğimiz her an var olan şeyleri değerlendirip insan ruhunu doyuran oyunu oynadık.
Peki nedir bu Akdört oyunu? Nasıl oynanır?
İhtiyacınız olan şeyler 10–15 cm boyunda, parmak kalınlığında dört adet dal parçası. Bu dört dal parçasının birer yanı düz, ak(beyaz) olduğundan oyun Akdört adını almıştır. 10–15 cm çam ya da meşe dalından bir parça kesilir, dalları budaklarından ayırılıp 10–15 cm boyunda iki parça haline getirilip yarılarak dört parça oluşturulur. Parçaların iç yüzeyleri yontularak düzleştirilir, dış yüzeylerine üçer tane çentik atılır. Artık Akdörtler oyuna hazırdır, oyunu oynama sırası gelmiştir. Oyun en az iki kişi ile oynanır. Üç, dört ya da daha fazla oyuncu da olabilir. Oyuncular halka oluştururlar ve akdörtlerin atılabileceği bir alan oluşturulur. Oyunda elde edilecek puan oyuncular tarafından belirlenebilir. 100 üzerinden gibi.. Oyunculardan ilki akdörtlerini alır yukarı atar ve eliyle alt kısmından vurur. Akdörtlerin yere düştüğünde aldığı pozisyon sayı durumunu belirler.
Akdört oyununu Matematik derslerimizde, İngilizce derslerimizde sayıları öğretirken derslerimizde öğrenmeyi daha çekici hale getirmeyi amaçlarken oyunlaştırmayı kullanabiliriz. Düşünün çocuklara ‘hadi eğitim yapalım’ dediğimizde alacağımız tepkiyle ‘hadi oyun oynayalım’ dediğimiz zamandaki tepkiler çok farklı olacaktır. Bu nedenle, öğrencilerde önce motivasyonu sonra rekabeti artıran bir oyun haline dönüştürebiliriz.
Oyunun grup halinde oynanabilen kaleli versiyonu da mevcuttur. Geçmişte büyüklerimizin bireysel motivasyonun yanında grup motivasyonunu artırıcı seçenekler üreterek yaratıcılıklarını kullandıkları anları bizlerde günümüze taşıyarak hem geleneklerimize sahip çıkmış hem de onların yaratıcılığından fayda sağlamış oluruz.
Bu yazı Gamfed Türkiye Gönüllülerinden Ebru ARI ve Yasemin KARAKAYA’nın katkılarıyla yazılmıştır.
Yorum Yazın